اهداف و برنامه های تشکیل کمیته ملی برند

بستر‌سازی برای ایجاد مزیت رقابتی توسط استراتژی‌های برند و برندساری در بازارهای هدف و ایجاد حداقل ۱۰ برند ملی و ۵ برند در منطقه باید مورد توجه دست‌اندرکاران برای رسیدن به سهم صادراتی مناسب قرار گیرد.این گفته عضو هیات رئیسه و رئیس کمیسیون بازرگانی اتاق شیراز است. خسرو فروغان در این گفت و گو ضمن اشاره به برنامه‌های اتاق شیراز در خصوص افزایش سهم صادراتی، برندسازی را یکی از مهمترین ابزارهای حضور تولیدکنندگان ایرانی در بازارهای جهانی عنوان کرد.

فعالان حوزه بازرگانی استان فارس برای حضور در عرصه تجارت داخلی و خارجی با چه موانعی مواجه اند؟

عمده‌ترین‌ مشکلات در بخش تجارت داخلی مانند تمام استان‌های کشور، روند رو به رشد واردات قاچاق و قاچاق کالا در کشور و عدم حمایت صحیح و با برنامه دولت از تولیدات داخلی با ابزار‌هایی مانند تعرفه واردات و... است. در کنار این امر باید از نقدینگی ضعیف واحد‌های تولیدی و تجاری، عدم توانایی پرداخت هزینه‌های بازاریابی و آنالیز بازار به‌صورت اصولی، عدم آشنایی با شیوه‌های نوین تجارت در بازار و قیمت تمام‌شده بالاتر محصولات استان نسبت به تولیدات در سایر استان‌ها (مانند صنعت سیمان)به عنوان دیگر مشکلات و چالش‌های بازرگانان استان نام برد. عمده‌ترین مشکلات در بخش تجارت خارجی نیز به انتقال ارز و موارد بانکی در سیستم‌های جهانی، عدم آشنایی با شیوه‌های تجارت اصولی در بازارهای جهانی و پس‌لرزه‌های تحریم‌ها بر تجار و بازرگانان ایرانی اختصاص دارد.

همچنین هزینه‌های سنگین آنالیز بازار‌های هدف صادراتی، عدم آشنایی تجار با شیوه‌های صحیح عقد قراردادهای بین‌المللی، کیفیت بسیار پایین بسته بندی محصولات، عدم آشنایی با رقبا و عملکرد و خصوصیات آنها در سطح بین‌الملل و عدم اعتماد تجار و بازرگانان بین‌الملل به تجار و تولید‌کنندگان ایرانی از دیگر موانع توسعه بازارهای صادراتی در استان فارس است. از سوی دیگر عدم پوشش صحیح خدمات صندوق ضمانت صادرات در بسیاری از کشورها در کنار رقابت کشورهای دیگر و ازدست دادن بازار این محصولات در زمینه هایی که تخصص استان بوده است مانند فرش، انجیر و... و عدم اطلاع از برنامه‌های دولت در راستای افزایش صادرات یا واردات کالاها از دیگر مشکلات تجارت خارجی استان فارس است.

مهم‌ترین ظرفیت‌های تجاری استان فارس برای بهره‌گیری بخش خصوصی کدام است؟

دسترسی آسان به خلیج فارس، جاذبه‌های گردشگری فراوان، تعدد پروازهای بین‌المللی استان، منطقه ویژه اقتصادی شیراز و منابع عظیم معدنی در سطح استان از مهم‌ترین مزیت‌های رقابتی استان است. در همین حال ارتباط نزدیک تجار با کشورهای حاشیه خلیج فارس، تنوع محصولات تولیدی در استان و انحصار بسیاری از محصولات تولیدی در سطح استان مانند شیرین بیان، گلاب و عرقیجات و... دیگر ظرفیت‌های تجاری استان فارس را شامل می‌شود.

