دورخیز برای تصاحب مالکیتی خودروسازان

گروه بورس- اعظم شریفی: معاملات عمده و بلوکی یک‌بار دیگر هیجانات خاص خود را بر بورس گذاشت. خبر انتشار دوباره آگهی عرضه ایران‌خودرو و سایپا در شرایطی که بازار شاهد رقابت برای بلوک ۵‌درصدی «تجارت»، عرضه دو بلوک حفاری و نیز راهی شدن دو بلوک «رنا» روی میز فروش است، ترکیب صف‌های خرید را تحت تاثیر قرار داد. هر چند به اعتقاد کارشناسان عرضه‌های عمده و معاملات بلوکی به هیچ عنوان دلیل منطقی برای این موضوع نیست. در همین حال عرضه دو بلوک سرمایه‌گذاری رنا به فاصله یک‌ روز از هم، این شرکت را خبرسازترین سهم این روزهای تابلوی بورس کرده است.

اهمیت عرضه دو بلوک «ورنا» موجب جابه‌جایی‌های بااهمیتی شده است که هر کدام از خریداران می‌توانند با تصاحب این بلوک‌ها کسب کنند. تمامی این خبرها از زمانی منتشر شد که دولت اعلام کرد رویه رد دیون خود را در مورد سازمان‌هایی که به آنها بدهکار است، تغییر داده است. بر این اساس اگر شرکتی بورسی باشد و دولت بخواهد آن را به صورت رد دیون واگذار کند، ابتدا این بلوک باید در بورس عرضه شود و اگر خریداری در بورس نداشت، آن را بابت رد دیون واگذار می‌کند. بر این اساس امروز بلوک ۱۷ درصد سرمایه‌گذاری رنا از طرف دولت بابت رد دیون به دو مجموعه سازمان تامین اجتماعی و سازمان بیمه خدمات درمانی در بورس عرضه می‌شود که قیمت پایه این بلوک ۲۵۹۹ ریال تعیین شده است. همچنین پرداخت نقدی ۲۰‌درصد و ۸۰‌درصد اقساط ۴ ساله با بهره ۶‌درصدی از دیگر شرایط این بلوک دولتی است.

با اعلام این معامله حرکت جالبی در ترکیب سهامداری «ورنا» رخ داد. به گونه‌ای که در معاملات دیروز صبا تامین برای خروج از این سهم، بلوک ۷/۱۵‌درصدی «ورنا» را با قیمت ۲۸۵تومان و شرایط سخت‌تری در مقایسه با بلوک دولتی امروز، عرضه کرد که بدون مشتری ماند. اما در همین زمان سرمایه‌گذاری ملی که سهامدار ۱۲‌درصدی «ورنا» است ۴‌درصد سهام این شرکت را روی تابلوی بورس به شرکت سرمایه‌گذاری سایپا منتقل کرد.

این حرکت در حالی رخ داد که میزان مالکیت سرمایه‌گذاری در «ورنا» با جابه‌جایی روز گذشته به ۱۷‌درصد رسید. بر این اساس سرمایه‌گذاری سایپا هر سهم «ورنا» را به قیمت ۲۱۶۷ریال از سرمایه‌گذاری ملی خرید. این در حالی است که پیش‌بینی می‌شود طی معاملات روزهای آتی سایر سهام «ونیکی» در «ورنا» نیز به سرمایه‌گذاری سایپا منتقل شود.

به این ترتیب اگر این انتقال به طور کامل به سرمایه‌گذاری سایپا صورت گیرد؛ این شرکت تلاش ویژه‌ای خواهد کرد تا در معاملات امروز خریدار قطعی بلوک دولتی «ورنا» باشد تا سهم خود را در «ورنا» به ۴۲‌درصد برساند. به این ترتیب مجموعه سایپا با کسب سه کرسی در هیات مدیره «ورنا» عملا شرکت را take over کرده و بلوک بی‌مشتری روز گذشته صبا تامین همچنان بدون جذابیت خواهد ماند. در این حالت صبا تامین در صورتی که قصد خروج از «ورنا» را داشته باشد باید این بلوک را با شرایط بسیار متفاوت‌تری برای عرضه در روزهای آینده آگهی کند.

تمامی این تکاپوها برای کسب کرسی های هیات‌مدیره در «ورنا» زمانی جذاب‌تر می‌شود که انتشار آگهی عرضه دو بلوک ایران خودرو و سایپا نیز برای هفته جاری قطعی شده است و این دو بلوک تا پایان خرداد‌ماه عرضه خواهند شد.

در حال حاضر با شرایط جدیدی که دو بلوک سایپا و ایران‌خودرو به صورت ۱۸‌درصدی عرضه خواهند شد، به نظر می‌رسد خریداری وارد رقابت خرید این شرکت شود که در حال حاضر نیز بخشی از سهام این شرکت‌ها را دارا است.

یکی از این خریداران احتمالی، مجموعه بنیاد تعاون سپاه و مجموعه مهر اقتصاد ایرانیان است که در حال حاضر بنیاد تعاون از طریق گروه بهمن و زیرمجموعه‌‌هایش ۱۴‌درصد شرکت سایپا را در اختیار دارد. به این ترتیب در صورتی که این اتفاق رخ دهد با خرید بلوک ۱۸ درصدی سایپا میزان سهام این دو مجموعه در سایپا به ۳۲ درصد می‌رسد. از طرفی این دو خریدار می‌توانند با خرید سایپا به مالکیت غیرمستقیم ۹‌درصدی سهام سرمایه‌گذاری سایپا دست یابد و در عمل «تصاحب مدیریتی» در مجموعه سایپا را با کسب ۳ عضو هیات مدیره به دست می‌آورد.

این در حالی است که این مجموعه در صورت خرید بلوک ایران خودرو به طور مستقیم ۱۸‌درصد و از طریق پرتفوی گروه بهمن در شرکت سرمایه‌گذاری رنا مالکیت ۹‌درصدی ایران خودرو را نیز دارد. به این ترتیب میزان سهام این دو مجموعه در ایران خودرو به ۲۷ درصد خواهد رسید و بر این اساس خریداری بلوک سایپا برای مجموعه بنیاد تعاون ارزنده‌تر خواهد بود.

اما این دو مجموعه با خرید بلوک‌های ایران خودرو و سایپا در کنار گروه بهمن، سه قطب خودروسازی کشور را در اختیار خواهد گرفت.

در کنار این مسائل، در معاملات روز گذشته رقابت بر سر بلوک ۵‌درصدی بانک تجارت که دو خریدار

سرسخت در آن حضور دارند، همچنان ادامه داشت. در چهارمین روز رقابت این بلوک قیمت هر سهم آن به ۲۷۸۲ریال رسید. قیمت پایه هر سهم این بلوک در اولین روز ۲۴۴تومان تعیین شده بود که بر این اساس تا دیروز ارزش بلوک ۵‌درصدی تجارت به میزان ۱۷‌میلیارد و ۸۴۷میلیون ریال رشد داشته است.

همچنین واگذاری دو بلوک حفاری شمال بابت رد دیون از طریق بورس از دیگر عرضه‌های عمده روز گذشته بود. بر این اساس بلوک حفاری شمال در معاملات دیروز بورس به قیمت پایه هر سهم ۳۵۳۸ریال عرضه شد که چون خریداری برای این بلوک وجود داشت، این دو بلوک به سازمان تامین اجتماعی و سازمان بیمه خدمات درمانی بابت رد دیون واگذار شد.