مدیر عامل «پرس‌لاین» خواستار شد
قوانین کسبوکارهای «کاربرمحور» اصلاح شوند
دید پرس لاینی‌ها در انتشار محتوا
ماه گذشته اتفاقی مشابه واقعه آپارات(حکم اولیه حبس برای موسس) برای پرس‌لاین پیش آمد با این تفاوت که مدیر عامل پرس‌لاین در واکنشی سریع، جلوی دردسرساز شدن ماجرا را گرفت. داستان از این قرار بود که نظرسنجی از سوی یکی از کاربران این پلت‌فرم درباره پیش‌بینی بورس منتشر شد و این ادعا و تصور غلط ایجاد شد که پرس لاین مجری این نظرسنجی بوده است. درصورتی که پلت‌فرم پرس لاین یک بستر کاربرمحور است و در این سیستم کاربران هستند که محتواگذار محسوب می‌شوند. مدیرعامل این مجموعه در توضیح فعالیت مجموعه خود می‌گوید: «پرس‌لاین یک پلت‌فرم است که به کاربران و مخاطبان خود اجازه می‌دهد از طریق این ابزار نرم‌افزاری محتوای مدنظر خود را تولید و به صورت پرسشنامه و نظرسنجی آنلاین آن را منتشر کنند. ما در چارچوب قوانین کشور، مجوزهای لازم را دریافت کرده‌ایم و محتوایی که نشر پیدا می‌کند را از فیلترهایی می‌گذرانیم و روی آنها نظارت داریم. در شرایط استفاده از پرس‌لاین و موضوع محتوای مجرمانه و مسائل حساسیت‌زا کاملا دقیق دیده شده و برای مخاطب شرح داده می‌شود. به طور مثال در بازه‌های زمانی مثل انتخابات، ما محتوای کاربرانی که مسیر انتخابات را جهتدهی می‌کردند، مسدود کردیم یا فرم‌هایی که ماهیت کلاهبرداری دارند در این بستر محدود می‌شوند. بر این اساس باید گفت ما بر محتوایی که منتشر می‌شود، نظارت داریم. در چنین سیستمی اما روند رایج این است که امکان گزارش تخلف توسط خود محتواگذاران فراهم شود تا اگر مطلبی از دید صاحب کسب‌وکار پنهان ماند، خود کاربران جلوی انتشار آن را بگیرند و تخلفات را گزارش کنند.»
انتظار همکاری دستگاه‌های قضایی
«طبق مواد ۷۴۷ و ۷۵۱ قانون مجازات اسلامی و اصل شخصی بودن جرم و مجازات، مدیر یک پلت‌فرم فقط در شرایطی مسوول جرم رخ‌داده در پلت‌فرم تحت مدیریتش است که محتوای مجرمانه به دستور وی و در راستای منافع پلت‌فرم او منتشر شده باشد یا افراد را به انتشار محتوای مجرمانه تهدید، تطمیع یا تشویق کرده باشد و در صورت دستور مقامات قضایی جهت حذف محتوای مجرمانه اقدامی نکرده باشد. این مقام ارشد شرکت پرس لاین در این خصوص می‌گوید: «با وجود اینکه ما خودمان خیلی ملاحظه‌کار هستیم و حساسیت‌ها را رعایت می‌کنیم و با نهادهای مختلفی از جمله پلیس فتا، پلیس ناجا، نیروی انتظامی و... همکاری می‌کنیم؛ هنوز نتوانسته‌ایم چنان که باید تفاوت بین ایجاد محتوا از سوی کاربر و زیرساخت کاربرمحور را برای نهادهای مختلف توضیح داده و این فرهنگ را که «فراهم‌آورنده زیرساخت مسوول محتوا نیست» جا بیندازیم. مثال ساده آن هم همین است که اگر محتوای مجرمانه‌ای در «گوگل‌فرم» که نمونه آمریکایی پرس‌لاین است، منتشر شود دستگاه قضایی گوگل را مواخذه نمی‌کند و باید به سراغ محتواگذار آن برود. وقتی این چالش‌های حل نشده را بگذارید کنار نگرانی‌های فیلترینگ، این کار خیلی سخت مشکل می‌شود.»
وی در ادامه در خصوص پیش آمدن چنین مسائلی در کسبوکارهای پلت‌فرمی و برخوردهای نهادهای قضایی اضافه می‌کند: «فارغ از حوزه‌های حکومتی و تعیین تکلیف‌های قوه قضائیه، این دست مشکلات در کسبوکارهای کاربرمحور همیشه وجود دارد. تنها فرق این است که وقتی چنین مساله‌ای با شرکت‌های خصوصی پیش می‌آید، مشکل را با تعامل رفع می‌کنیم، اما با نهادهای حاکمیتی گاهی مسیر سخت می‌شود و اگر محتوای حساسی به اشتباه در بستری که ما ایجاد کرده‌ایم انتشار یابد، مدیران کسبوکارها را به جرم «معاونت در جرم و انتشار محتوای مجرمانه» بازخواست می‌کنند.»
گفت‌وگو تنها راه چاره حل مشکلات کسبوکارهای پلت‌فرمی
مدیر این مجموعه راه‌حل چالش تعارض بین محتواگذاری کاربر و پلت‌فرم برای نهادهای نظارتی را، گفت‌وگو و تنها گفت‌وگو می‌داند. او می‌گوید: «اگر مجاری قضایی راهی را برای شکل گرفتن گفت‌وگو بین حوزه‌های قضایی و انتظامی و فعالان حوزه کسبوکارهای پلت‌فرمی باز کنند، چنین چالش‌هایی به راحتی حل خواهد شد. نهادهای نظارتی بدانند تا زمانی که مسیری را برای گفت‌وگو باز نکنند این چالش‌ها حل نمی‌شوند و از کسبوکارها حمایت نمی‌شود و خطر تعطیل شدن آنها هم همیشه تهدیدشان می‌کند. ما فعالان این حوزه بارها از سازمان نظام صنفی رایانه‌ای خواسته‌ایم که امکانی را فراهم کنند تا بتوانیم با پلیس فتا و فعالان قضایی نشست‌هایی داشته باشیم، اما این راه تا امروز باز نشده است. مبهم ماندن مسائل این چنینی دردی را از کسی دوا نمی‌کند. ما علاقه‌مند به فعالیت در کشور هستیم، اما اگر این شکل تعیین تکلیف‌های قهری به قوت خود باقی بماند، سرویس‌های داخلی از بین می‌روند.» در آخر مدیرعامل این شرکت پرسشنامه‌ساز ایرانی در خصوص این پرسش که آیا قوانین در این حوزه مبهم هستند یا خیر، می‌گوید: «قانون تجارت الکترونیک، مجازات اسلامی و قانون جرائم رایانه‌ای مبهم نیست، بلکه قدیمی است و باید اصلاح شود. نهادهای نظارتی باید ما و مشابهان ما را به عنوان یک زیرساخت نرم‌افزاری بشناسند و بدانند صاحبان چنین کسب‌وکارهایی در صورت بروز محتوای مجرمانه، مجرم نیستند و همکاری در انتشار آن محتوا نداشته‌اند، بلکه تنها یک زیرساخت نرم‌افزاری به وجود آورده‌اند.»