مهم‌ترین راهکارهای افزایش سهم صادرات چیست؟

برای افزایش سهم صادرات باید براساس برنامه‌ریزی، مواردی را در کوتاه‌مدت و دوره یک ساله مورد ارزیابی قرار داد. از جمله این موارد شناسایی کالاها و مزیت‌های رقابتی صادراتی استان و نیازسنجی اصلاح زیرساختارهای لازم، تشکیل کارگروه سیاستگذاری و نظارت بر اجرای برنامه‌ها به صورت میزهای تخصصی کالا برای صنایع مزیت دار استان و عمل به سند چشم‌انداز صادراتی استان براساس برنامه ریزی و پتانسیل‌های موجود است. همچنین تدوین سند و استراتژی کوتاه، میان یا یلند‌مدت در راستای گسترش بازارها و سهم و جایگاه صادراتی محصولات استان در کلیه واحدهای مرتبط با بازرگانی بین‌الملل استان باید در دستور کار گیرد. از سوی دیگر شناسایی کالاها و مزیت‌های رقابتی صادراتی استان و نیازسنجی اصلاح زیر‌ساختارهای لازم، ایجاد تعامل در سطح مدیران ارشد و تصمیم‌گیرنده استان در راستای عمل طبق برنامه‌ها و استراتژی‌های منتخب، تکمیل و جمع آوری اطلاعات تجاری و اقتصادی درخصوص بازارهای اولویت دار صادراتی محصولات مزیت دار استان از جمله راهکارهای افزایش سهم صادراتی استان است.

در همین حال بهینه‌سازی و مدیریت قیمت محصولات صادراتی استان به نسبت رقبا، بهبود وضعیت فعلی کاتالوگ و بروشور و سایر ملزومات تبلیغاتی محصولات به زبان‌های بین‌المللی، برقراری ارتباط با دیپلمات‌ها و رایزنان بازرگانی ایران در کشورهای هدف صادراتی و استفاده از تجربیات آنان، ایجاد بستر برای عضویت پررنگ در اتاق‌های بازرگانی و شوراها و کمیته‌های مشترک با سایر کشورها، حضور منسجم و با برنامه در نمایشگاه‌های بزرگ تخصصی رده یک جهان، بستر‌سازی برای ایجاد مزیت رقابتی توسط استراتژی‌های برند و برندسازی در بازارهای هدف، حمایت برای ایجاد حداقل ۱۰ برند ملی و ۵ برند در سطح منطقه باید مورد توجه دست‌اندرکاران برای رسیدن به سهم صادراتی مناسب در یک دوره یک ساله قرار گیرد.

چه مواردی باید در میان‌مدت مورد ارزیابی قرار گیرند؟

ایجاد بستر برای ارتقای کیفیت محصولات صادراتی و سیستم نظارتی برای تداوم در ارائه محصولات باکیفیت بالا، ایجاد تیم‌های تخصصی R&D در راستای ایجاد نوآوری در محصولات تولیدی با توجه به نیاز بازارهای هدف صادراتی، ارائه راهکار برای کاهش بی‌ثباتی و تغییرات مکرر در بخشنامه‌ها و مقررات صادرات به همراه تشریفات اداری زائد و وقت‌گیر، برطرف کردن مشکلات قانونی در رفت و آمد سریع بازرگانان و تجار خارجی به ایران در حد امکان، ایجاد راهکار برای جلوگیری از صدور بی‌رویه کالاهای معیوب و غیر‌استاندارد در سال‌های گذشته از طریق بازارچه‌های مرزی، ارائه راهکار برای بهبود مشکلات عدیده مانند سطح سواد و تحصیلات و اشراف بازرگانان استان و عدم تسلط بسیاری از آنان به زبان انگلیسی و بین‌المللی، عدم آشنایی با فنون و رموز صادرات و بازاریابی و اصول مذاکرات و سایر الزامات بازرگانی و تجارت بین‌المللی، بررسی علل افزایش هزینه‌های حمل‌و‌نقل‌ داخلی و بین‌المللی که موجب افزایش قیمت تمام شده و کاهش مزیت رقابتی در بازارهای هدف صادراتی می‌شود و ارائه راهکارهای لازم باید در میان مدت مورد توجه قرار گیرد.

در همین حال مواردی که باید در بلند مدت (بیشتر از سی ماه) مورد ارزیابی قرار گیرند شامل: بررسی راهبردهای مقابله با کمبود تسهیلات اعتباری مناسب برای خریداران خارجی، بررسی مفاد انعقاد قراردادهای کاهش متقابل تعرفه با کشورهای هدف، ایجاد برنامه برای سرمایه‌گذاری در بخش‌های زیرساختی اقتصادی و تولیدی صادراتی و ارائه راهکار برای مقابله با مشکلات عمده جذب سرمایه‌گذار خارجی مانند نگرانی از سلب مالکیت، فقدان انگیزه سرمایه‌گذاری به علت عدم شفافیت قانون و مقررات، تنگتاها در انتقال ارز و سود حاصل از صادرات، نامشخص بودن وضعیت مالیات بر سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی و... است.

