صف‌آرایی غرب وشرق در اروپا

این اقدامات نشان‌دهنده یک چرخش عمده برای دولت بایدن است که تا همین اواخر به‌دلیل ترس از تحریک روسیه، موضعی ضعیف درباره اوکراین اتخاذ می‌کرد؛ اما ازآنجاکه ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهوری روسیه اقدامات تهدیدآمیز خود را در قبال اوکراین را تشدید کرده است و مذاکرات بین مقامات آمریکایی و روسی نتوانست به جایی برسد، دولت بایدن هم از استراتژی قبلی خود دور می‌شود. در عین حال، دولت بایدن همچنان اصرار دارد که ایالات متحده هیچ قصدی برای جنگ با روسیه بر سر این موضوع ندارد. ازآنجاکه اوکراین در ناتو نیست، ائتلاف متعهد به معاهده خود نیست که از اوکراین دفاع کند. با وجود این، تجمع بیش از ۱۰۰ هزار سرباز روسیه در مرز اوکراین و پاسخ احتمالی ناتو، شبح جنگی را ایجاد کرده است که می تواند تشدید و گسترش یابد. کربی گفت: «فکر نمی‌کنم کسی بخواهد شاهد جنگ دیگری در قاره اروپا باشد.» مقامات دولت گفتند که در جلسه روز شنبه در کمپ‌دیوید، محل خلوت کردن ریاست‌جمهوری در مریلند، مقامات ارشد پنتاگون چندین گزینه را به بایدن ارائه کردند که منجر به تغییر در استقرار تسلیحات نظامی ایالات متحده و نزدیک‌تر شدن آن به روسیه شده است. کربی به خبرنگاران گفت که بخش عمده‌ای از نیروهایی که در حالت آماده‌باش بالا قرار دارند، نیروهای زمینی فعال‌شده هستند؛ از جمله تیپ‌های رزمی و نیروهای پزشکی، هوانوردی، حمل‌ونقل، اطلاعات و نظارت با گروهان حمل تجهیزات. وی از شناسایی واحدهای مشخص خودداری کرد و گفت که روز دوشنبه به خانواده‌هایشان اطلاع‌رسانی شد. در حال حاضر این نیروها اطلاعیه «هشدار بالا» دریافت کرده‌اند. هشدار بالا به این معنی است که نیروها اکنون در شرایطی هستند که اصطلاحا گفته می‌شود که زین‌هایشان را بسته‌اند و هر آن باید آماده باشند که دستور استقرار دریافت کنند. درحالی‌که ایالات متحده می‌تواند برخی از این نیروها را به‌طور مستقیم به اعضای اروپای شرقی ناتو، مانند لهستان یا رومانی، بفرستد که از پیش هم درخواست انواع خاصی از نیروهای حمایتی را داشتند. کربی گفت که اکثر نیروهایی که در حالت آماده‌باش بالاتر قرار می‌گیرند، در صورت فعال شدن، به سمت یگان‌های ویژه ناتو خواهند رفت. این واحد، نیروی واکنش ناتو یا «N.R.F»، یک نیروی چندملیتی ۴۰ هزار نفری است که از نیروهای زمینی، هوایی، دریایی و نیروهای عملیات ویژه تشکیل شده که برای واکنش سریع به شرایط اضطراری در نظر گرفته شده است. فردریک بی.هاجز، فرمانده ارشد سابق ارتش ایالات متحده در اروپا که در حاضر در مرکز تحلیل سیاست اروپا ناتو همکاری می‌کند، گفت: این امر مهم است؛ زیرا نشان می‌دهد ایالات متحده نه تنها این کار را یک‌جانبه انجام می‌دهد، بلکه در حال آماده شدن برای ارائه نیروهای خود به NRF، است که همه این اقدامات در چارچوب ناتو صورت می‌گیرد. در سال ۲۰۱۴، پس از تصرف کریمه و بخش‌هایی از شرق اوکراین توسط روسیه، ائتلاف حدود نیمی از این واحد یا حدود ۲هزار سرباز را در «آمادگی بسیار بالا» برای فوری‌ترین ماموریت‌ها تعیین کرد. نیروی واکنش ناتو به ژنرال تاد دی.ولترز، یک افسر چهار ستاره نیروی هوایی ایالات متحده که فرمانده ارشد نظامی این اتحاد است، گزارش می‌دهد.

