دنیای اقتصاد: بر اساس تازه‌ترین گزارش بانک مرکزی، حجم تسهیلات پرداختی در ۵ ماه نخست سال جاری به حدود ۱۷۷ هزار میلیارد تومان رسیده و در مقایسه با مدت مشابه سال گذشته حدود ۳۹ درصد افزایش یافته است. در ۵ ماه نخست سال جاری و مشابه روند سال گذشته، بخش‌های بازرگانی و صنعت‌ومعدن بیشترین سهم از تسهیلات پرداختی به شبکه بانکی را در اختیار داشته‌اند. هرچند با افزایش سقف وام‌های پرداختی برای خرید مسکن در سال گذشته، انتظارها بر افزایش تسهیلات پرداختی برای خرید مسکن بود، اما بررسی آمارهای ارائه شده از سوی بانک مرکزی نشان می‌دهد که در ۵ ماه نخست سال جاری حجم تسهیلات با هدف خرید مسکن و سهم این تسهیلات از کل تسهیلات پرداختی در مقایسه با مدت مشابه قبلی کاهش یافته است.

انبساط حجم تسهیلات در سال 1395

بانک مرکزی اقدام به انتشار گزارش تسهیلات پرداختی شبکه بانکی کشور در ۵ ماه نخست سال جاری کرد. بر مبنای این گزارش، سیستم بانکی کشور طی ۵ ماه نخست سال ۱۳۹۵ حدود ۱۷۷ هزار میلیارد تومان، در قالب تسهیلات مختلف به بخش‌‌های مختلف اقتصاد پرداخت کرده است. این در حالی است که طی مدت مشابه در سال گذشته، بانک‌ها حدود ۱۲۸ هزار میلیارد تومان به بخش‌های مختلف اقتصاد پرداخت کرده‌اند. مقایسه حجم تسهیلات اهدایی در پنج ماه نخست سال جاری با ۵ ماه نخست سال گذشته بیانگر افزایش ۳۹ درصدی تسهیلات پرداختی شبکه بانکی کشور به بخش‌های مختلف اقتصادی است. بررسی آمارهای بانک مرکزی نشان می‌دهد به طور متوسط در سال گذشته در هر ماه رقمی معادل ۲۸ هزار و ۸۵۰ میلیارد تومان تسهیلات پرداخت شده است، اما طی ۵ ماه نخست سال جاری، به طور میانگین ۳۵ هزار و ۴۰۰ میلیارد تومان تسهیلات پرداخت شده است. این موضوع نشان می‌دهد در پنج ماه نخست سال ۱۳۹۵ میانگین تسهیلات پرداختی به بخش‌های مختلف اقتصادی در مقایسه با متوسط تسهیلات ماهانه در سال گذشته در حدود ۲۵ درصد افزایش یافته است. بر مبنای گزارش بانک مرکزی در ۵ماه نخست سال جاری حدود ۶/ ۲ میلیون فقره تسهیلات به بخش‌های اقتصادی پرداخت شده است. همچنین طی مدت گزارش شده، شبکه بانکی کشور به طور میانگین ۶۸ میلیون تومان در هر فقره تسهیلات پرداخت کرده است.

افزایش سهم تسهیلاتی بخش خدمات

بر اساس آمار بانک مرکزی، طی ۵ ماه نخست سال جاری، بیشترین سهم از تسهیلات پرداختی، در میان بخش‌های مختلف اقتصادی به بخش «خدمات» پرداخت شده است. بر این اساس در بازه زمانی فروردین‌ تا مرداد سال جاری، در حدود ۷۷ هزار میلیارد تومان معادل ۴۳.۵ درصد از کل تسهیلات پرداختی به بخش خدمات پرداخت شده است. همچنین طی مدت زمان یاد شده، در حدود ۳/ ۵۰ هزار میلیارد تومان معادل ۲۸درصد کل تسهیلات به بخش «صنعت و معدن» اختصاص داده شده است. بررسی آمارهای بانک مرکزی نشان می‌دهد که در سال ۱۳۹۴ نیز وام‌های پرداخت شده به بخش «خدمات» و «صنعت معدن» به ترتیب با ۵/ ۳۸ و ۳۰ درصد بیشترین سهم از تسهیلات پرداختی شبکه بانکی کشور را به خود اختصاص داده بودند. هر چند تسهیلات اعطایی به بخش «کشاورزی» در ۵ ماه نخست سال جاری در مقایسه مدت مشابه در سال گذشته، در حدود ۴ هزار میلیارد تومان افزایش یافته است اما سهم بخش کشاورزی از کل تسهیلات پرداختی در ۵ ماه نخست سال جاری در مقایسه با سال گذشته، حدود ۲ واحد درصد کاهش یافته و به رقم ۶ درصد رسیده است. طی مدت زمان پوشش داده شده توسط گزارش بانک مرکزی، در حدود ۶/ ۱۴ هزار میلیارد تومان تسهیلات به بخش «مسکن» پرداخت شده است. هرچند تسهیلات پرداخت شده به این بخش نیز در حدود ۵/ ۱ هزار میلیارد تومان افزایش یافته، اما سهم بخش مسکن از کل تسهیلات پرداختی در ۵ ماه نخست سال جاری در مقایسه با مدت مشابه سال گذشته حدود ۸/ ۱ واحد درصد کاهش یافته است. همچنین در ۵ ماه ابتدایی سال ۱۳۹۵ در حدود ۲۴ هزار میلیارد تومان تسهیلات به بخش «بازرگانی» پرداخت شده است. این در حالی است که حجم تسهیلات پرداختی به بخش خدمات در مدت مشابه در سال گذشته ۷/ ۱۶ هزار میلیارد تومان گزارش داده شده است. به این ترتیب در ۵ ماه نخست سال جاری، حجم تسهیلات اختصاص‌داده شده به بخش بازرگانی، در مقایسه با ۵ ماه نخست سال گذشته در حدود ۴۳ درصد افزایش یافته است.

