دست دوستی اژدها به آمریکا

گروه بین‌الملل - هیات اقتصادی بلندپایه چین به سرپرستی وو یای، معاون نخست‌وزیر چین دیروز وارد ایالات متحده شد تا دومین دور مذاکرات استراتژیک اقتصادی بین دو کشور انجام شود. پس از لشکرکشی ماه سپتامبر رنجرهای اقتصادی ایالات متحده به پکن اکنون نوبت چینی‌ها است تا هم بازدید آمریکایی‌ها را پس بدهند و هم اینکه از منافع اقتصادی خود و صادرکندگانشان دفاع کنند. چین یک ترکیب کامل اقتصادی را روانه واشنگتن کرده است. به غیر از معاون نخست‌وزیر و رییس بانک مرکزی چهارده وزیر کابینه ون جیابائو نیز در این تور آمریکایی حضور دارند.

هیات اقتصادی چین در حالی وارد ایالات متحده شده است که اکنون صادرکنندگان چینی با خطر افزایش تعرفه واردات محصولاتشان به خاک آمریکا روبه‌رو شده‌اند. به این ترتیب آنها باید دلایل قانع کننده‌ای برای رفتارهای اقتصادی خود که از نظر آمریکایی‌ها ناقض قوانین تجارت جهانی است داشته باشند. کاهش مصنوعی ارزش یوآن اصلی‌ترین اتهام آمریکا علیه چین است.

ایالات متحده پارسال کسری تجاری ۷۶۵میلیارد و ۳۰۰میلیون دلاری را تجربه کرد. ۲۳۳میلیارد دلار از این کسری تجاری به مبادلات بازرگانی با چین اختصاص دارد. به همین دلیل مقامات اقتصادی ایالات متحده می‌بینند اگر بتواند کسری تجاری با چین را پوشش دهند، یک سوم کسری تجاری خود را پوشش داده‌اند و این مساله بدون شک افزایش محبوبیت دولت را به دنبال خواهد داشت.

اما کدام دولت می‌تواند این کسری تجاری را پوشش دهد و با چه ابزاری؟ آن گونه که به نظر می‌رسد تنها ابزار موجود در دست مقامات آمریکایی فشار آوردن به چین برای افزایش نرخ برابری یوآن در برابر دلار است.

آسوشیتدپرس از واشنگتن گزارش داد که هیات اقتصادی آمریکا بی‌صبرانه در انتظار آغاز مذاکرات است و این در حالی است که طرف چینی با دیده تردید به نشست‌های استراتژیک نگاه می‌کند. آنچه ایالات متحده از چین می‌خواهد بسیار واضح و صریح است. هر چند گفت‌و‌گو در مورد آن بسیار پیچیده می‌نمایاند. آمریکا خواهان آزاد شدن بازار ارز چین است و البته نظر دارد که این آزادسازی باید در حداقل زمان صورت بگیرد. و البته دشواری کار در پیچیده بودن پروسه مذاکرات است. جواب این مذاکرات نیز از هم‌اکنون به روشنی دستورجلسه است.

چین قطعا با آزادسازی نرخ یوآن موافقت نخواهد کرد. بیش از ۴۰سناتور کنگره آمریکا بر طبق چنین عقیده‌ای می‌گویند که میزان تعرفه واردات از چین باید افزایش پیدا کند و نباید در انتظار تصمیم بانک مرکزی چین نشست. اما هنری پاولسون فرمانده تیم اقتصادی دولت بوش و مشاورانش به خوبی از زیان‌های چنین تصمیمی آگاهی دارند و می‌دانند که افزایش ۲۷درصدی تعرفه‌ها نه تنها دردی را دوا نمی‌کند بلکه می‌تواند مشکلات را افزایش داده و به سوی موضوعات غیراقتصادی سوق دهد. به خصوص که ایالات متحده و چین مواضعی کاملا متضاد با یکدیگر در مورد تایوان دارند و دعواهای اقتصادی می‌تواند به این مجادلات سیاسی دامن بزند.

حال که موضوع خواسته اصلی آمریکایی‌ها روشن و جواب چینی‌ها مشخص است، آمریکا از این گفت‌و‌گوها چه هدفی را دنبال می‌کند. ایالات متحده قصد دارد راه سومی را جست‌و‌جو کند.

راه سوم که در این مذاکرات به گفت‌و‌گو گذاشته خواهد شد کاهش یارانه‌های صادراتی و معافیت‌های مالیاتی صادرکنندگان چینی است، حال که چین زیر بار آزادسازی نرخ ارز نمی‌رود و افزایش تعرفه واردات نیز به صلاح نیست، کاهش یارانه‌های صادراتی چین بهترین گزینه به نظر می‌رسد، به خصوص که چین در پاره‌ای موارد داوطلبانه این یارانه‌ها را قطع کرده یا کاهش داده است. این راه‌حل اگرچه به خوبی ارز شناور تاثیر نمی‌گذارد اما می‌تواند نقش مثبتی داشته باشد. آمریکا به دنبال افزایش بهای صادراتی محصولاتی چینی است و از هر راهی که این موضوع را محقق کند استقبال می‌کند.

در مقابل این احتمال وجود دارد که چین امتیازهایی را از ایالات‌متحده درخواست کند. ایالات‌متحده دو سال است که با وجود اظهارات کلامی، عملا از حضور چین در مذاکرات تجاری دور دوحه جلوگیری کرده است. این در حالی است که چین هم یکی از قدرت‌های اصلی تجاری جهان است و هم اینکه پرشتاب‌ترین رشد اقتصادی را در بین کشورهای در حال توسعه دارد.

کارشناسان عقیده دارند که ممکن است آمریکا راه چین را برای ورود موثر به مذاکرات دور دوحه باز کند. با این کار ایالات متحده با یک تیر دو نشان زده است. هم مشوقی به چین داده است و هم اینکه روزنه جدیدی برای مذاکرات دور دوحه که در بن‌بست قرار دارد گشوده است.

تیم ولفسورد، تحلیل‌گر اقتصادی موسسه گلوبال بیزینس نیویورک عقیده دارد که آمریکا هم‌اکنون هم به نتیجه دلخواه خود رسیده است و افزایش تدریجی یوآن در میان‌مدت نظر مقامات اقتصادی آمریکا را برآورده خواهد کرد. با این وجود میزان فشارهای آمریکا به چین برای شناورسازی نرخ ارز در سطح کنونی باقی خواهد ماند. فشارهایی که گاه برای فرونشاندن حرارت دوستان دموکرات کنگره آمریکا وارد می‌شود!

در مقابل چین هم در آستانه سفرش هدایایی برای دوستان اقتصادی آمریکایی خود در نظر گرفته است. این کشور هفته گذشته ۵/۰درصد دیگر به ارزش یوآن افزود. به این ترتیب نسبت به جولای ۲۰۰۵ ارزش یوآن در برابر دلار ۷۶/۵درصد افزایش یافته است.

دومین هدیه چینی‌ها برای اقتصاد آمریکا سرمایه‌گذاری ۳میلیارد دلاری آنها از ذخیره ارزی ۲/۱تریلیون دلاریشان در گروه تجاری بلک استون است. بلک استون دومین شرکت سهامی خاص آمریکا است که در بسیاری صنایع و مشاغل فعال است.