سخنگوی وزارت امور خارجه خبر داد
توافق جدید تهران-مسکو برای تحویل موشک اس-۳۰۰
عکس: ایرنا
گروه دیپلماسی: روز گذشته خبری در برخی خبرگزاری‌ها به نقل از سخنگوی وزارت خارجه منتشر شد که همه را شگفت‌زده کرد؛ خبری با این مضمون: «اولین محموله سامانه دفاعی اس-۳۰۰ به ایران تحویل داده شد» اما حسین جابری‌انصاری، سخنگوی وزارت خارجه در یک توضیح مهم و ضروری درباره این خبر گفت: «با توجه به انتشار غیردقیق اظهارات سخنگوی وزارت خارجه درباره اس-۳۰۰ توسط برخی خبرگزاری‌ها، به اطلاع می‌رساند آنچه در نشست مطبوعاتی روز دوشنبه اعلام شد اجرای مرحله نخست توافقات ایران و روسیه در این خصوص است.» به گزارش «ایرنا» جابری‌انصاری تاکید کرد که «توافقات جدید» بین دو کشور حاصل شده و در مسیر اجرا است و مرحله نخست قرارداد، مسیر اجرایی خود را طی کرده است. او همچنین ابراز امیدواری کرد که تا پایان قرارداد مراحل آن طی شود.
سخنگوی وزارت خارجه ایران خبر داد
توافق جدید تهران-مسکو برای اجرای قرارداد اس-300
به دنبال این سخنان سخنگوی دستگاه دیپلماسی، برخی که از محقق شدن دیرهنگام وعده مسکو خشنود شده بودند، باز هم روزشمار خود را برای تحویل این سامانه دفاعی آغاز کردند. البته انتشار اخبار ضدونقیض در مورد تحویل سامانه اس-۳۰۰ دیگر به امری روزمره تبدیل شده است تاجایی که مقامات مسکو دیگر حرفی در این رابطه ندارند و ترجیح می‌دهند سکوت اختیار کنند. همچنانکه روز گذشته سخنگوی کاخ کرملین در نشست خبری خود گفت که مسکو درباره شروع روند تحویل سامانه اس-۳۰۰ به ایران اظهارنظر نمی‌کند. طبق آخرین اخباری که اعلام شده قرار است در تابستان پیش رو اولین سامانه اس-۳۰۰ به ایران تحویل داده شود. پیش‌تر در اواخر اسفند‌ماه رئیس شرکت «روس تک» اعلام کرد انتقال اولین سامانه دفاعی موشکی اس -۳۰۰ به ایران در ماه آگوست یا سپتامبر انجام خواهد شد. به گزارش خبرگزاری اسپوتنیک، سرگئی چمیزوف رئیس شرکت روس تک(شرکت تولید‌کننده سامانه اس۳۰۰) در گفت‌وگو با روزنامه وال‌استریت ژورنال از آغاز تحویل اولین سامانه دفاعی اس-۳۰۰ به ایران در تابستان سال آینده خبر داده بود.
اواخر بهمن ماه ۹۴ نیز یک بار دیگر انتقال محموله اس-۳۰۰ به ایران به‌طور جدی خبرساز شد؛ یعنی همان زمانی که سردار حسین دهقان، وزیر دفاع ایران در مسکو به سر می‌برد و این خبر منتشر شد که سامانه ضد هوایی اس-۳۰۰ طی یک مراسم رسمی در بندر آستاراخان روسیه با حضور سردار حسین دهقان، وزیر دفاع، از طریق دریای خزر به ایران منتقل خواهد شد، اما کمی پس از انتشار این خبر، سخنگوی ریاست جمهوری روسیه ضمن تکذیب آن گفت که زمان دقیق تحویل سامانه موشکی اس- ۳۰۰ هنوز مشخص نشده است؛ زیرا ایران هزینه‌های آن را پرداخت نکرده است. به گزارش «ایسنا» به نقل از خبرگزاری تاس، دیمیتری پسکوف سخنگوی ریاست جمهوری روسیه در آن مقطع اعلام کرد: «خیلی زود است که تاریخ مشخصی را تعیین کنیم. هیچ ضرب‌الاجلی تعیین نشده است. مشکلاتی در رابطه با پرداخت مبالغ وجود دارد و ایران هنوز تا به امروز هزینه‌ها را پرداخت نکرده است.» همچنین وزارت دفاع روسیه نیز گزارش‌های ارسال سامانه موشکی اس- ۳۰۰ از بندر آستاراخان به ایران را که گفته شده بود در روز پنج‌شنبه ۱۸ فوریه انجام می‌شود تکذیب کرد. اس-۳۰۰ یک سیستم موشک ضدهوایی است که از رادارهای قوی در کنار موشک‌های دوربرد و پرسرعت تشکیل شده است. در ناتو(سازمان پیمان آتلانتیک شمالی)، این نوع سیستم موشکی را SA-۱۰ می‌نامند و سال‌ها در مورد آن مطالعه کرده و آموزش داده‌اند. دلیل توجه جامعه جهانی به اس-۳۰۰ این است که این سیستم بسیار دوربرد، دقیق و مهلک است.
