شاخص کل در یکقدمی ۲.۱میلیون واحد
انصراف بورس از صعود
علی محمدی / دنیای اقتصاد
از ابتدای هفته بازار سهام با موج جدیدی از نااطمینانی مواجه شده است و طیف زیادی از سهامداران در نقش فروشنده ظاهر شده‌‌اند این در حالی است که در روزهای گذشته بازارهای موازی به‌ویژه دلار، سکه و طلا در مسیر افزایشی گام برداشتند .با این حال بازار سهام مانند سال قبل دچار کم واکنشی نسبت به حرکت بازارها شده است. در حالی که به نظر می‌‌رسید با روند افزایشی بازارهای رقیب، بورس نیز بتواند از رکود خارج شود؛اما بورس‌بازان تا اینجای کار، علامت دلار را بدون پاسخ گذاشته است . به این ترتیب در روزی که دلار و طلا سه‌شنبه افزایشی را گذراندند؛ عدم‌تقاضا برای سهام، بخش‌‌هایی از بازار را به اصلاح کشاند.
با بررسی روند بازار سهام طی هفته‌‌های گذشته می‌توان این‌طور بیان کرد که عوامل بیرونی متعددی، تالار شیشه‌‌ای را محاصره کرده‌‌اند.به همین دلیل بورس تا تعیین‌تکلیف وضعیت متغیرهای اثرگذار در همین شرایط باقی خواهد ماند.در این بین شاید بتوان گفت مهم‌ترین عامل در ایجاد شرایط جدید بازارها به ابهامات وضعیت متغیرهای سیاسی بازمی‌گردد که می‌تواند مسیریابی بورس و بازارهای موازی را تا حدی مشخص کند.همزمان با تحولات منطقه‌‌ای و تنش‌‌های سیاسی، همه بازارها با تغییرات جدیدی روبه‌رو شدند اما با توجه به اینکه چشم‌انداز رخدادهای سیاسی با ابهامات فراوانی مواجه است؛ بازار سهام، خلاف بازارهای دیگر دچار شوک منفی شده است. کمااینکه علاوه بر این ریسک‌‌ها نگرانی از تداوم مداخله سیاستگذار از طریق بخشنامه‌‌های گوناگون و ناگهانی نیز باعث شده تا تقاضا برای سهام مشاهده نشود.
آیا بورس توان صعودی شدن دارد؟
اگر یکی از اتفاقات روزهای گذشته همنوایی دلار و سکه بوده، اتفاق مهم دوم دیگر واگرایی بورس نسبت به این موضوع است.شاخص کل از ابتدای هفته بیش از ۳درصد ریزش را به ثبت رسانده که اکنون در سطح قابل قبولی قرار ندارد. روند اخیر بازار سهام موجب شده تا برخی از معامله‌‌گران این احتمال را مطرح کنند که امکان ریزش بیشتر بورس وجود دارد و از سوی دیگر روند افزایشی دلار و طلا ادامه می‌‌یابد. به همین دلیل می‌توان انتظار داشت که به دلیل جو منفی حاکم بر داد و ستدها نوسانات کاهشی در بورس تداوم یابد . شاخص حتی به زیر این سطح تنزل کند. در مقابل دسته دیگری از کارشناسان عنوان می‌کنند، طی ۲ هفته اخیر که بورس با افزایش فروش و خروج پول سهامداران خرد مواجه شده است؛در خط پایانی این مسیر قرار دارد و شاخص افت جدی دیگری را ثبت نخواهد کرد . در حالی که چنین سناریوهای متفاوتی درمورد روند کوتاه‌‌مدت بازار وجود دارد، بازار در انتظار عملکرد گزارش‌‌های ۹ ماهه نیز به سر می‌‌برد .
فاصله بورس با تعادل
اکثر تحلیلگران بازار سرمایه بر این باورند که بهار دلار آغاز شده است و این موضوع بر سرنوشت بازارها اثرگذار است. اگرچه بورس عملکرد ضعیفی را طی هفته‌‌های اخیر به نمایش گذاشته اما به نظر می‌رسد بورس در ماه آینده با افزایش تدریجی تقاضا به سطوح بالاتر برود؛ البته این وضعیت اساسا وابستگی مستقیمی به شرایط کلی اقتصادی، غیراقتصادی، مسیر حرکتی دلار دارد .
