قدم‌های نخست کبدی
آبان معلی
کبدی در اصل یک بازی ایرانی است و به اسامی مختلف نامیده می‌شود، این بازی در گیلان، «شیرین دودو» و در خراسان، گلستان و مازندران «زو» و در سیستان و بلوچستان کبدی نامیده می‌شود. واژه‌ی «کبدی» دگرگون‌شده گزاره پارسی «کی بودی؟» است که مهاجم با گفتن پی در پی این گزاره به دنبال یکی از یاران تیم روبه‌رو می‌رود تا او را لمس کند. کبدی یک بازی کم‌خرج و پرتحرک است. برای گرفتن مهاجم یا فرار از دست حریف در این بازی به مهارت، انعطاف‌پذیری، چابکی، استقامت، حضور ذهن و شهامت نیاز است.این بازی تاریخچه‌ای ۴۰۰۰ ساله دارد. تشکیلات این رشته ورزشی در ایران از سال ۱۳۷۵ با عنوان انجمن کبدی (تحت‌پوشش فدراسیون ورزش‌های همگانی) شروع به فعالیت کرد و با توجه به کسب مدال‌های ارزشمند در مسابقات قهرمانی آسیا و جهان، توجه بیشتری به آن شد و هر ۳۰ استان کشور در این زمینه فعال هستند.کبدی ورزشی محبوب در آسیای جنوبی محسوب می‌شود، بازی در بخش آقایان (رده بزرگسالان و جوانان) در دو نیمه۲۰ دقیقه‌ای و در بخش بانوان در دو نیمه ۱۵دقیقه‌ای انجام می‌شود.
قوانین و مقررات بازی:
هر تیم شامل ۱۲ بازیکن است، ۷ نفر بازیکن اصلی و ۵ نفر بازیکن ذخیره.تعویض در بازی در مواقع تایم‌اوت پزشکی و تایم مربی مجاز و محدودیت تعویض وجود ندارد.وقت بازی دو وقت ۲۰ دقیقه‌ای است و در صورت تساوی دو تیم در پایان وقت قانونی پنج حمله از سوی دو تیم و اگر باز هم مساوی شدند حمله یک به یک پیگیری می‌شود تا تیم برنده مشخص شود.وقت استراحت بین دو نیمه، پنج دقیقه است.

کبدی تحت قوانین و مقررات زیر اجرا می‌شود:
زمین کبدی: زمین بازی قطعه زمینی است مسطح با تشک تاتامی با ابعاد ۱۰*۵/ ۱۲ متر برای مردان که توسط یک خط میانی به دو قسمت تقسیم می‌شود.هر نیمه از زمین ۱۰ متر عرض و ۶ متر و ۲۵ سانتی‌متر طول دارد که اندازه هر نیمه به عرض ۸ متر و طول ۵ متر و ۵۰ سانتی‌متر است.

تعاریف خطوط کبدی به شرح ذیل است:
مرز: عبارت است از خطوط چهارطرفه محوطه زمین بازی که به‌عنوان خطوط مانع درنظرگرفته شده‌اند، مثل da/ cd/ bc/ ab کلیه خطوط حداکثر به عرض ۵ سانتی‌متر و از قسمت محوطه زمین بازی تشکیل می‌شوند.
فضای لازم: لازم است در هر طرف زمین به اندازة 4 متر فضای بیرونی در کنار و انتهای خطوط اختصاص داده شود.
سکوی نشستن: سکوی نشستن باید در فاصله ۲ متر از انتهای خطوط قرار گیرد. این سکو باید به شکل مستطیل ۸*۱ متر برای مردان و ۶*۱ متر برای زنان باشد. در صورت عدم‌امکان فراهم ساختن سکو با چنین ابعادی، داور می‌تواند درمورد علامت‌گذاری و تعیین محل مناسب سکوهای محل نشستن تصمیم‌گیری نماید.
کبدی گفتن: با صدای بلند و واضح، باید کلمه کبدی را به طور ممتد بازیکن مهاجم تکرار کند.
مهاجم: کسی است که وارد میدان حریف می‌شود. مهاجم قبل از اینکه به زمین یا میدان حریف برسد باید شروع به کبدی گفتن کند.
حریف: هر یک از بازیکنان یک گروه که در محوطه زمین خود در مقابل گروه مهاجم در طرف دیگر زمین قرار می‌گیرند، حریف یا طرف مخالف گروه دیگر محسوب می‌شوند.
قطع: قطع کردن صدای کبدی کلمه (کبدی‌کبدی) یا نفس‌گیری در طی بازی به معنی قطع کردن محسوب می‌شود. این عمل باید به طور ممتد کبدی‌ـ‌کبدی شروع شده و ادامه یابد تا زمانی‌که مهاجم به زمین خود برگردد.
موفق شدن: درصورتیکه مهاجم بدون نقض قوانین بازی با حریف تماس پیدا کند یا اگر قسمتی از بدن حریف با قسمتی از بدن مهاجم تماس پیدا کند و سپس مهاجم با زمین خود تماس پیدا کند، مهاجم موفق به کسب امتیاز شده است.
متوقف ساختن مهاجم: درصورتی که حریفان یا حریف بدون نقض قوانین بازی مهاجم را نگه داشته و او را در زمین خود متوقف سازند و به مهاجم اجازه رسیدن به زمینش را ندهند تا وی نتواند بازی را ادامه دهد، مهاجم متوقف شده شناخته می‌شود و یک امتیاز را از دست می‌دهد.
صحیح رسیدن به زمین: درصورتی که مهاجم پس از عبور از خط میانی، با هریک از اعضای بدن با زمین خود تماس پیدا کند و قوانین بازی را نیز نقض نکرده باشد و بازی را ادامه داده باشد، وی صحیح به زمین خود رسیده است.
امتیازگیری: چنانچه مهاجم خط امتیازی را رد کند یک امتیاز می‌گیرد.
تماس پیدا کردن: منظور از تماس پیدا کردن تماس مهاجم با حریفان یا لباس کفش و مو یا هر یک از وسایل یا اعضای بدن آن‌ها می‌باشد.
درگیری: هنگامی که مهاجم با حریف یا حریف با مهاجم تماس پیدا کند درگیری آغاز می‌شود.
حمله: هنگامی‌که مهاجم وارد زمین حریف می‌شود حمله آغاز شده است.
حمله موفق: اگر مهاجم حداقل یکبار هنگام زمان حمله از خط ۷۵/ ۳ متری (باک) عبور نماید و به زمین خود برگردد، حمله موفقیت‌آمیز انجام شده است.

منبع: پورتال اداره کل تربیت‌بدنی دانشگاه فردوسی