دنیای اقتصاد- سهام عدالت که با هدف کاهش شکاف طبقاتی میان اقشار آسیب‌پذیر با سایر آحاد جامعه صورت گرفت، در حال ورود به فاز جدیدی از حیات خود است؛ دورانی که به گفته مدیر عامل کارگزاری سهام عدالت پس از تشکیل شرکت‌های سرمایه‌گذاری استانی، واگذاری سبد عدالت به این شرکت‌ها و انحلال‌ کارگزاری سهام عدالت آغاز خواهد شد.بر این اساس، پس از آغاز به کار شرکت‌های سرمایه‌گذاری استانی به صورت عملی، تا پایان امسال سهام شرکت‌ها در بورس یا فرابورس عرضه خواهد شد و سهامداران عدالت می‌توانند پس از ورود سرمایه‌گذاری‌های استانی به بورس یا فرابورس، به میزان اقساط پرداخت شده از اصل سهام عدالت (یک میلیون تومان برای هر نفر) نسبت به فروش سهام خود اقدام کنند. هر چند اقساط پرداخت شده برای مشمولان مرحله دوم (22میلیون نفر) چندان قابل توجه نیست، اما مشمولان مرحله اول (5میلیون نفر) با توجه به بخشودگی 50درصدی، رقم قابل ملاحظه‌ای برای فروش در اختیار دارند.

مدیرعامل کارگزاری سهام عدالت تشریح کرد
جزئیات ورود 30شرکت سرمایه‌گذاری استانی به بورس
سازمان بورس با اعطای مجوز کارگزاری به «عدالت» مخالفت کرد
گروه بورس- علیرضا باغانی: سرمایه‌گذاری‌های استانی به طور کامل اختیار خرید و فروش سهام عدالت را ندارند.
محمدجواد شیخ- مدیرعامل کارگزاری سهام عدالت- با بیان این مطلب درباره نحوه خرید و فروش سهام از سوی شرکت‌های سرمایه‌گذاری استانی گفت: این شرکت‌ها پس از ورود به بورس می‌توانند به اندازه‌ای که اقساط سهام عدالت را پرداخت کرده‌اند، نسبت به فروش سهام یا خرید سهام به میزان منابع مالی ایجاد شده اقدام کنند، اما این خرید و فروش باید با نظارت کانون شرکت‌های سرمایه‌گذاری استانی صورت گیرد.
وی افزود: این کانون از آن جهت در فرآیند خرید و فروش سهام سرمایه‌گذاری‌های استانی نظارت می‌کند که برای پرتفوی سهام عدالت و کرسی‌های متعلق به «عدالت» در هیات مدیره شرکت‌ها مشکلی ایجاد نشود، چرا که فروش بدون هماهنگی سهام شرکت‌هایی که سهام عدالت در هیات مدیره آنها حضور دارد، می‌تواند به سهام مدیریتی عدالت در این شرکت‌ها لطمه وارد کند. وی در پاسخ به این پرسش که با این وصف، سرمایه‌گذاری‌های استانی اختیار خرید و فروش سهام پرتفوی خود حتی به اندازه سهامی که آزاد شده است را ندارند؟ گفت: این اختیار کاملا وجود دارد و سرمایه‌گذاری‌های استانی پس از ورود به بورس به میزان اقساطی که پرداخت کرده‌اند، می‌توانند سهام پرتفوی خود را بفروشند، اما از آنجا که سهام متعلق به سرمایه‌گذاری‌ها با توجه به سهامدارانی که دارند، بالای یک‌درصد و در سطح قابل توجه و تعیین‌کننده‌ای است، بنابراین کانونی که از سوی خود 30 شرکت سرمایه‌گذاری انتخاب می‌شود، بر فرآیند خرید و فروش سهام در پرتفوی عدالت نظارت می‌کند، تا از این طریق از پرتفوی کلی سهام عدالت در شرکت‌ها صیانت شود.
