فوتبال ما نیمه‌حرفه‌ای هم نیست
دنیای اقتصاد- موضوع خصوصی‌سازی فوتبال ایران با الگوبرداری از نمونه‌های اروپایی آن، امروزه بیش از گذشته از زبان اهالی ورزش شنیده می‌شود و به نظر می‌رسد که آنها نیز به اهمیت این موضوع و نقش خصوصی‌سازی در پیشرفت‌های فوتبالی یک کشور واقف شده‌اند.افزایش درآمد فوتبال در کنار الزام باشگاه‌ها برای پرداخت هزینه‌های خود باعث می‌شود که اقتصاد ورزش یک کشور رشد کند و در این زمینه، قوانین مناسب و الگوهای موجود، بسیار مفید واقع خواهد شد. حسین چرخابی، سرمربی سابق سپاهان و کارشناس فوتبال در گفتگو با دنیای اقتصاد به بیان راهکارهای رسیدن به خصوصی‌سازی در فوتبال ایران پرداخت.
دنیای اقتصاد: طی ماه‌های گذشته موضوع رسیدن فوتبال ایران به یک فوتبال حرفه‌ای و خصوصی‌سازی آن بر زبان‌ها افتاده است. دیدگاه شما در این زمینه چیست؟
ما فوتبال خود را حرفه‌ای می‌دانیم اما با ذکر چندین دلیل عنوان می‌کنم که فوتبال ما حتی نیمه‌حرفه‌ای هم نیست و یک فوتبال آماتورگونه به شمار می‌رود که به صورت یک‌طرفه، پول در آن خرج می‌شود؛ در واقع امروز هزینه‌های زیادی در فوتبال صورت می‌گیرد و درآمدهای آن نزدیک به صفر است. در فوتبال ایتالیا و انگلستان اگر یک تیم باشگاهی در طول فصل ضرر کند، این باشگاه به عنوان یک باشگاه ورشکسته مطرح می‌شود و نخستین اقدام با این تیم این است که از دسته بالاتر یک پله به دسته پائین‌تر نزول می‌کند.اعتقاد فوتبال حرفه‌ای و اروپا این است که باشگاه‌ها باید درآمدزایی کنند و بالاترین رکن درآمدزایی در باشگاه‌های اروپا، پخش تلویزیونی است اما متأسفانه در حال حاضر فوتبال ما از داشتن این حق به میزان واقعی محروم است. دومین مسئله که می‌تواند زمینه درآمدزایی باشگاه‌ها را فراهم کند، تماشاگران هستند. می‌دانیم که هنگام قرعه‌کشی لیگ انگلیس، تماشاگران به سایت‌ها وارد شده و به سرعت بلیط مسابقات را برای یک فصل خریداری می‌کنند تا برای همه مسابقات تیم مورد علاقه خود، آن را خریداری کنند.

دنیای اقتصاد: آیا این اتفاق در فوتبال ایران هم شدنی است؟
متأسفانه در فوتبال ما این موضوع چندان مورد توجه قرار نمی‌گیرد و در یک اقدام بسیار اشتباه، فوتبال را برای تماشاگران تیم‌های مختلف رایگان اعلام کردند که این اتفاق بسیار بد است.به نظر من رایگان کردن بلیط مسابقات فوتبال، کار بسیار اشتباهی به شمار می‌رود زیرا با این کار، مردم را به تماشای فوتبال رایگان عادت می‌دهیم و به این طریق نشان می‌دهیم که فوتبال ما ارزش چندانی در نزد مردم ندارد ما می‌توانیم به جای رایگان کردن فوتبال، قیمت آن را به حد بسیار زیادی پائین‌بیاوریم اما هرگز نباید آن را رایگان کنیم. موضوع سوم، مسئله حق کپی رایت و فروش پیراهن‌ها و محصولات باشگاه است که متأسفانه در حال حاضر این اتفاق صورت نمی‌گیرد و در خیابان‌های منیریه یا امیریه تهران، فروشگاه‌های ورزشی تمام پیراهن‌های باشگاه‌های ایران را با آرم باشگاه‌ها به فروش می‌رسانند و هیچ قانونی درباره برخورد با این موضوع وجود ندارد.

