مذاکرات احزاب ترکیه برای تشکیل دولت ائتلافی شکست خورد
آنکارا در بن‌بست سیاسی
این مذاکرات با احزابی همچون حزب راستگرای حرکت ملی، حزب کردتبار دموکراتیک خلق و حزب سوسیالیستی جمهوری خلق ادامه داشت اما در نهایت درخت مذاکرات تشکیل دولت ائتلافی میوه‌ای نداد. به نوشته سایت آنلاین مجله نیوزویک، روز پنج‌شنبه احمد داووداوغلو، نخست‌وزیر ترکیه از جلسه با قلیچداراوغلو که بیرون آمد، گفت: تنها گزینه موجود برای رهایی از بن‌بست سیاسی در ترکیه، برگزاری انتخابات زودهنگام است.
با شکست مذاکرات، حالا چشم مردم ترکیه به انتخابات پاییز دوخته شده است. ترکیه در شرایطی پا به یک انتخابات دیگر خواهد گذاشت که در مرزهای جنوبی خود با داعش و کردهای پ‌ک‌ک وارد یک جنگ تمام عیار شده است. احمد داووداوغلو، نخست‌وزیر ترکیه پس از دیدار خود با کمال قلیچداراوغلو، دبیرکل حزب جمهوری‌خلق ترکیه گفت: هیچ زمین مشترکی برای بازی وجود نداشت. حزب اسلامگرای عدالت و توسعه، پیش‌تر با احزاب دست راستی و ناسیونالیستی همچون حزب حرکت ملی گفت‌وگو کرده اما این مذاکرات نیز به نتیجه نرسیده بود. هرچند گفته می‌شود این حزب قصد دارد تا دوباره با حزب حرکت ملی گفت‌وگو داشته باشد.احزاب اپوزیسیون ترکیه با موضوعاتی مانند تغییر نظام ترکیه که خواسته حزب عدالت و توسعه و رجب طیب اردوغان است، مخالف هستند. حزب عدالت و توسعه در نظر دارد تا سیستم سیاسی ترکیه را از پارلمانی به ریاستی تغییر دهد. باوجود این اظهارات هنوز تمامی درها برای تشکیل دولت ائتلافی بسته نشده است. مجله نیوزویک می‌نویسد: حزب عدالت و توسعه قصد دارد تا با دعوت از «دولت باغچه‌لی»، دبیرکل حزب حرکت ملی در مورد تشکیل دولت ائتلافی با وی گفت‌وگو کند اما یکی از اعضای حزب حرکت ملی در گفت‌وگوی خود با این مجله گفت: احتمال تشکیل چنین دولتی بسیار ضعیف و حتی غیرمحتمل به نظر می‌رسد.
در این راستا احمد داووداوغلو در کنفرانس خبری که در روز پنج‌شنبه برگزار شد، نخستین نشانه‌های تمایل حزب متبوعش را نسبت به برگزاری یک انتخابات زودهنگام نشان داد و گفت: «به نظر می‌رسد همه راه‌های ممکن به یک دولت ائتلافی از بین رفته است. هم‌اینک بازگرداندن ثبات به کشور، وظیفه ملی است. برگزاری انتخابات در حال حاضر تنها راه موجود برای بازگرداندن ثبات به کشور است.» برخی می‌گویند پیوستن ترکیه به ائتلاف ضد داعش و حمله به کردها در راستای تحریک افکار عمومی این کشور به سود حزب عدالت و توسعه است. به گفته نیکلاس اسپیرو، رئیس بنیاد استراتژی مستقل در لندن، در حال حاضر برگ برنده حزب عدالت و توسعه «برگ امنیتی و بازگشت ثبات» است.
این کارشناس می‌گوید: ترکیه در شرایط خوبی به سر نمی‌برد. لیر تضعیف شده و یک سقوط ۳ درصدی را که باید گفت تاریخی است، تجربه کرده است. بسیاری از سرمایه‌گذاران امیدوار بودند تا حزب عدالت و توسعه با دومین حزب بزرگ این کشور، یعنی جمهوری خلق ائتلاف کند اما این امید از بین رفت. قطعی نبودن وضعیت سیاسی با تهدیدات امنیتی که برای ترکیه به وجود آورده است، برگزاری یک انتخابات دیگر می‌تواند هزینه بالایی به این کشور تحمیل کند. این در حالی است که برگزاری انتخابات زودهنگام خواست رجب طیب اردوغان، رئیس‌جمهوری فعلی ترکیه و موسس حزب عدالت و توسعه است. گفته می‌شود احمدداووداوغلو از پارلمان خواسته است برای برگزاری انتخابات زودهنگام یک تصمیم ضربتی نگیرد و یک فرصت کوتاه تا پایان مهلت قانونی به وی بدهد. اما در این سوی میدان اردوغان تصمیم دارد تا هرچه زودتر پارلمان تصمیم برگزاری انتخابات زودهنگام را به وی دهد. حزب عدالت و توسعه بر سر مسائلی مانند تغییر نظام این کشور به سیستم ریاستی، موضوع کردها با سایر احزاب اپوزیسیون به نتیجه نرسید.