تهران و مسکو در سال ۲۰۰۷ قرارداد خرید پنج سامانه دفاعی موشکی اس-۳۰۰ را به ارزش ۸۰۰ میلیون دلار امضا کردند، اما دیمیتری مدودف، رئیس‌جمهوری وقت روسیه در سال ۲۰۱۰ تحت فشارهای غرب به این بهانه که این قرارداد قطعنامه‌های شورای امنیت علیه ایران را نقض می‌کند، تحویل این سامانه‌ها را به تعویق انداخت، اما در ماه آوریل سال ۲۰۱۵ پس از حصول پیشرفت‌هایی در روند مذاکرات هسته‌ای ایران و گروه ۱+۵، ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهوری روسیه ممنوعیت انتقال سامانه اس-۳۰۰ به ایران را لغو کرد و پس از آن رایزنی‌ها میان دو کشور برای امضای یک قرارداد جدید برای تحویل این سامانه‌های دفاعی به ایران آغاز شد.
چند روز پس از تفاهم هسته‌ای لوزان در ۱۳فروردین ۱۳۹۴، ولادیمیر پوتین رئیس‌جمهور روسیه، در ۲۴ فروردین ۱۳۹۴ (۱۳ آوریل ۲۰۱۵) طی فرمانی ممنوعیت تحویل سامانه‌های موشکی دفاع هوایی اس - ۳۰۰ به ایران را لغو کرد. فرمان پوتین پس از سفر علی شمخانی دبیر شورای عالی امنیت ملی ایران به روسیه صادر شد. دفتر مطبوعاتی کاخ کرملین در یادداشتی در مورد سند لغو ممنوعیت تحویل موشک‌های اس-۳۰۰ به ایران اعلام کرد: «فرمان رئیس‌جمهور روسیه، ممنوعیت انتقال سامانه های موشکی دفاع هوایی اس-۳۰۰ را از طریق خاک روسیه از جمله به شکل هوایی، انتقال از فدراسیون روسیه به جمهوری اسلامی ایران و نیز انتقال به جمهوری اسلامی ایران خارج از قلمرو فدراسیون روسیه به‌صورت دریایی و هوایی را لغو می‌کند.» باوجود لغو فرمان ممنوعیت تحویل اس-۳۰۰ و بعد از ادامه تعلل مسکو در روند تحویل سامانه اس-۳۰۰، بحث احتمال پیگیری قضایی پرونده در محاکم بین‌المللی مطرح و به اطلاع روسیه رسید و همزمان چند جلسه هماهنگی برای رفع اختلافات دو کشور با محوریت بازگرداندن سامانه‌های موشکی به روند واگذاری به ایران برگزار شد. هرچند تاخیر روسیه در تحویل این سامانه، تاثیر کاهنده بر روابط اقتصادی و سیاسی تهران و مسکو نگذاشت؛ ولی سبب شد ایرانیان با احتیاط به توسعه روابط با روسیه بنگرند و در پی سازوکارهایی باشند که مانع تاخیر در اجرای قراردادهای لازم‌الاجرا با این کشور باشد.
البته از همان ابتدا که بحث فروش اس-۳۰۰ به ایران مطرح شد، شاهد روند پرفرازونشیبی بودیم؛ در سال ۲۰۰۷ مصطفی محمد نجار، وزیر دفاع وقت جمهوری اسلامی ایران، گفت که روسیه سیستم موشک‌های ضدهوایی اس-۳۰۰را تحویل ایران خواهد داد. اما دولت روسیه در واکنش، فروش موشک‌های اس-۳۰۰به ایران را تکذیب کرد. در تاریخ ۱۰ اکتبر ۲۰۰۸ میلادی آندری نسترنکو سخنگوی وزارت خارجه روسیه، در مورد احتمال فروش موشک‌های اس- ۳۰۰روسیه به ایران گفت: «ما مکررا در بالاترین سطوح سیاسی گفته‌ایم که قصد تحویل این نوع سلاح‌ها را به کشورها در مناطق بی‌ثبات نداریم و این کار نه با منافع سیاسی کشور ما سازگار است و نه با هدف حفظ ثبات در این مناطق از جهان.» اما دی ماه ۱۳۸۷ وزیر دفاع وقت ایران از تحویل این سیستم خبر داد و بهمن ماه همان سال مصطفی محمد نجار برای مذاکرات مربوط به این سیستم به روسیه سفر کرد و قراردادی میان طرفین برای دریافت ۵ سامانه اس -۳۰۰ به ارزش ۸۰۰ میلیون دلار منعقد شد، اما روسیه تا کنون از تحویل این سامانه‌ها به ایران خودداری کرده است.
ارسال نظر