کانون دو وجهی در انتظار مجوز
وی در برابر این پرسش که آیا کانون شرکت‌های سرمایه‌گذاری تشکیل شده است؟ گفت: اساسنامه این کانون از سوی 30شرکت سرمایه‌گذاری استانی تدوین و تقدیم سازمان بورس شده و پس از تائید بورس، این کانون که ماهیت حرفه‌ای و صنفی دارد، فعالیت خود را آغاز می‌کند و در واقع این کانون پس از انحلال کارگزاری عدالت به عنوان نماینده حقوقی سرمایه‌گذاری‌های استانی در شرکت‌ها و هیات مدیره آنها حضور پیدا می‌کند.
مخالفت «سبا» با اعطای مجوز کارگزاری
شیخ در پاسخ به سوالی دیگر مبنی بر اینکه با توجه به حجم معاملات سرمایه‌گذاری‌های استانی در آینده، آیا قصد ندارید کارگزاری سهام عدالت را به کارگزاری بورس تبدیل کنید؟ گفت: چندی پیش درخواست اعطای مجوز کارگزاری به شرکت کارگزاری سهام عدالت به سازمان بورس ارائه شده که این سازمان با ارائه این مجوز موافقت نکرد، چرا که اعتقاد سازمان استفاده از خدمات 90کارگزاری موجود در بورس است.
مدیرعامل کارگزاری سهام عدالت در مورد سرانجام تایید صلاحیت اعضای هیات مدیره سرمایه‌گذاری‌های استانی گفت: اعضای هیات مدیره سرمایه‌گذاری‌های استانی که از سوی تعاونی‌های عدالت شهرستان‌ها انتخاب شده بودند، جهت تائید صلاحیت به سازمان بورس معرفی شدند تا یکی از شرایط ورود به بورس این شرکت‌ها طی شود.
تعاونی‌ها، ناظر بر سرمایه‌گذاری‌ها
وی در پاسخ به این سوال که اعضای هیات مدیره تعاونی‌های استانی از سوی چه کسانی تعیین می‌شوند و نظارت سهامداران عدالت در این شرکت‌ها چگونه است؟ گفت: تمامی مدیران تعاونی‌های عدالت شهرستان از سوی نمایندگان رسمی مشمولان واگذاری سهام عدالت از جمله نمایندگان کمیته امداد، سازمان بهزیستی، بسیج و ... تعیین می‌شوند و این تعاونی‌ها هم هیات مدیره سرمایه‌گذاری‌های استانی را تعیین و معرفی می‌کنند.
به گفته وی، برای ورود سرمایه‌گذاری‌های استانی به بورس، لازم است پرتفوی کارگزاری عدالت به این شرکت‌ها منتقل شود، بدان معنی که شرکت‌های سرمایه‌گذاری استانی به اندازه مشمولانی که تحت پوشش دارند، سهام موجود در پرتفوی کارگزاری عدالت را دریافت می‌کنند. مثلا سهم سرمایه‌گذاری استان تهران در سهام 30درصدی عدالت در فولاد مبارکه با توجه به مشمولانی که دارد، 6درصد است که البته این درصدها پس از تکمیل واگذاری‌ها به طور دقیق مشخص می‌شود.
یک‌هزار میلیارد تومان، حداقل سرمایه «استانی‌ها»
وی افزایش سرمایه را دیگر شرط ورود این شرکت‌ها به بورس دانست و گفت: سرمایه شرکت‌های استانی هم اکنون یک‌میلیون تومان یا بیشتر است که برای ورود به بورس باید به حداقل 500میلیون تومان افزایش یابد، اما با توجه به پرتفوی موجود سهام عدالت، پیش‌بینی می‌شود حداقل سرمایه شرکت‌های سرمایه‌گذاری استانی بیش از یک‌هزار میلیارد تومان تعیین شود. بعد از افزایش سرمایه هم این شرکت‌ها سهامی عام شده و بعد از آنکه اساسنامه خود را بر اساس ضوابط بورس اصلاح کردند، می‌توانند وارد بورس شوند.
