کتانی چینی و گل های ایرانی
میرمحمد طجوزی
عکس: تزئینی است
بالاخره پس از چند ماه دوباره لیگ برتر ایران راه افتاد و دوباره تب فوتبال در ایران رو به بالا رفتن کرد.البته در ایران اکثر مواقع تب فوتبال بالا است یا می‌توان گفت همیشه بالا است و گاهی هم بالاتر می‌رود. بالا و پایین شدن این تب ربطی به تغییرات جوی و برف و باد و باران و سرد و گرم شدن هوا ندارد. گرمای فوتبال ایران از جای دیگری است و همیشه هم بهانه برای افزایش درجه این تب وجود دارد.

یک زمانی باشگاه‌های داخلی بازی دارند؛ زمانی بازی باشگاه‌های کشورهای اروپا است، زمانی بازی‌های ملی است، یک زمان جام جهانی است، زمانی قهرمانی اروپا است، زمانی قهرمانی آسیا و بالاخره کمتر روزی را می‌توان در تقویم پیدا کرد که بازی فوتبال برگزار نشود. این روزها هم اگر به ورزشی فروش‌های میدان منیریه سری بزنید، کارتن‌ها و جعبه‌هایی را خواهید دید که اگر تعدادشان اندازه خریداران و عابران گذری نباشد کمتر هم نیست. این روزها احساس افزایش دما باز هم در فوتبال برای ایرانی‌ها احساس می‌شود.
در واقع دو سه روزی می شود که این احساس با بازی افتتاحیه لیگ برتر محسوس تر شده است. اما برای همین بازی 90 دقیقه ای ملزومات بسیاری لازم است که لباس و کفش فوتبال یکی از آنها است. یعنی هر کدام از وسایل و لوازمی را که یک فوتبالیست می‌پوشد و استفاده می‌کند، محصول همان صنعت بزرگ است از ساق فوتبال و کفش و جوراب و شورت و پیراهن تا تور و تیر دروازه و حتی سوت داور و بوق‌های تماشاچیان و الی آخر.
اما شاید آنچه بیش از هر چیز برای فوتبال بازی کردن لازم باشد کفش فوتبال است. چرا؟ چون‌که فوتبال را می‌شود در هر جایی که کمی مسطح باشد، بازی کرد. کمتر کسی را می‌توان پیدا کرد که تا به حال پایش به توپ نخورده باشد یا مزه «گل کوچیک» را نچشیده باشد.
فوتبال را می‌توان بدون شورت و پیراهن ورزشی بازی کرد؛ اما بدون توپ و کفش نه، نمی‌شود. اما باز هم یادآوری این نکته بد نیست که حتی یک ساق بند که از نظر ما شاید بسیار ساده است، طی فرآیندی پیچیده وارد بازار می‌شود و بعد به دست مصرف‌کننده اصلی می‌رسد. ولی هر چه باشد کفش و توپ فوتبال از سایر محصولات این شاخه بیشتر فروش دارند و اکثر فعالان این صنف فعالیت‌های خود را بر این دو کالا متمرکز می‌کنند.البته تمرکز روی کفش بیشتر از توپ است.
در حال حاضر آن قدر کفش‌های فوتبال تنوع زیادی دارند که کمی انتخاب را سخت می‌کنند. چه این روزها اکثر تولیدکنندگان این کالا در بازاری کاملا رقابتی سعی می‌کنند که هم از نظر طراحی و رنگ و مدل از سایر رقبا پیشی بگیرند و هم از لحاظ کیفیت و راحتی.
این روزها در بازار هم کفش‌های اصل وجود دارد و هم مثل سایر کالاهای چینی که بالطبع قیمتشان بسیار نازلتر از اصل است.
اگر از علاقه‌مندان به خرید کفش فوتبال هستید در هر سطح قیمتی که بخواهید، می‌توانید جنس مورد نظر را پیدا کنید. حالا چه کفش فوتبال سالنی بخواهید یا برای چمن. همه رقم، همه قیمت و همه رنگ موجود است. البته باید کمی هم خود خریدار خبره باشد تا بتواند جنس اصل را از فرع آن تشخیص دهد؛ چرا که از نظر ظاهری و حتی وزن نمی‌توان تشخیص داد که کدام به کدام است و اینجا است که یا تجربه به کار می‌آید یا باید خود فروشنده فریادرس شود.