بازی سرزنش
اردوغان بارها از سیستم تک حزبی دفاع کرده است. او هیچ‌گاه از آرزوی غایی خود که همان تغییر سیاست این کشور است چشم‌پوشی نکرده است. برای او یک سیستم ریاستی برابر با قبضه کردن قدرت در این کشور است. اردوغان برای اینکه به این آرزوی خود برسد، هیچ چاره‌ای ندارد تا اینکه حزب عدالت و توسعه دوباره قدرت را در این کشور به دست گیرد. در حال حاضر، با نحوه چینش پارلمان اردوغان نمی‌تواند جاده قدرت در این کشور را به سمت کاخ سفید خود هدایت کند و تجمع قدرت همچنان در دستان نخست‌وزیر ترکیه است و رئیس‌جمهوری این کشور قدرت اجرایی ندارد.
داووداوغلو می‌گوید: دیگران به اشتباه فکر می‌کنند که اردوغان مخالف تشکیل دولت ائتلافی است اما واقعیت این است که حزب عدالت و توسعه با حزب جمهوری خلق ترکیه بر سر مسائلی مانند سیاست خارجی و آموزش و پرورش اختلافات اساسی دارد. شایعه شده بود که یکی از اختلافات آموزشی این دو حزب به مدرسه امام خطیب مربوط می‌شده است. حزب جمهوری خلق خواستار بسته شدن مدرسه امام خطیب شده بود. این مدرسه، یک مدرسه دینی است و اردوغان نیز از این مدرسه فارغ‌التحصیل شده است. قلیچداراوغلو هر چند بعدها این موضوع را تکذیب کرد اما گفت که آنها خواستار مدرن‌تر شدن مدارس ترکیه شده‌اند، زیرا با سیستم فعلی آموزش و پرورش ترکیه، این کشور بیش از پیش از سایر نقاط دنیا عقب می‌افتد. گفته می‌شود محدودیت دیگری که مانع همکاری دو حزب بزرگ ترکیه در پارلمان شده است اختلاف این دو بر سر زمان اصلاحات مدنظر دو طرف بوده است. حزب عدالت و توسعه خواستار یک اصلاحات کوتاه مدت بوده است اما حزب جمهوری خلق خواستار یک همکاری بلندمدت برای اصلاحات سیاسی بوده است. قلیچدار اوغلو می‌گوید: چیزی که مدنظر حزب عدالت و توسعه است اصلا معنای ائتلاف نمی‌دهد آنها بیشتر دنبال یک حامی برای طرح‌های خود هستند. از نظر دبیرکل حزب جمهوری خلق، همکاری مدنظر حزب عدالت و توسعه غیراخلاقی است. پیش از این برخی از کارشناسان اعلام کرده بودند که حزب عدالت و توسعه با حزب جمهوری خلق اختلافات ایدئولوژیکی فراوانی دارد و ائتلاف این دو مگر به اضطرار میسر نخواهد بود. حزب عدالت و توسعه ریشه‌های اسلامگرایی دارد و حزب جمهوری خلق ترکیه از اساس سکولار است، زیرا موسس این حزب، مصطفی کمال، ملقب به آتاتورک است که به ایده‌های سکولاریستی پایبند بوده است. دنیز زیرک، تحلیلگر مسائل ترکیه به شکست مذاکرات از زاویه دیگری نگاه می‌کند. زیرک اعتقاد دارد دستان داووداوغلو در مذاکره با حزب جمهوری خلق بسته بود. به اعتقاد وی، داووداوغلو تنها خواسته‌های اردوغان را پیاده می‌کند، در حالی که دستان قلیچدار اوغلو برای مذاکره با حزب عدالت و توسعه باز بوده است.
ارسال نظر