کار نتانیاهو تمام است

ارزیابی وزیر لیکود هوشیارانه است. به احتمال زیاد، حتی شعبده‌باز سیاسی با استعدادی مانند نتانیاهو نیز نمی‌تواند از شکستی که در ۷اکتبر بر اسرائیل وارد شد و منجر به بزرگ‌ترین فاجعه در تاریخ اسرائیل شد، جان سالم به در برد. حتی سرسخت‌ترین حامیان نتانیاهو- که همچنان اصرار دارند او مقصر این شکست نبوده است- نمی‌توانند این ارزیابی را رد کنند. تصویری که او در طول زندگی حرفه‌ای خود به‌عنوان ضامن امنیت اسرائیل و مدافع قوم یهود در برابر هولوکاست دوم پرورش داد، سقوط احتمالی او را بسیار پررنگ‌تر می‌کند. اسرائیل دچار یک آسیب سراسری و بی‌سابقه شده است. صدها هزار سرباز عادی و ذخیره در نوار غزه و جنوب اسرائیل و همچنین در امتداد مرز لبنان مستقر هستند. آنها برای جنگی بسیج شده‌اند که بسیاری از اسرائیلی‌ها آن را نه تنها موجه، بلکه جنگی موجودیتی می‌دانند: جنگ برای بقا.

توصیف نتانیاهو و سایر سیاستمداران از جنگ علیه حماس به مثابه دومین جنگ استقلال اسرائیل، درحالی‌که آشکارا مبهم است، درک شکست او به‌عنوان طولانی‌ترین نخست‌وزیر این کشور را تشدید می‌کند. هنوز خیلی زود است که بتوان سناریوی قطعی افول او از صحنه سیاسی را ترسیم کرد. تا زمانی که جنگ ادامه دارد، بعید است نتانیاهو برکنار شود و ژنرال‌های او هشدار داده‌اند که این کارزار طولانی خواهد بود. بحث درباره «روز بعد سیاسی» در خلوت صورت می‌گیرد.

یک منبع حزب لیکود که نخواست نامش فاش شود، به المانیتور گفت: «ما اکنون علیه نتانیاهو اقدام نخواهیم کرد. هیچ‌کس در میانه جنگ، نخست‌وزیر را به ترک مقام خود دعوت نمی‌کند. با این حال، با تمام اتفاقات رخ‌داده، برای من روشن است که دوره نخست‌وزیری باید توسط قانون محدود شود. ماندن در این سمت برای مدتی طولانی دستورالعملی برای دردسر است.» وزیری از حزب ائتلافی «شاس» ماجرا را فراتر می‌برد. این وزیر که نخواست نامش فاش شود به المانیتور گفت: «جنگ همه کارت‌ها را تغییر داد. همه ما باید فعلا کار کنیم اما اجازه نخواهیم داد که نتانیاهو از نظر سیاسی جان سالم به در ببرد. طبق برآورد من، ما ظرف یک سال آینده انتخابات جدیدی خواهیم داشت و شاس لزوما متعهد به حمایت از نامزد حزب لیکود نخواهد بود.»

یائیر لاپید، رهبر اپوزیسیون از درخواست مستقیم استعفای نتانیاهو در زمان جنگ خودداری کرده است. از سوی دیگر، چهره‌های اپوزیسیون که در سال‌های اخیر برای استعفای نتانیاهو مبارزه کرده‌اند، مانند ایهود باراک، نخست‌وزیر سابق، آشکارا خواستار کناره‌گیری فوری نتانیاهو از سمت خود شده‌اند. ده‌ها هزار اسرائیلی روز شنبه در تل آویو و [بیت‌المقدس] تظاهرات کردند و از نتانیاهو خواستند از آزادی گروگان‌ها اطمینان حاصل کند. در ۴نوامبر، صدها نفر در مقابل خانه‌های نتانیاهو در بیت‌المقدس و قیصریه تظاهرات کردند و خواستار کناره‌گیری او شدند.

نظرسنجی‌ها منعکس‌کننده چیزهای بدیهی هستند. حمایت از نتانیاهو به‌طور بی‌سابقه‌ای در پایین‌ترین سطح قرار دارد و تنها با جایگاه او پس از ترور نخست‌وزیر اسحاق رابین در سال۱۹۹۵ (زمانی که نتانیاهو به‌عنوان رئیس اپوزیسیون متهم به دست داشتن در تحریک به قتل شد) برابری می‌کند. اگرچه نتانیاهو ظرف چند ماه از آن وضعیت جست و در انتخابات۱۹۹۶ پیروز شد، اما اسرائیل و نتانیاهو در ۲۸سال پس از آن رویداد، تغییرات زیادی کرده‌اند.

نتانیاهو در برهه کنونی در تاریخ اسرائیل به‌عنوان شخصیتی بدجنس در میان نیمی از مردم جا افتاده که با کمپین شدیدا بحث‌برانگیز او برای مهار قوه‌قضائیه مخالف بودند. نتانیاهو اکنون یک کارزار نظامی را رهبری می‌کند. او واقع‌گرا است و ضعف سیاسی و عمومی خود را به خوبی می‌داند؛ اما به عنوان فرزند یک تاریخ‌دان (بنزیون نتانیاهو که اغلب از او نقل قول می‌کند)، بر میراثی که از خود بر جای خواهد گذاشت نیز تمرکز دارد. به نظر می‌رسد که او سعی دارد با تمجید از دستاوردهای جنگ، آسیب به چهره خود را به حداقل برساند. تنها ۶هفته پیش، نتانیاهو پشت تریبون سازمان ملل در نیویورک ایستاد و از توافق صلح تاریخی موردانتظار بین اسرائیل و عربستان سعودی خبر داد.

اندکی بعد به جای یک توافق صلح، او خود را در حال جنگ دید. کلید پایان دوره نتانیاهو در دستان وزیر دفاع سابق بنی‌گانتس است. اگرچه گانتس رقیب سیاسی نتانیاهو بود، اما به کابینه جنگ پیوست و اعلام کرد که این مشارکتی است که توسط وقایع سرنوشت‌ساز ۷ اکتبر دیکته شده است، نه یک اتحاد سیاسی. گانتس اکنون در همه نظرسنجی‌ها کاندیدای اصلی نخست‌وزیری است. در نظرسنجی منتشرشده در ۳نوامبر توسط «معاریو» نشان داد که تنها ۲۷درصد از اسرائیلی‌ها معتقدند نتانیاهو فرد مناسبی برای اداره دولت است، درحالی‌که ۴۹درصد طرفدار گانتس هستند. به این ترتیب، زمانی که گانتس تصمیم بگیرد که این فصل از جنگ به پایان رسیده است، از قدرت کناره‌گیری می‌کند و در نتیجه دولت ششم نتانیاهو را سرنگون می‌کند و موجب برگزاری انتخابات می‌شود.