شهریار افندی‌زاده معاون حمل‌ونقل وزیر راه و شهرسازی در گفت‌‌وگو با خبرنگار پایگاه خبری وزارت راه و شهرسازی، ضمن تشریح گزارشی از وضعیت و عملکرد ترانزیت از کشور در سال ۱۴۰۱، رویکردها، اولویت‌‌ها، اقدامات موثر و دستاوردهای وزارت راه و شهرسازی در این حوزه در سال ۱۴۰۱ را امیدوار‌کننده و نویدبخش در راستای توسعه ترانزیت از کشور در سال‌جاری و افق‌‌های زمانی میان‌مدت و بلندمدت سال‌های آتی اعلام کرد.

وی در خصوص سیمای ترانزیت کشور در سال ۱۴۰۱ بیان کرد: در سال ۱۴۰۱ مجموعا ۸/ ۱۰میلیون تن کالای نفتی و غیرنفتی از کشور ترانزیت شده است که سهم کالاهای غیرنفتی و نفتی از این مقدار، به ترتیب ۳/ ۸ و ۵/ ۲ میلیون تن بوده است.

افندی‌‌زاده گفت: با توجه به عملکرد ۵/ ۷ میلیون تنی ترانزیت کالای غیرنفتی سال گذشته، شاهد رشد ۷/ ۱۰درصدی ترانزیت این نوع کالا در سال ۱۴۰۱ نسبت به سال قبل آن بوده‌ایم.

وی ادامه داد: در سال ۱۴۰۱ شاهد تحولات و دستاوردهای مهمی در حوزه‌های راهبردی و عملیاتی ترانزیت کشور بودیم که اثرات قطعی آنها به صورت تدریجی و پایدار بر رشد ترانزیت از کشور در سال ۱۴۰۲ و سال‌های آتی نمایان خواهد شد.

معاون حمل‌‌ونقل وزیر راه و شهرسازی بیان کرد: در راستای فعال‌‌سازی و رونق بخشی به کریدور حمل‌ونقل بین‌المللی شمال-جنوب در نشست سه جانبه‌‌ای در شهریورماه ۱۴۰۱ فی‌‌مابین مقامات عالی رتبه کشورمان و فدراسیون روسیه و جمهوری آذربایجان در باکو ضمن هدف‌‌گذاری تحقق ترانزیت ۱۵ میلیون تن کالا از این کریدور تا سال ۲۰۳۰ میلادی توافقاتی در زمینه تقویت همکاری سه کشور در سرمایه‌گذاری و تامین مالی مشترک تکمیل و توسعه زیرساخت‌‌های کلیدی و بهره‌برداری از آنها به‌ویژه احداث خط ریلی رشت-آستارا، تسهیل در ترددهای مرزی کالا و افزایش کیفیت و کمیت این ترددها حاصل شد که اجرایی شدن آنها در دست پیگیری است.

افندی‌زاده اظهار کرد: با توجه به حداقل ظرفیت فعلی کشور جهت ترانزیت ۱۰ میلیون تن کالا به صورت ترکیبی در کریدور شمال- جنوب، توافقی با طرف روسی جهت بهره‌‌گیری کامل از این ظرفیت در سال ۲۰۲۳ میلادی حاصل شده که اجرای آن در دست انجام است.

وی افزود: یکی از رخدادهای مهم در سال گذشته، الحاق رسمی کشورمان به سازمان همکاری شانگهای و ایجاد ظرفیت‌‌های قابل‌توجهی جهت نقش‌آفرینی ترانزیتی کشور در چارچوب این سازمان با همکاری کشورهای عضو بود. با این رویکرد، به ابتکار کشورمان و در مدت زمان کوتاهی پس از برگزاری نشست سران شانگهای در شهریور سال ۱۴۰۱ در سمرقند، نخستین نشست شش جانبه وزرای حمل‌ونقل ایران و کشورهای آسیای میانه به علاوه روسیه و آذربایجان با موضوع توسعه همکاری‌‌های ترانزیتی در مهرماه ۱۴۰۱ در تهران برگزار و تدوین برنامه عمل کوتاه‌مدت تقویت همکاری‌‌های ترانزیتی، ایجاد سازوکاری برای مدیریت واحد کریدورهای ترانزیتی فی‌‌مابین کشورهای عضو و هدف‌گذاری تحقق ۲۰ میلیون تن ترانزیت سالانه فی مابین ایران و کشورهای آسیای میانه، به عنوان پهنه‌ای با نقش و اهمیت بسیار بالا در ترانزیت شرقی- غربی و شمالی-جنوبی به‌ویژه پس از تحولات اخیر منطقه‌ای و بین‌المللی، به تصویب اعضا رسید.

معاون حمل‌ونقل وزیر راه و شهرسازی، ابلاغ سیاست‌‌های کلی برنامه هفتم از سوی مقام معظم رهبری در شهریور ۱۴۰۱ و بند ۱۰ ابلاغیه معظم له در خصوص فعال‌‌سازی مزیت‌‌های جغرافیایی-سیاسی و تبدیل جمهوری اسلامی ایران به مرکز مبادلات حمل‌ونقل را به عنوان رویکردی تکامل یافته به مقوله ترانزیت در کشور برشمرد و افزود: نگرش نوین به ترانزیت، در هم تنیدگی حداکثری آن با لجستیک و تجارت و در یک بیان کلی، توجه به نقش بی‌بدیل ترانزیت و کشورهای ترانزیتی در زنجیره‌‌های تامین منطقه‌‌ای و جهانی است، که این رویکرد در مناسبات حمل‌ونقلی و ترانزیتی وزارت راه و شهرسازی با کشورهای هدف، در اولویت قرار دارد.

افندی‌زاده در پایان توضیح داد: در سال‌جاری، موضوع ترانزیت و نقش‌آفرینی در برنامه‌‌های کلان نظیر کمربند و راه چین، سازمان شانگهای، سازمان همکاری اقتصادی اکو و اتحادیه اقتصادی اوراسیا از اولویت‌‌های اصلی وزارت راه و شهرسازی در توسعه مناسبات حمل‌ونقلی با کشورهای هدف منطقه‌‌ای و فرامنطقه‌‌ای است. همچنین در تعاملات و همکاری‌‌ها با بخش‌‌ها و دستگاه‌‌های ذی‌ربط دولتی و فعالان بخش خصوصی و انجمن‌‌ها و تشکل‌های حمل‌ونقلی به‌ویژه در چارچوب شورای عالی هماهنگی ترابری کشور و کارگروه روان‌سازی و توسعه ترانزیت به عنوان بازوی تخصصی این شورا که اوایل سال گذشته و پس از چند سال مجددا فعالیت خود را با حضور اعضای آن آغاز کرده، تلاش خواهد شد تا ضمن اتخاذ تصمیمات و مواضع هوشمندانه، آگاهانه و به موقع در روابط منطقه‌‌ای و بین‌المللی حمل‌ونقلی، در حوزه داخلی نیز، موانع تسریع و تسهیل ترانزیت و مشکلات کسب و کار فعالان در این حوزه شناسایی و با هم افزایی ملی، این موانع و مشکلات برطرف شوند.