چرخش اصلی آمریکا پس از جلسه کمپ‌دیوید رخ داد و موضع آمریکا را در قبال تهاجم احتمالی روسیه تندتر کرد. اگر آمریکا نیروها و تجهیزات نظامی‌اش از جمله کشتی‌ها و جنگنده‌هایش را در کشورهای بالتیک مستقر کند، به معنای مشارکت کسترده‌تر نظامی آمریکا در بحبوحه بحران اوکراین به‌حساب می‌آید. به گفته منابع آگاه که حاضر به فاش شدن اسمشان نشدند، در جلسه روز شنبه در کمپ‌دیوید قرار بر این شد که فعلا گزینه‌هایی مثل اعزام هزار تا ۵هزار سرباز به کشورهای اروپای شرقی در نظر گرفته شود و اگر اوضاع بدتر شد، به اعزام ۱۰برابر بیشترِ این نیروها اقدام کنند. این منابع گفتند که انتظار می‌رود تا بایدن هرچه سریع‌تر تصمیم نهایی خود را در این زمینه اعلام کند. او با تشدید مواضع تهدیدآمیز علیه اوکراین، از جمله جمع‌آوری بیش از ۱۰۰ هزار نیرو و تسلیحات در مرز و استقرار نیروهای روسیه در بلاروس، در حال بررسی و تصمیم‌گیری در این خصوص است. روز شنبه هم بریتانیا مسکو را متهم کرد که در حال توسعه طرح‌هایی برای استقرار یک رهبر طرفدار روسیه در اوکراین است. آنتونی جی.بلینکن، وزیر امورخارجه آمریکا در مصاحبه ای که یکشنبه از شبکه سی‌بی‌اس در برنامه «رودررو با ملت» پخش شد، گفت: «حتی زمانی که درگیر دیپلماسی هستیم، ما بسیار بر تقویت دفاع و ایجاد بازدارندگی متمرکز هستیم.» وی افزود: «اگر روسیه اقدامات تجاوزکارانه جدیدی را انجام دهد، ناتو به شکل قابل توجهی تقویت خواهد شد. همه اینها روی میز است.» ناتو هم روز دوشنبه اعلام کرد که برخی از کشورهای عضو نیروهای خود را در حالت آماده‌باش قرار داده و کشتی‌ها و جت‌های جنگنده بیشتری را به اروپای شرقی می‌فرستند تا به متحدان منطقه اطمینان دهند؛ زیرا بریتانیا به ایالات‌متحده پیوست و به خانواده‌های دیپلمات‌ها دستور خروج از اوکراین را داد. این حرکت‌ها نشان‌دهنده نگرانی‌های فزاینده از مداخله نظامی احتمالی روسیه در اوکراین و همچنین افزایش نگرانی‌ها از زور بازو نشان دادن روسیه برای پیشبرد اهدافش است. با این حال مقامات اطلاعاتی ایالات متحده گفته‌اند که باور ندارند ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهوری روسیه تصمیمی برای حمله به اوکراین گرفته باشد و دیپلمات‌های روسی هم بارها گفته‌اند که هیچ برنامه‌ای برای انجام این کار وجود ندارد؛ اما در شرایطی که مذاکرات یک ماهه بین مسکو و واشنگتن در بن‌بست ظاهری قرار دارد، به نظر می‌رسد گفت‌وگوهای روسیه و غرب در آینده نیز بی‌ثمر باشد. حتی درحالی‌که کاخ سفید در حال آماده کردن پاسخ‌های کتبی به درخواست‌های روسیه برای محدود کردن ردپای ناتو در اروپا است، دولت بایدن در حال بررسی استقرار چندین هزار نیروی آمریکایی و همچنین کشتی‌های جنگی و هواپیما برای متحدان ناتو در بالتیک و اروپای‌شرقی است. اعلامیه ناتو در روز دوشنبه تعهدات و اقداماتی را شامل می‌شود که نشان از پاسخگویی ناتو است؛ اقداماتی از جمله اعزام نیرو به رومانی تحت فرماندهی ناتو که از سوی فرانسه پیشنهاد شده است. همچنین گفته شده است که دانمارک جت‌های F-۱۶ را به لیتوانی ارسال کند. هلند دو جت F-۳۵ را برای کمک به گشت‌هوایی به بلغارستان و اسپانیا یک ناوچه به دریای سیاه می‌فرستد. اتحادیه اروپا همچنین از کمک مالی بیشتر به اوکراین در حدود ۲/ ۱میلیارد یورو یا ۳۶/ ۱میلیارد دلار برای کمک به این کشور در طول این بحران خبر داد.

