متغیر‌های تاثیر‌گذاربرموضع‌گیری ترکیه نسبت به روابط ایران و آمریکا
تهیه و تنظیم:کامران کرمی چه گروه‌هایی در منطقه خاورمیانه از گشایش در روابط ایران و آمریکا منتفع می‌شوند؟
باید در این گونه موضوع‌ها به شکل فنی صحبت کرد و از حد کلیات و تکرار مکررات که این روزها در تحلیل‌ها و ارزیابی‌های کارشناسان وجود دارد، فراتر رفت. باید گفت گروه‌هایی که به دنبال ثبات هستند، رشد اقتصادی و توسعه در منطقه هستند، گروه‌هایی که به صلح دموکراتیک می‌اندیشند و تمایل دارند که ناامنی را به این واسطه مدیریت کنند. از این رو گروه‌هایی که از این عوامل بهره‌مند می‌شوند، از گشایش در روابط ایران و آمریکا استقبال می‌کنند. این به دلیل جایگاه ایران در منطقه هم هست.
موضع‌گیری ترکیه در این میان برگرفته از چه فاکتورها و ملاحظاتی است؟
برای تحلیل دقیق موضوع باید وزن عوامل سیاسی، اقتصادی، اجتماعی، منطقه‌ای و بین‌المللی در این خصوص لحاظ شود تا بتوان به سنجش دقیق‌تری از رویکرد ترکیه در این میان رسید. ترکیه از منظر اقتصادی دو دیدگاه دارد که یکی مربوط به رییس‌جمهور عبدالله گل است و دیگری به داوود اوغلو وزیر امور خارجه. اوغلو معتقد است اگر روابط ایران و آمریکا بهبود پیدا کند، به تبادلات تجاری با ایران۱۰۰ میلیون دلار اضافه می‌شود. در حال حاضر تحریم‌ها، فشارهای سیاسی و مسائل گمرکی به‌عنوان موانع در این خصوص عمل می‌کند. همچنین عبدالله گل معتقد است این گشایش در روابط به ما کمک می‌کند تا روابط تجاری و اقتصادی افزایش پیدا کند، چرا که اکنون تحریم‌های یکجانبه سازمان ملل اجازه نمی‌دهد تا ما از روابط تجاری با ایران منتفع شویم. اما از بعد سیاسی این مساله برای ترکیه متفاوت است. وقتی ایران با آمریکا دشمنی داشت، ترکیه به عنوان واسط و میانجی در موضوعات هسته‌ای و دیگر موضوعات نقش‌آفرینی می‌کرد، اما زمانی که ایران و آمریکا بتوانند مستقیم با یکدیگر ارتباط داشته باشند، دیگر چانه‌زنی با کارت ایران وجود نخواهد داشت و این مساله می‌تواند بر وزن سیاسی ترکیه در سطح منطقه تاثیرگذار باشد. اما مساله مهمی که در این میان می‌بایست بدان توجه کرد این است که ایران، ترکیه و آمریکا می‌توانند در پاره‌ای موضوعات همکاری داشته باشند. چرا که ایران و ترکیه فارغ از ایدئولوژی‌ها، جهت‌گیری‌ها و راهبردهای سیاسی، به دلیل الزامات همسایگی و ژئوپلتیک محکوم به همکاری هستند.