اتاق شیراز در معرفی برند‌ها و حضور موثرتر بخش خصوصی در تجارت و بازرگانی چه راهکارهایی در نظر دارد؟

کمیسیون تجارت اتاق شیراز در نظر دارد در راستای ایجاد بستر برای رشد و ارتقای سطح کیفی برندهای استان کمیته‌ای با عنوان «کمیته برند» سازماندهی کند. هدف از تشکیل این کمیته ایجاد بستر برای تقویت زیر‌ساخت‌ها و نیازهای برند‌های استان با هدف معرفی حداقل ۱۰ برند ملی و ۲ برند در سطح منطقه در سال‌های آتی است. این کمیسیون اعتقاد دارد برند می‌تواند به عنوان هدف غایی و نهایی سازمان‌ها و شرکت‌های تولید‌کننده استان قرار گیرد. و از این طریق کلیه زیر‌ساخت‌ها و نیازهای حضور در بازار را بر طرف کرده و پیوسته در جهت ارتقای سطح کیفی و حفظ جایگاه برند تلاش می‌کند. در همین حال اهداف و برنامه‌های تشکیل کمیته ملی برندعبارتند از :

- تعیین سیاست های کلی برند و اهمیت آن درابعاد مختلف در حوزه های داخلی و بین المللی استان

- پیگیری و ارائه پیشنهاد برای حل مشکلات حقوقی علائم تجاری در قوانین ایران و ارائه راهکارهای قانونی برای استان

- پیگیری و ارائه راه حل ابهامات معاهده TRIPS با هدف تسریع در جهت عضویت فعال ایران در WTO برای استان

- اجرایی کردن معاهده لیسبون و تلاش برای دریافت کدهایAO/ GI برای کالاهای انحصاری استان

- تلاش برای جلوگیری از تقلب برندهای استان در بازارهای داخلی و بین‌المللی

- تلاش برای ساخت حداقل ۵ برند ملی در طول یک برنامه دو ساله برای استان

- تدوین مدل ارزش‌گذاری برند بر اساس ایزو ۱۰۶۶۸

- عملیاتی کردن مصوبات شورای سیاستگذاری برند استان

- برنامه‌ریزی برای برگزاری مجمع ملی برند به‌صورت سالانه در استان

- ارائه پیشنهادها و روشهای تشویقی ثبت برند برای بازارهای داخلی و بین‌المللی

- برنامه‌ریزی برای برگزاری کارگاه‌های آموزشی، همایش و سمینارهای استانی و ملی

- ایجاد واحد مشاوره برند و برند‌سازی بر اساس شیوه‌های نوین تجارت جهان در اتاق بازرگانی، صنایع و معادن و کشاورزی شیراز

- فرهنگ‌سازی در جهت اهمیت برند و برند‌سازی برای مدیران بنگاههای اقتصادی و صنایع استان

مهم‌ترین شرکای تجاری استان فارس برای تجارت داخلی و خارجی کدام مناطق اند و مهم‌ترین کالاهای صادراتی استان که می‌توانند ارزش افزوده بیشتری ایجاد کنند در کدام صنایع متمرکزند؟

درخصوص تجارت داخلی مهم‌ترین بازارهای هدف را می‌توان استان‌های همجوار و جنوبی کشور مانند خوزستان، کهگیلویه و بویر احمد، بوشهر، هرمزگان و کرمان نام برد؛ زیرا تولیدات فارس نسبت به تولیدات این استان‌ها مزیت رقابتی فراوانی دارد. درخصوص تجارت بین‌الملل عمده بازار هدف صادراتی استان که می‌تواند نسبت به سایر استان‌ها بیشتر مورد توجه قرار گیرد کشورهای حاشیه خلیج فارس اند. تجار و بازرگانان ما در این کشورها ارتباطات بسیار خوبی داشته و دسترسی محصولات استان با توجه به موقعیت جغرافیایی استان به عنوان مزیت رقابتی تلقی می‌شود. در حال حاضر بهترین بازار صادراتی اما، کشور عمان است که پتانسیل‌های سرمایه‌گذاری و تجارت بسیار بالایی دارد، اما متاسفانه از این بازار هدف استراتزیک غافل هستیم. در پایان اعلام می‌کنم، کمیسیون تجارت اتاق بازرگانی تمایل خود را مبنی بر هر گونه اقدام عملی در راستای خدمات‌رسانی و گسترش بازار در داخل و خارج را برای ارتقای کیفی و کمی محصولات تولیدی استان اعلام می‌کند.