وقتی پای صحبت فعالان این صنف می‌نشینم اولین چیزی که می‌گویند شکر است و بعد از آن گلایه از گرانی؛ اما با این حال معتقدند که نمی‌توان دست روی دست گذاشت و هر کدام سعی می‌کنند که برای فصلی که اصلی‌ترین زمان برای بازار آنان است بهترین کارها را انجام دهند. ارتباط گرفتن با باشگاه‌ها (مخصوصا تولیدکنندگان بزرگ)، مدارس فوتبال، مشتری‌های شهرستان از عمده کارهایی است که آنان انجام می‌دهند. همچنین چرخ و پرس و جو در خصوص کفشی که در سال جدید مطرح شده است از نظر رنگ، مدل، طرح و شرکت تولید نیز غافل نمی‌شوند. چرا که رنگ در این بازار بی‌تاثیر نیست و معمولا رنگ تیمی که در آن سال قهرمان شده است نسبتا از فروش بهتری برخوردار خواهد شد.
البته اکثر حرفه‌ای‌های این ورزش، کاری به این کارها و حرف‌ها ندارند و بیشتر خود کفش برای آنها مطرح است و رنگ در درجه بعدی اهمیت، اما تعداد مشتری‌های عام به مراتب بیشتر از افراد حرفه‌ای است.
به همین دلیل است که مشتری‌های خاص می‌دانند از کجا کالای مورد نظر را پیدا کنند و زیاد هم این نوع کالاها در ویترین‌ها چیده نمی‌شود. اما برای مشتری‌های عام قفسه‌ها پر است از مارک‌ها و رنگ‌های مختلف و این کار یعنی راحتی برای هر دو طرف؛ هم خریدار و هم فروشنده.
از سوی دیگر به رغم تمام کارهایی که فعالان این بازار انجام می‌دهند تا در زمان اصلی فروش خوبی داشته باشند به نوعی نگرانی خود را نیز نمی‌توانند پنهان کنند. مجید نور محمدی که یکی از فعالان این بازار است و سابقه زیادی در این کار دارد می‌گوید: طی دو ماه گذشته دو بار کفش‌های فوتبال گران شده است هر چند که این رقم شاید ناچیز به نظر بیاید. یعنی دو تا پانصد تومان گران‌ شده است؛ اما وقتی که تعداد رقم بالایی می‌شود و ما هم ناچارا باید هزار تومان به جنس‌مان اضافه نکنیم.
او می‌گوید که همین گران شدن به ظاهر ناچیز بر فروش ما تاثیر گذاشته است و در حال حاضر ما منتظر تعطیلی مدارس هستیم. چرا که بعد از تعطیلی مدارس فعالیت اکثر مدارس فوتبال و فوتبالیست‌ و اهالی فوتبال بیشتر می‌شود.
نور محمدی در خصوص وضعیت بازار می‌گوید: البته بازارها شاهد آنچنان افت زیادی نیستند؛ اما باز هم نسبت به پارسال کمتر شده است. بالاخره باید فعالیت کرد و امیدوار بود و بازار را شناخت. نور محمدی درباره کفش‌های موجود در بازار می‌گوید: همه نوع کفش در این بازار وجود دارد از حرفه‌ای تا آماتور. همچون الان در بازار هم کفش شش استوک داریم که حرفه‌ای‌ترین کفش فوتبال است. کفشی است که استوک‌های آن قابل تعویض هستند و به اصطلاح آچار خور است. از ۱۱۰ هزار تومان کمتر هم نمی‌توان پیدا کرد.
البته این کفش هم چینی دارد که می‌توان درجه 2 آن را با قیمت 25 هزار تومان و درجه یک چینی را با قیمت 550 هزار تومان تهیه کرد، یا به قول ضرب‌المثل قدیمی «هر چه قدر پول بدی همان‌قدر آش می‌خوری».
در بازار کفش فوتبال، همه نوع کفش می‌توان پیدا کرد. بیشتر بازار در اختیار تولید کنندگان ایرانی است که مصرف‌کنندگان عام‌تری دارند و قیمت آنها هم نسبتا خوب است. در این بازار کفش‌های کره‌ای و تایوانی و نایک و آدیداس اصل هم وجود دارد که هرکدام مشتری‌های خودشان را دارند. اما بازار در هر وضعیتی که باشد و قیمت‌ها هرچه قدر هم که بالا و پایین بشوند و تاثیرگذار شوند هیچ‌گاه تب فوتبال در ایران پایین نخواهد آمد.