چانه‌زنی ایران برای صادرات گاز در شمال و جنوب

گروه انرژی- ایران در حالی برای افزایش نقش‌آفرینی در نقشه انرژی‌ای منطقه ژئواکونومیک، مذاکرات و توافق برای صادرات گاز خود را در چند جبهه جنوبی و شمالی دنبال می‌کند که وزیر نفت می‌گوید: «ایران به هیچ وجه برای فروش گاز خود التماس نمی‌کند» ایران هم اکنون مذاکرات خود را برای صدور گاز به عمان، ارمنستان و هندوستان و پاکستان و... دنبال می‌کند.

همزمان با سفر رییس جمهور به ترکیه طی روزهای اخیر مذاکرات جدی با این کشور برای تعیین نرخ فروش گاز صورت گرفت که بدون نتیجه باقی مانده است. به نظر می‌رسد در شرایط کنونی که روسیه به عنوان همسایه شمالی و اولین دارنده ذخایر گاز تمایل جدی به تشکیل اوپک گازی نداشته و چندان هم در خصوص تقویت توان یک رقیب صادراتی همانند ایران خشنود نیست، درهمین‌حال مهم‌ترین موضوع چالش برانگیز تعیین قیمت فروش، صادرات گاز ایران به این کشورها است.

اگر چه ایران به دلیل نیاز بازارهای مصرف موقعیت دست بالایی در مذاکرات و چانه‌زنی‌های گازی دارد، اما به دلیل اینکه موضوع قیمت برای تمام بازارهای نوظهور یکسان نبوده و گاه نوپدید است،به امری پرحاشیه در مذاکرات گازی درآمده است. مذاکره ایران با عمان بر سر نحوه قیمت‌گذاری فروش گاز، درخواست ترکیه برای تعدیل قیمت، نبود توافق بر سر قیمت گاز مورد نیاز پاکستان و هندوستان و .... نمونه‌های تلاش ایران برای فروش گاز به قیمت واقعی است.

التماس نمی‌کنیم

اواسط هفته جاری، وزیر نفت نسبت به موضوع ارزان فروشی گاز از ایران واکنش جدی نشان داد. غلامحسین نوذری، در پی پرسش مکرر خبرنگاران نسبت به قیمت‌گذاری گاز گفت: ایران اهمیت زیادی برای فروش گاز خود دارد و برای امضای قرارداد خط لوله صلح به هند و پاکستان التماس نمی‌کند.

واکنش به یک خبر

به گزارش خبرنگار ما، از میان تمام سوژه‌هایی که در هفته جاری برای صادرات گاز و قیمت‌گذاری آن مطرح شد، موضوع فروش گاز به عمان روی دیگری داشت.

پس از آن که اعلام شد بخشی از فروش گاز به عمان رایگان است، یک مقام نفتی یعنی محمود زیرکچیان‌زاده روز گذشته درباره موضوع صادرات یک‌میلیارد فوت مکعب گاز ایران به عمان، تبدیل شدن بخشی از این گاز به ال.ان.جی و قیمت گاز صادراتی اظهار داشت: براساس تفاهم‌نامه امضا شده بین ایران و عمان یک‌میلیارد فوت مکعب گاز در روز به کشور عمان صادر خواهد شد که بخشی از این گاز جهت مصارف داخلی عمان اختصاص خواهد یافت و بخشی دیگر جهت تبدیل به ال.ان.جی به عمان صادر می‌شود.

وی افزود: این موضوع در راستای ورود به بازارهای پایین‌دستی و ایجاد ارزش افزوده مطرح شده و در مورد تولید ال.ان.جی ایران برای نخستین بار شریک می‌شود. مدیرعامل شرکت نفت فلات قاره در مورد فرمول قیمت گاز صادراتی به عمان گفت: قیمت گاز چون هنوز نهایی نشده است نمی‌توانم آن را ذکر کنم، اما میزان آن بالاتر از قراردادهای مشابه بوده و متناسب با قیمت نفت تنظیم می‌شود.

صادرات گاز ایران به ارمنستان

افزون بر این، هفته گذشته ایران و ارمنستان موانع و مشکلات پروژه صادرات گاز ایران به ارمنستان را بررسی و این کشور اعلام کرد که از اول اکتبر (۱۰مهر) آمادگی دریافت گاز و صادرات برق به ایران را دارد.

رسول سلمانی، سرپرست مدیریت مهندسی و رییس نظارت بر عملیات صادرات گاز شرکت ملی صادرات گاز ایران در گفت‌وگو با شانا

می‌گوید: صادرات گاز ایران به ارمنستان ۱/۱میلیارد مترمکعب در سال خواهد بود و در مقابل سالانه ۳/۳میلیارد کیلووات ساعت برق از ارمنستان وارد می‌کند.

وی افزود: در مرحله اول ارمنستان میزان گاز کمتری دریافت می‌کند و به تدریج میزان آن افزایش می‌یابد. مقدار صادرات برق نیز هنوز مشخص نیست و قرار است طرف ارمنی بعد از انجام محاسبات لازم میزان آن را اعلام کند.

تاسیسات صادرات گاز ایران به ارمنستان اسفند ۱۳۸۵ به بهره‌برداری رسید و براساس قرارداد دو کشور، ایران از همان زمان برای آغاز انتقال گاز به ارمنستان اعلام آمادگی و عملیات ارسال گاز به خط مرزی را آغاز کرد اما طرف ارمنی به دلیل آماده نبودن خط لوله لازم با تاخیر دربرداشت گاز از خط لوله روبه‌رو بوده است.

خرید گاز از ترکمنستان

در همین شرایط افزایش واردات گاز از ترکمنستان و تعیین قیمت جدید گاز صادراتی از جمله محورهای سه دوره مذاکرات مسوولان این دو کشور در روزهای اخیر است. سفیر ایران در ترکمنستان در گفت‌وگو با مهر اعلام کرد: تعیین قیمت جدید گاز صادراتی ترکمنستان تا پایان سال‌جاری میلادی تعیین تکلیف می‌شود. محمدرضا فرقانی، از تشکیل کارگروه ویژه‌ای برای تعیین نرخ خرید گاز ترکمنستان از سوی ایران خبر داد تا مشکل قطعی گاز نظیر پارسال پیش نیاید. ترکمنستان در حال حاضر روزانه ۲۰ تا ۲۳میلیون مترمکعب گاز به ایران صادر می‌کند که قرار است در فصل زمستان به ۳۰میلیون مترمکعب افزایش یابد.