او در مورد قیمت عرضه سهام سرمایه‌گذاری‌های استانی در بورس گفت: سهام این شرکت‌ها با قیمت یکسان در بورس عرضه می‌شود، چرا که ارزش دارایی‌های آنها با توجه به تعداد سهامدارانی که دارند، یکسان است.
سود عدالت تغییری نمی‌کند
مدیرعامل کارگزاری سهام عدالت در برابر این پرسش که بعد از آنکه مجوز خرید و فروش سهام عدالت به سرمایه‌گذاری‌های استانی داده شد، آیا سودآوری هر یک از این شرکت‌ها متفاوت می‌شود و با این وصف احتمال اینکه تقسیم سود هر یک از این شرکت‌ها نیز متغیر باشد؟ گفت: با توجه به این که تاکنون سود سهام عدالت در کشور یکسان بوده، بنابراین سعی خواهد شد که با هماهنگی که کانون شرکت‌های سرمایه‌گذاری انجام می‌دهد، تقسیم سود این شرکت‌ها هم یکسان باشد.
300میلیارد تومان از عدالت قابل فروش است
وی با توضیح این که اگر شرکت‌های سرمایه گذاری در سال جاری وارد بورس شوند، می‌توانند تا حجم ۳۰۰میلیارد تومان از سهام خود را بفروشند، گفت: در سال ۸۵ معادل ۱۰۰میلیارد تومان از اقساط سهام عدالت پرداخت شده و در سال ۸۶ نیز ۲۰۰میلیارد تومان بابت اقساط سهام به دولت پرداخت شده که با این وصف تا این لحظه، به سرمایه‌گذاری‌های استانی در مجموع می‌توانند به میزان ۳۰۰میلیارد سهام بفروشند و در واقع سهام در وثیقه عدالت به میزان ۳۰۰میلیارد تومان آزاد شده است.
نحوه قیمت‌گذاری سهام قابل واگذاری به عدالت
شیخ در پاسخ به پرسشی با این مضمون که قیمت سهام واگذار شده شرکت‌های غیربورسی به سهام عدالت چگونه محاسبه می‌شود؟ گفت: بر اساس مصوبه هیات واگذاری، سهام شرکت‌های بورسی به قیمت تابلو در اختیار سهام عدالت قرار می‌گیرد، اما قیمت واگذاری سهام شرکت‌ های غیربورسی مثل پالایشگاه‌های تهران، بندرعباس، لاوان و ... که هنوز وارد بازار سرمایه نشده‌اند هنوز قابل محاسبه دقیق نیست، بلکه دولت این شرکت‌ها را به صورت علی‌الحساب به سهام عدالت واگذار می‌کند. البته این واگذاری‌ها به قیمتی نزدیک به ارزش ذاتی شرکت صورت می‌گیرد و پس از ورود شرکت مزبور به بورس، قیمت روز عرضه اولیه ملاک واگذاری سهام به سهام عدالت است که این اتفاق هم برای بانک‌های صادرات و تجارت رخ داد و پس از ورود این بانک‌ها به بورس، قیمت علی‌الحساب آنها به قیمت واقعی که در بورس عرضه شدند تبدیل و سهام با قیمت تابلو در اختیار سهام عدالت قرار گفت.
وی توضیح داد: تمام شرکت‌هایی که به سهام عدالت واگذار می‌شوند، در فهرست واگذاری و ورود به بورس قرار دارند، بنابراین نگرانی از کشف قیمت واقعی آنها وجود ندارد. پیش از این هم شرکت‌هایی مانند ذوب‌آهن به دلیل عدم ورود به بورس، از فهرست واگذاری به سهام عدالت حذف شدند.
وی در مورد واگذاری بیمه‌ها به سهام عدالت گفت: پیش از این برنامه‌ای برای ورود بیمه‌های دولتی به بورس وجود نداشت، اما با توجه به ورود قریب‌الوقوع سه شرکت بیمه‌ای به بورس، شاید برای واگذاری این شرکت‌ها به سهام عدالت برنامه‌ریزی شود، اما در حال حاضر هیچ مصوبه‌ای در این خصوص وجود ندارد و تصمیمی اتخاذ نشده است.