سهم عمده سرمایه در گردش از کیک تسهیلات

طی ۵ ماه نخست سال جاری، همانند سال گذشته، تامین «سرمایه در گردش» بیشترین سهم را در میان اهداف مختلف پرداخت وام‌های بانکی در اختیار داشت. سهم تسهیلات پرداختی در قالب سرمایه در گردش به تمام بخش‌های اقتصادی طی ۵ ماه نخست سال جاری مبلغ ۱۲۰ هزار میلیارد تومان معادل ۷/ ۶۷ درصد کل تسهیلات پرداختی است. این در حالی است که در پنج ماه نخست سال گذشته ۶۴ درصد از کل تسهیلات بانک‌ها با هدف تامین سرمایه در گردش پرداخت شده بود. طی مدت زمان گزارش شده توسط بانک مرکزی تسهیلات پرداختی با هدف خرید کالای شخصی با سهم ۱۱ درصدی از تسهیلات پرداختی بیشترین حجم از تسهیلات پرداختی پس از تسهیلات پرداختی با هدف تامین سرمایه در گردش در اختیار دارد. در ۵ ماه نخست سال گذشته حدود ۲/ ۸ درصد از تسهیلات با هدف خرید کالای شخصی پرداخت شده بود. بنابراین سهم تسهیلات پرداخت‌شده با هدف خرید کالای شخصی در مقایسه با ۵ ماه نخست سال گذشته حدود ۸/ ۲ درصد افزایش یافته است.

کاهش تسهیلات خرید مسکن

در اسفند ماه سال ۱۳۹۴ و بر اساس مصوبه شورای پول و اعتبار سقف تسهیلات خرید مسکن در قالب «وام صندوق پس انداز مسکن اولی ها» و «وام اوراق» به ترتیب ۱۰۰ و ۷۶ درصد افزایش یافت. هرچند با تصویب این شارژ مالی در بازار مسکن، انتظارهایی مبنی بر افزایش حجم تسهیلات پرداختی به بخش مسکن ایجاد شد؛ اما بررسی آمارهای شده از سوی بانک مرکزی در رابطه با اهداف وام‌های پرداختی بیانگر کاهش حجم تسهیلات پرداختی با هدف خرید مسکن در ۵ ماه نخست سال جاری در مقایسه با مدت مشابه در سال ۱۳۹۴ است. اگر چه طی مدت گزارش‌شده، حجم تسهیلات پرداختی بانک‌ها در حدود ۳۹ درصد افزایش یافته است؛ اما حجم تسهیلات اختصاص داده شده به خرید مسکن حدود ۱۵ درصد کاهش یافته است. در ۵ ماه نخست سال گذشته شبکه بانکی کشور ۳/ ۶ هزار میلیارد تومان تسهیلات با هدف خرید مسکن پرداخت کرده بود که این رقم در ۵ ماه نخست سال جاری به ۵/ ۵ هزار میلیارد تومان کاهش یافته است. سهم تسهیلات با هدف خرید مسکن نیز در ۵ ماه ابتدایی سال جاری در مقایسه با مدت مشابه در سال گذشته با کاهش ۸/ ۱ واحد درصدی به ۲/ ۳درصد تقلیل پیدا کرده است. همچنین در سال ۱۳۹۴ به طور میانگین ماهانه ۶/ ۱ هزار میلیارد تومان تسهیلات با هدف خرید مسکن پرداخت شده بود. بر مبنای آمارهای بانک مرکزی در ۵ ماه نخست سال جاری به طور میانگین ۲/ ۱ هزار میلیارد تومان در هز ماه برای خرید مسکن پرداخت شده است که حکایت از کاهش ۲۵ درصدی میانگین ماهانه وام‌های پرداختی طی مدت گزارش‌شده در مقایسه با سال ۱۳۹۴ دارد.