مسکن و حقوق شهروندی

یوسف بهمن‌آبادی

برخورداری از یک مسکن مناسب شخصی حق هر شهروندی در کشور و همه کشورها محسوب می‌شود.

البته معتقد نیستیم برخوردار شدن از این حق باید رایگان و در هر سنی در اختیار شهروندان قرار گیرد، کمتر دولتی هم در جهان وجود دارد که چنین خدماتی به افراد کشور خود ارائه دهد. اما واقعیت این است که برخوردار شدن از یک مسکن مناسب شرایط و الزامات خاصی می‌طلبد که بدون شک دولت باید نسبت به آنها همت فراهم کند. اینکه مردم همه هم و غمشان در طول زندگی خرید خانه باشد، ظلمی است آشکار به حقوق شهروندان؛ چرا که مسکن در کشور ما همواره با چالش‌های قیمتی بسیاری مواجه بوده است و در بستر تورمی بالا و مشکلات اشتغال بر این پیچیدگی افزوده است. در چنین فضایی، شهروندان بسیاری در کشور همچنان خانه به دوش زندگی هستند که بخش زیادی از زندگی خود را در خانه‌های اجاره‌ای گذرانده و طی سال‌های گذشته همواره به امید بهتر شدن شرایط، مانده بودند، اما افزایش دیوانه‌وار قیمت مسکن، طی سال‌های اخیر اجاره‌نشینان را مات و مبهوت ساخته و رویاهای چندساله آنها را به خیالی باطل مبدل کرد. با این همه مردمی که گرفتار‌ی‌های موجود در شهرهای بزرگ را بر خود تحمل کرده و می‌کنند اغلب به این دلیل بوده است که لقمه نانی درمی‌آورند. از سوی دیگر تلاش دولت برای مسکن دار کردن مردم با روش‌‌های مسکن ۹۹ ساله در حاشیه شهرها که به ظاهر هم چاره‌ای جز این مشاهده نمی‌شود چندان نمی‌تواند ذائقه به حق یک شهروند را تامین کند.

اگر خوشبین باشیم که تا چند سال دیگر شهروندان فاقد مسکن در شهرک‌ها دارای مسکن می‌شوند-گرچه این امر نوعی مرهم بر زخم اجاره‌نشینی به شمار می‌آید- اما فاصله بیش از حد محل زندگی مشکلات حاشیه‌ای وارد بر آن چگونه رفع خواهد شد؟ این سوال همواره مطرح است که چرا شهروندان نباید راحت‌تر زندگی کنند و همواره باید درگیر مشکلات بغرنج باشند؟ به هر حال شکاف در حقوق شهروندان مساله‌ای است که در بخش مسکن به خوبی مشهود است و تا زمانی که تمرکز اشتغال از شهرهای بزرگ خارج نشود، نمی‌توان امیدوار بود که این جنبه از حقوق شهروندی صورت واقعی به خود بگیرد.