از سال آینده همه از امکان امضای دیجیتال برخوردار می‌‌شوند

دنیای اقتصاد- صدور کارت ملی هوشمند که از سال گذشته زمزمه اجرای سراسری آن به گوش می‌رسید از امروز وارد فازی جدی‌تر می‌شود. به گفته مسوولان با برخورداری شهروندان از این کارت دیگر نیازی به کارت ملی نیست و گام تازه‌ای در جهت ایجاد دولت الکترونیک و آسان‌تر شدن ارائه برخی خدمات عمومی به مردم برداشته می‌شود. استفاده از این کارت همچنین امکان جعل و تقلب در اوراق هویتی را به حداقل ممکن می‌رساند و به این ترتیب یکی از کار ویژه‌هایش بالابردن سطح امنیت است. به عنوان نمونه در کارت‌های هوشمند تنها راه شناسایی دارنده کارت، عکس الصاق شده بر آن نیست بلکه اثرانگشت وی نیز می‌تواند هویت ارائه کننده کارت را تصدیق کند. با این وجود با ورود کارت‌های ملی هوشمند فعلا برچیده شدن شناسنامه‌ها در دستور کار نیست، هر چند ممکن است در آینده چنین تصمیمی از سوی مسوولان اتخاذ شود.

در این رابطه قائم مقام مجری طرح کارت ملی هوشمند از آغاز عملیات صدور این کارت در استان قم خبر داد و گفت: پس از اتمام صدور کارت ملی هوشمند در استان قم از سال آینده عملیات صدور کارت برای ۶۲ میلیون ایرانی در سراسر کشور به مرور آغاز می‌شود. به گزارش خبرگزاری مهر، محمد ابراهیم طریقت افزود: کارت ملی هوشمند امروز در نهاد ریاست‌جمهوری با حضور رییس‌جمهور، وزرا و مدیران سازمان ثبت احوال رونمایی می‌شود. قائم مقام مجری طرح کارت ملی هوشمند اضافه کرد: بر اساس برنامه پنجم توسعه سازمان ثبت احوال طی این برنامه باید برای تمامی افراد واجد شرایط و ایرانیان داخل و خارج کشور کارت ملی هوشمند صادر کند که این امر نیز طی ۵ سال محقق خواهد شد.

به گفته مسوولان این پروژه، قرار است پس از مراسم رونمایی از این کارت، افراد بالای ۱۵ سال استان قم در مرحله پایلوت (آزمایشی) صاحب کارت ملی هوشمند شوند و صدور این کارت به جای کارت‌های ملی کنونی به صورت اینترنتی صورت پذیرد. امکانات بالا و ایمنی مناسب کارت‌های هوشمند باعث شده که مسوولان بر جایگزینی آن با کارت ملی تاکید داشته باشند.

به گزارش ایرنا، تاکنون کشورهای مختلفی اقدام به طراحی و بعضا پیاده‌سازی کارت ملی هوشمند در کشورشان کرده‌اند. تقریبا تمامی کشورهای حوزه خلیج فارس و اکثر کشورهای خاور دور پروژه کارت ملی هوشمند را شروع کرده‌اند.

امکانات کارت ملی هوشمند

کارت ملی هوشمند مثل تمام کارت‌های شناسایی دیگر، نخستین وظیفه‌اش شناسایی است. به این منظور ابتدا در زمان ثبت‌نام، اطلاعات صاحب کارت روی کارت قرار داده می‌شود. این اطلاعات، اقلام هویتی مثل نام، نام خانوادگی، تاریخ و محل تولد و مواردی از این قبیل را شامل می‌شود. به این ترتیب هر کجا که نیاز به اطلاعات هویتی صاحب کارت باشد، وی می‌تواند کارت خود را ارائه دهد و به صورت دیجیتالی شناسایی شود. شناسایی الکترونیکی موجب کاهش تقلب در شناسایی می‌شود. کاربرد اصلی دیگر کارت ملی هوشمند، تصدیق هویت است. در کارت‌های سنتی، به کمک عکس صاحب کارت که روی کارت چسبانده شده و یک مهر مخصوص روی آن خورده، عمل تصدیق هویت انجام می‌شود. در کارت ملی هوشمند هم روال مشابهی وجود دارد؛ اما تصدیق هویت در اینجا تنها به عکس محدود نمی‌شود. علاوه بر عکس، اطلاعات بیومتریکی (اثر انگشت) صاحب کارت نیز می‌تواند روی کارت قرار گیرد. از همه مهمتر اینکه اطلاعات بیومتریکی به صورت الکترونیکی قابل بررسی هستند. این به این معنی است که در یک مرکز بهره‌برداری که به حسگر اثر انگشت مجهز است، صاحب کارت بعد از قرار دادن کارتش در کارتخوان، انگشت خود را روی حسگر اثر انگشت قرار می‌دهد؛ سپس سیستم بررسی می‌کند که آیا اثر انگشت صاحب کارت با اثر انگشتی که روی کارت به صورت الکترونیکی ذخیره شده یکسان است یا خیر. در صورت یکسان بودن امکان ادامه عملیات وجود خواهد داشت. به این ترتیب امکان جعل هویت به حداقل می‌رسد.