در همین رابطه یک کارشناس بازار سرمایه با بیان اینکه بورس در حال تطبیق خود با متغیرهای اثرگذار است؛ گفت : با توجه به نوسانات روزهای اخیر نمی‌توان دید مشخصی در مورد آینده بازار داشت؛ اما می‌توان بر اساس رصد برخی از متغیرها این‌گونه نتیجه گرفت که روند نزولی بورس گذرا خواهد بود.محمد غفوری اظهار کرد : پس از تجربه هفتمین روز نزولی، نماگر اصلی بازار سهام در یکقدمی کف روانی ۲,۱میلیون واحد متوقف شد. در حالی که انتشار گزارش ۹ماهه شرکت‌ها از سودسازی اکثرنمادها حکایت می‌کند؛ اما سهامداران بی‌توجه به این امر همچنان درحال خالی کردن بازار هستند.اکنون بازار با یک پرسش مهم دست به گریبان است. چرا بورس سیگنال بازارهای موازی را جدی نگرفته است؟ در پاسخ به این ابهام باید گفت که سود خالص شرکت‌های سودده در فصل پاییز در حدود ۲۳۰ هزار میلیارد تومان برآورد می‌شود که رشد ۲۵ درصدی را نسبت به تابستان نشان می‌دهد.
بررسی‌‌های آماری نشان می‌دهد این میزان نسبت به پاییز سال قبل با رشد ۱۳۱درصدی روبه‌رو شده که عملکرد مناسبی محسوب می‌شود. البته شرکت‌های زیان ده نیز در حدود ۸۳هزار میلیارد تومان زیان مجدد ساختند.اکثر گروههای بانکی و ایران‌‌خودرو در صدر گروههای زیان‌‌ده تا پایان فصل پاییز قرار دارند.بررسی وضعیت بازار سرمایه نشان می‌دهد در روندسازی‌‌های جدید، سهامداران خرد معمولا نقش مهمی ایفا نمی‌‌کنند.بنابراین نباید سهامداران خرد را باعث و بانی وضعیت کنونی بورس نام برد. ت۰جربه نشان می‌دهد بازارساز نقش مهمی در روندهای بورسی بازی می‌کند. با توجه به اینکه بخش عمده بازار را بازارسازها تشکیل می‌دهند؛ حتی رفتارهای هیجانی سهامداران خرد نیز نمی‌تواند تاثیر جدی بر بورس داشته باشد. وضعیت تاریخی بازار سهام در دوره‌‌های مختلف حاکی از این است که بازار مذکور معمولا بین یک خوش‌بینی و یک بدبینی در نوسان بوده است و با تعادل فاصله معناداری دارد.
یعنی در برخی بازه‌‌ها که بازار در ارزان‌ترین حالت خود درحال معامله بوده بازارساز به عنوان ذی‌نفع بزرگ بازار، نقش پررنگی دراین وضعیت داشته است.اما زمان‌‌هایی هم بوده است که بازار درگیر رشدهای غیرواقعی بوده اما بازارساز خریدهای هیجانی عجیب و غریبی را انجام داده است. به گفته این کارشناس، وضعیت بنیادی شرکت‌ها را باید به عنوان آلارم درنظرگرفت. بازار سرمایه با وجود ارزان بودن می‌توانست رشدی سریع در زمانی سریع را ثبت کند. با این حال متغیرهای اثرگذار مانع از این مهم شد.اما انتظار می‌رود نقدینگی تا عید به حوالی۸هزار میلیارد تومان برسد. بررسی سناریوهای سرمایه‌گذاری ۵-۴ماهه حاکی از این است که بازارها با شوک‌‌های تورمی روبه‌رو خواهند شد بنابراین احتمال خروج پول از سپرده‌‌های بانکی وجود دارد.بازار سرمایه با توجه به اینکه بازار فیزیکی محسوب نمی‌شود؛ با رشد نرخ ارز تحت‌تاثیر سریع قرار نمی‌گیرد. بنابراین باید گفت آلارم انتظارات تورمی در بازار سرمایه شنیده می‌شود و بازار با اندکی تاخیر شاید بتواند جذاب‌تر ظاهر شود.
