دنیای اقتصاد: جنگ لفظی میان تهران و واشنگتن شدت گرفته است؛ روز گذشته روزنامه وال‌استریت ژورنال فاش ساخت که دونالد ترامپ، رئیس‌جمهوری آمریکا که چندی است بر مساله برجام و نقش منطقه‌ای ایران متمرکز شده، هفته گذشته مشخصا به وزارت خارجه آمریکا دستور داده که نامه شدید‌اللحن‌تری را در مورد عملکرد ایران در چارچوب برجام به کنگره ایالات‌متحده ارسال کند. روزنامه آمریکایی وال‌استریت‌ژورنال به نقل از یک مقام کاخ سفید نوشته است که دونالد ترامپ به وزارت خارجه دستور داده تا پیش‌نویس نامه خود به کنگره آمریکا در مورد رویکرد ایران نسبت به برجام را تغییر دهد و «لحنی تندتر و هشدارآمیزتر» به کار بندد. همزمان عباس عراقچی، معاون وزیر خارجه ایران، روز سه‌شنبه پس از پایان نشست کمیسیون مشترک توافق «برنامه جامع اقدام مشترک»، برجام، در وین درخصوص مواضع آمریکا در جریان این مذاکرات گفت که طرف آمریکایی گفته است تا زمان اعلام نتیجه بررسی برجام از سوی دولت دونالد ترامپ، واشنگتن به تعهدات خود نسبت به برجام پایبند است. عراقچی این سخنان را در نخستین نشست کمیسیون مشترک برجام در دوران دونالد ترامپ، رئیس‌جمهوری جدید آمریکا در روز سه‌شنبه پنجم اردیبهشت بیان کرد.

در شرایطی که در نسخه نخست نامه تیلرسون به رئیس مجلس نمایندگان آمریکا او نوشته بود که ایران به تعهدات خود در چارچوب برجام عمل کرده است اما درنسخه نهایی به دستور ترامپ، آمریکا موضع شدید‌اللحن‌تری در مورد عملکرد ایران در چارچوب برجام اتخاذ کرد. یک مقام کاخ سفید در این خصوص گفت، پیش‌‌نویس نامه که از سوی وزارت خارجه تهیه و برای تایید به کاخ سفید ارسال شده بود بیش از اندازه ملایم بود زیرا به ادعای آنها فعالیت‌های بی‌ثبات ساز ایران در خاورمیانه و حمایت این کشور از گروه‌های تروریستی منطقه را نادیده می‌گرفت. این ادعاها علیه ایران در حالی مطرح می‌شود که مقامات ایران بارها اعلام کرده‌اند از هیچ گروه تروریستی حمایت نمی‌کنند. براساس این گزارش، ترامپ شخصا در این مورد مداخله کرد و دستور تجدید نظر در متن اولیه را داد. نسخه نهایی ضمن تاکید بر «رفتار تهدیدآمیز منطقه‌ای ایران» حمایت آمریکا از توافق هسته‌ای در بلندمدت را نیز زیرسوال برده است. رئیس‌جمهوری همچنین به رکس تیلرسون، وزیر خارجه، دستور داده بود تا روز بعد از ارسال نامه، هشدار دهد که دولت جدید واشنگتن در صدد تجدید نظر در سیاست این کشور نسبت به ایران است. پیش‌تر در روز ۱۸ آوریل، رکس تیلرسون در نامه‌ای به رئیس مجلس نمایندگان آمریکا گزارشی از برداشت دولت این کشور از نحوه اجرای برجام از سوی ایران به کنگره ارائه کرد. در پاراگراف اول این نامه که متن آن در وب‌سایت وزارت خارجه آمریکا منتشر شده، تیلرسون گفته است که طی ۹۰ روز منتهی به تاریخ ارسال نامه، ایران به تعهدات خود در چارچوب برجام پایبند بوده است. وزیر خارجه آمریکا سپس در پاراگراف دوم مدعی شده بود که در عین حال، ایران همچنان یکی از دولت‌های اصلی حامی تروریسم به اشکال و رویه‌های مختلف باقی مانده است. به گفته تیلرسون، دونالد ترامپ، رئیس‌جمهوری، دستور بررسی برجام از سوی نهادهای مربوطه به رهبری شورای امنیت ملی را صادر کرده تا این موضوع را ارزیابی کنند که آیا تعلیق تحریم‌های آمریکا به تبع برجام با منافع حیاتی ایالات‌متحده همسو بوده است. پس از تکمیل این بازبینی، دولت خواستار همکاری کنگره در این زمینه خواهد بود. همچنین، روز ۱۹ آوریل، تیلرسون در سخنانی هشدار داد که «عدم مهار» ایران می‌تواند تهدیدی علیه صلح و ثبات جهان باشد و اگر ایران مهار نشود، راه کره‌شمالی را خواهد پیمود.