امضای دیجیتال

یکی از کاربردهای مهم دیگر که روی کارت ملی هوشمند قرار می‌گیرد، کاربرد امضای دیجیتال است. به این ترتیب، صاحب کارت می‌تواند اسناد الکترونیکی را در فضای دیجیتال امضا کند. امضای دیجیتال از نظر کاربرد، همان امضای سنتی است؛ اما در فضای دیجیتال، در اسناد کاغذی، گیرنده یک نامه یا سند، می‌تواند از طریق امضای شخص فرستنده، این اطمینان را حاصل کند که نامه، سند جعلی نیست. همچنین امضای یک نامه، سند، برای امضا‌کننده نامه، سند بار قانونی به همراه دارد و نمی‌تواند امضای سند را انکار کند.

کارت ملی هوشمند این بستر را هم برای فرستنده و هم گیرنده نامه، سند فراهم می‌کند که اسناد را امضا‌ و صحت آن را بررسی کنند. ایده امضای دیجیتال بسیار ساده است: نامه، سند فرستنده به صورت دیجیتالی خلاصه می‌شود و به صورت یک بسته در می‌آید. این بسته به کمک کارت فرستنده کد می‌شود و بسته حاصله امضای دیجیتال نام دارد که در انتهای نامه به صورت دیجیتالی قرار می‌گیرد. متن به همراه امضای دیجیتال در انتهای آن به گیرنده ارسال می‌شود. در طرف گیرنده، متن اصلی نامه به همان روش بالا خلاصه می‌شود، ‌بخش امضای دیجیتال نیز با کمک کارت گیرنده کدگشایی می‌شود و با بسته خلاصه شده مقایسه می‌شود در صورتی که این دو با هم برابر باشند به این معنی است که همان شخصی که ادعا کرده، نامه را امضا کرده است. کارت ملی هوشمند به عنوان یک کلید ورود مناسب برای کاربردهایی همچون هدفمند کردن یارانه‌ها، سلامت الکترونیک و کاربردهای انتخابات و سایر خدمات شهروندی، با هماهنگی نهادهای ذی‌ربط، می‌تواند قابل استفاده باشد. کارت ملی هوشمند با ارائه سه کاربرد اصلی شناسایی، تصدیق هویت و امضای دیجیتال این امکان را فراهم می‌کند تا بتوان از کارت به عنوان یک ابزار چندکاره استفاده کرد. در واقع کارت ملی هوشمند یک رایانه ساده و کوچک است که با اتصال به یک کارتخوان، می‌توان به اطلاعات درون آن دسترسی پیدا کرد. یکی دیگر از امکاناتی که در کارت ملی هوشمند قرار دارد، ویژگی‌های بیومتریکی صاحب کارت است. عکس و اثر انگشت صاحب کارت به صورت الکترونیکی در کارت وی ذخیره می‌شود. به این ترتیب امنیت استفاده از کارت به طور قابل ملاحظه‌ای بالا می‌رود. دیگر هر کس با وارد کردن یک رمز عبور ساده امکان استفاده یا سوء‌استفاده از یک کارت را ندارد. برای استفاده از کارت حتما باید صاحب کارت حضور داشته باشد تا اثر انگشت وی به صورت دیجیتالی با اثر انگشتی که در هنگام ثبت‌نام در کارت ذخیره شده است مقایسه و تطبیق داده شود و سپس اجازه استفاده از امکانات کارت به وی داده می‌شود.

امکان امضای دیجیتال، امکان پردازش اطلاعات، امکان تغییر اطلاعات پس از صدور، امکان پشتیبانی از کاربردهای مختلف، امکان افزودن کاربرد جدید پس از صدور، امکان دسترسی به اطلاعات بر حسب مجوزهای دسترسی مختلف و به صورت کاملا امن و امکان استفاده کارآمدتر از خدمات دولت الکترونیک اشاره کرد. به این ترتیب می‌توان اطلاعات محرمانه ‌تری را با ضریب اطمینان بالاتر روی کارت ملی هوشمند نگهداری کرد.