اعضای ناتو در مرز روسیه و بلاروس یا در نزدیکی دریای سیاه، خواستار اعزام نیروها و تجهیزات بیشتر برای ایجاد بازدارندگی در برابر هرگونه تجاوز احتمالی روسیه شده‌اند. این علاوه بر حدود ۵هزار سرباز ناتو است که قبلا در لهستان و سه کشور بالتیک و پس از الحاق کریمه در سال ۲۰۱۴ مستقر شدند؛ چیزی که ناتو آن را «حضور ضروری» نامید. با این حال در بیانیه ناتو در روز دوشنبه هیچ نشانه‌ای وجود ندارد که در صورت تهاجم روسیه از نیروهای اضافی مستقر در اروپای مرکزی، شرقی یا جنوبی برای حمایت از اوکراین که عضو ناتو نیست، استفاده شود. مقامات غربی به صراحت گفته‌اند که نیروهای ناتو به‌طور نظامی علیه روسیه درگیر نمی‌شوند و دولت بایدن گفته است که این امر برای ایالات متحده نیز صدق می‌کند.

روز دوشنبه، ناتو و روسیه یکدیگر را به ایجاد تنش متهم کردند. دیمیتری پسکوف، سخنگوی کرملین، با اشاره به اقدامات ناتو برای تقویت بال شرقی خود گفت: «همه اینها منجر به افزایش تنش می‌شود. این تنش‌ها به خاطر اقدامات روسیه نیست، بلکه فقط به‌دلیل کارهایی است که ناتو و آمریکا انجام می‌دهند.» با این وجود ینس استولتنبرگ، دبیرکل ناتو در بیانیه‌ای گفت که ناتو به اتخاذ همه اقدامات لازم برای حفاظت و دفاع از همه متحدان، از جمله به تقویت بخش شرقی ناتو ادامه خواهد داد. این بیانیه می‌افزاید: «ما همیشه به هرگونه تهدید امنیتی خود از طریق تقویت دفاع جمعی واکنش نشان خواهیم داد.»

این اقدامات هماهنگ کشورهای غربی، واکنشی به تجمع سربازان روسی در مرز با اوکراین است که بزرگ‌ترین تجمع نیروهای روسی پس از پایان جنگ سرد است. سرویس اطلاعات نظامی اوکراین محاسبه کرده است که ۱۲۷هزار سرباز در مرز اوکراین جمع شده‌اند و انتظار می‌رود هزاران سرباز دیگر برای مانور ماه آینده به همراه تانک، توپخانه و هواپیماهای جنگنده وارد بلاروس شوند. اما تجمع در نزدیکی اوکراین تنها بخشی از آن چیزی است که به نظر می‌رسد «فعال‌سازی جهانی» نیروهای روسیه باشد. هفته گذشته، وزارت دفاع روسیه اعلام کرد که بیش از ۱۴۰کشتی و ۱۰هزار ملوان در یک سری تمرینات دریایی در ماه فوریه در سراسر جهان از جمله در سواحل ایرلند شرکت خواهند کرد. به گفته این وزارتخانه، هدف حفاظت از منافع ملی روسیه در اقیانوس‌های جهان است. روز دوشنبه هم نیروی دریایی روسیه از آغاز رزمایش در دریای بالتیک با حضور ۲۰ کشتی جنگی خبر داد و دولت ایرلند نیز اعلام کرد که با مسکو درباره برنامه‌های این کشور برای انجام مانور دریایی در سواحل ایرلند در ماه آینده نگرانی‌هایی را مطرح کرده است.