به حرف‌های ترامپ توجه نکنید

تهدیدات و لفاظی مقامات آمریکا ادامه یافت و روز ۲۰ آوریل نیز دونالد ترامپ گفت که ایران مطابق روح توافق هسته‌ای عمل نمی‌کند و افزود: «ما به‌طور بسیار بسیار دقیقی این مساله را بررسی می‌کنیم و در آینده نه چندان دور حرف‌هایی در این زمینه داریم.» همچنین رئیس‌جمهوری آمریکا از احتمال خروج کشورش از برجام سخن گفت که این سخنان ترامپ واکنش محمدجواد ظریف، وزیر امور خارجه ایران را در پی داشت؛ ظریف در واکنش به سخنان اخیر دونالد ترامپ، وزیر امور خارجه آمریکا که گفته بود ممکن است آمریکا از توافق هسته‌ای با ایران موسوم به برجام کناره گیری کند، تاکید کرد به حرف‌های ترامپ زیاد توجه نکنید. ظریف روز چهارشنبه و پس از پایان جلسه هیات دولت این مطلب را در جمع خبرنگاران و در پاسخ به این سوال که ترامپ گفته است که امکان دارد به برجام متعهد نمانیم و شاید تعلیق تحریم‌ها را تمدید نکند، بیان کرد.

پایبندی آمریکا به تعهدات خود

گزارش وال‌استریت‌ژورنال در حالی منتشر می‌شود که روز سه‌شنبه، نمایندگان جمهوری اسلامی و قدرت‌های طرف مذاکره ایران برای بررسی دوره‌ای عملکرد طرف‌های این توافق در وین تشکیل جلسه دادند. سیدعباس عراقچی، معاون حقوقی و امور بین‌الملل وزیرامورخارجه که برای شرکت در هفتمین نشست کمیسیون مشترک برجام دروین به‌سر می‌برد پس از پایان این نشست در سخنانی از موضع رسمی آمریکا در قبال برجام خبر داد. عراقچی گفت: «طرف آمریکایی به‌عنوان موضع رسمی گفت که درحال ارزیابی (review) برجام است اما در طول این ارزیابی کماکان به تعهدات خود پایبند هستند.» به گزارش «ایرنا» عراقچی در پاسخ به سوالی مبنی برارزیابی او از موضع آمریکا افزود: «جلسه کمیسیون مشترک بسیار خوب بود و اینکه همه شرکت‌کنندگان بر اجرای تعهدات خود تاکید کردند، پیام مهمی بود.» او تاکید کرد که فعلا موضع آمریکایی‌ها پایبندی به برجام است البته اعلام اینکه در حال بازنگری هستند و حرف‌های بعضا منفی، با فضای مثبت مورد نیاز برای اجرای برجام فاصله دارد که درباره این موضوعات بحث کردیم. در ادامه عراقچی گفت: «البته ما نیز برجام را ارزیابی می‌کنیم و گزارش‌های سه ماهه ما به مجلس نتیجه همین ارزیابی‌های مستمر است.»