دنیای اقتصاد: با این حال، به گفته بسیاری، توان فروش محصولات در باشگاه‌های ایرانی هنوز هم وجود ندارد.
بله. در حال حاضر باشگاه‌ها امکان فروش پیراهن‌های خود را ندارند و متأسفانه در ورزشگاه‌ها نیز پیراهن تیم‌ها را به صورت رایگان به تماشاگران اعطا می‌کنند که این اقدام، از نظر من کار صحیحی نیست. به جز این موضوع، هزینه‌های بسیاری نظیر خورد و خوراک و هزینه اتوبوس تماشاگران از سوی باشگاه‌ها برای آنها صورت می ‌گیرد و در واقع امروز برای تماشاگران هزینه می‌شود و این هزینه‌ها نیز روی دوش باشگاه‌ها قرار گرفته است. از سوی دیگر اسپانسرهای باشگاه‌ها چندان در ایران به صورت عملیاتی وارد نشده‌اند و به عنوان مثال احسان حاج‌صفی بدون اینکه یک ریال به باشگاه بپردازد، به دلیل قرارداد ترکمانچای خود با سپاهان، به آلمان رفت.

دنیای اقتصاد: آیا به نظرتان امکان درآمدزایی سپاهان از احسان حاج‌صفی هم وجود داشت؟
البته. در واقع امروز یکی از برنامه‌های باشگاه‌های خارجی، درآمدزایی از بازیکنان آکادمی‌ها است. آکادمی باشگاه‌های ما باید تولید بازیکن کنند و از این طریق درآمدزایی‌های مناسبی صورت دهیم اما متأسفانه در حال حاضر این کار صورت نمی‌گیرد و هیچ اقدامی جدی در این باره اجرایی نمی‌شود.

دنیای اقتصاد: در فوتبال روز دنیا چه چیزهای دیگری برای افزایش درآمد فوتبال خصوصی مورد توجه قرار می‌گیرد که در ایران وجود ندارد؟
متأسفانه تبلیغات دور زمین‌های ما امروز خیلی جالب نیست و تبلیغات روی پیراهن‌های ما نیز کیفیت چندانی ندارد و همه این موارد باعث می‌شود که باشگاه‌ها به جای اینکه درآمدزایی کنند، حتی به سمت هزینه‌های مختلف هم بروند. این موضوع نشان می‌دهد که در حال حاضر تمام باشگاه‌های ما ورشکسته هستند و اگر در لیگ‌های کشورهای خارجی بودند، به خاطر این ورشکستگی به یک لیگ پائین‌تر سقوط می‌کردند.

دنیای اقتصاد: نقش دولت در فوتبال حرفه‌ای دنیا چیست؟
به نظر من فوتبال دولتی در هیچ جای فوتبال حرفه‌ای قرار ندارد. ترکیه زمانی فوتبال ضعیفی داشت زیرا باشگاه‌های این کشور، به دولت وابستگی داشتند.اقدام دولت در این زمینه آن بود که در درجه نخست به شهرداری‌ها اعلام کرد که به تیم‌های مختلف ورزشگاه‌هایی اختصاص دهند. از سوی دیگر وام‌هایی درازمدت به باشگاه‌ها اعطا کردند و زمانی که فوتبال ترکیه شروع به پیشرفت کرد، وام‌های مد نظر هم از آنها دریافت نشد و حال می‌بینیم که فوتبال ترکیه بسیار درآمدزا است.

دنیای اقتصاد: راهکار شما برای تحقق موضوع فوتبال اقتصادی و سودآوری فوتبال ایران چیست؟
به نظر من باید مثل ترکیه عمل کنند و باشگاه‌ها را خصوصی کرده و به آنها وام دهند و مطمئن باشند که این موضوع به سود دولت تمام خواهد شد. امروز دولت هزینه‌های بسیاری برای فوتبال صرف می‌کند اما با خصوصی‌سازی باشگاه‌ها و اختصاص وام و ورزشگاه به این باشگاه‌ها در کنار پرداخت حق پخش تلویزیونی، می‌تواند مشکلات موجود را برطرف کند. در صورتی که خصوصی‌سازی انجام شود، مشکلات کنونی فوتبال برطرف می‌شود و عدالت در ورزش کشور به نوعی رعایت می‌شود.

دنیای اقتصاد: آیا دولت توان این را دارد که در این زمینه حمایت‌های لازم را انجام دهد؟
البته دولت باید برای اختصاص وام به بخش خصوصی درباره خرید امتیاز باشگاه‌ها، حساسیت‌های لازم را به خرج دهد و تضمینی درباره اینکه آیا توان تیم‌داری در افراد و بخش خصوصی وجود دارد، به دست آورند. دولت می‌تواند با توجه به مقام‌ها و سوابق باشگاه‌ها، به آنها وام اختصاص دهند و با توجه به این موضوع، مشکلات موجود در این زمینه نیز برطرف می‌شود.