نگاهی به آثار تازه راه‌یافته به بازار کتاب
غوطه‌ای در دریای تخیل
بهنام ناصح
گاه آدم دلش می‌خواهد ساعتی از دنیای شلوغ به خلوت تنهایی و کتاب پناه ببرد و خود را در جهان هزار رنگ خیال و داستان غرق کند؛ در چنین مواقعی مطالعه رمان‌های تخیلی و فانتزی دلچسب‌ترین کار ممکن است، چراکه پس از بازآمدن از اعماق این دریای پرماجرا، دست خالی نخواهد بود و علاوه بر لذت مطالعه، رابطه‌ای بهتر با دنیای واقع خواهد داشت. این هفته سه کتاب انتخاب کرده‌ایم که هر سه به شکل‌های گوناگون با این جهان دوست‌داشتنی در ارتباط هستند.
سفری شگفت‌انگیز با یک و نیم میلیون همسفر
در چند سال اخیر کتاب‌های فانتزی با نام‌های طولانی توانسته‌اند بازار جهان را تسخیر کنند.
بهنام ناصح
گاه آدم دلش می‌خواهد ساعتی از دنیای شلوغ به خلوت تنهایی و کتاب پناه ببرد و خود را در جهان هزار رنگ خیال و داستان غرق کند؛ در چنین مواقعی مطالعه رمان‌های تخیلی و فانتزی دلچسب‌ترین کار ممکن است، چراکه پس از بازآمدن از اعماق این دریای پرماجرا، دست خالی نخواهد بود و علاوه بر لذت مطالعه، رابطه‌ای بهتر با دنیای واقع خواهد داشت. این هفته سه کتاب انتخاب کرده‌ایم که هر سه به شکل‌های گوناگون با این جهان دوست‌داشتنی در ارتباط هستند.
سفری شگفت‌انگیز با یک و نیم میلیون همسفر
در چند سال اخیر کتاب‌های فانتزی با نام‌های طولانی توانسته‌اند بازار جهان را تسخیر کنند. از زمره این آثار می‌توان به «سفر شگفت‌انگیز مرتاضی که در جالباسی آیکیا گیر افتاده بود» اشاره کرد که از نویسنده‌ای تازه‌کار به نام «رومن پوئرتولاس» به چاپ رسیده و توانسته در مدت کوتاهی در ۵۰ کشور دنیا منتشر و به بیش از ۳۷ زبان ترجمه شود. این اثر در فرانسه ۶۵۰ هزار و در سراسر جهان بیش از یک و نیم میلیون نسخه به فروش رفته است. رمان پوئرتولاس در سال ۲۰۱۳ منتشر و به‌زودی به پدیده‌ای در دنیای ادبیات تبدیل شد. داستان این کتاب با زبانی طنزآمیز از سفر «آژاتاشاترو لاواش پاتل» مرتاض هندی شروع می‌شود.
این مرتاض برای خرید تختی میخی به فرانسه سفر میکند اما دستِ تقدیر او را به آوارگی‌ای تمام‌ناشدنی می‌کشاند و با تعدادی مهاجر غیرقانونی آفریقایی همراه میکند. نویسنده اثر که مدت‌ها به‌عنوان پلیس مرزی در تونل مانش خدمت کرده و کارشناس امور مهاجران غیرقانونی است، در این کتاب از تجارب شغل سابق خود استفاده کرده و به مساله مهاجران غیرقانونی پرداخته است؛ مشکلی که نه‌تنها در اروپا بلکه به معضلی در کل دنیا تبدیل شده است. او به‌خوبی نشان داده است چگونه متولد شدن در جایی که آن را طرفِ بد مدیترانه می‌خواند، می‌تواند زندگی انسان‌ها را دگرگون کند. از این کتاب اقتباسی سینمایی نیز در دست تولید است که بهار ۲۰۱۸ اکران خواهد شد. «سفر شگفت‌انگیز مرتاضی که در جالباسی آیکیا گیر افتاده بود» را ابوالفضل الله‌دادی ترجمه و انتشارات ققنوس آن را به قیمت ۱۸ هزار تومان روانه بازار کرده است.
12 نمایشنامه شنیدنی که خوانده شده‌اند
تعداد کمی از نمایشنامه‌هایی که نوشته می‌شوند، بدون اجرا قابل مطالعه هستند. نمایشنامه‌های رادیویی به دلیل ماهیت شنیداری‌شان از جمله نمایشنامه‌هایی هستند که قابلیت کتاب‌شدن و خوانده‌شدن دارند. به تازگی ۱۲ نمایشنامه از آثار نویسندگان سرشناس جهان در کتاب «کابوس‌ها» توسط علی امینی‌نجفی ترجمه و گردآوری شده است که مطالعه آنها علاوه بر علاقه‌مندان حرفه‌ای نمایش، می‌تواند برای دیگر اهل مطالعه لذت‌بخش باشد. ولفگانگ وایراوخ، آلبر کامو، اینگبورگ باخمان، فریدریش دورنمات، هاینریش بل و گونتر آیش از جمله نویسندگان این متن‌ها هستند. در کتاب «کابوس‌ها» نمایشنامه‌های شاخصی وجود دارند که «رویاها» نوشته گونتر آیش از جمله آنهاست. «رویاها» در شمار معروف‌ترین آثار آیش است. این اثر در اصل شامل پنج نمایش شنیداری است و در ۱۹۵۰ به نگارش درآمد و در سال‌های بعد با اشعاری به‌هم پیوند یافت. کتاب «کابوس‌ها» از سوی نشر چتر در ۲۳۱ صفحه با قیمت ۲۱هزار و ۵۰۰ تومان منتشر شده است.
کتاب پژوهشی «کودکان و جهان افسانه» منتشر شد
معمولا آثار پژوهشی مخاطبان خاصی دارند و هرکسی حوصله نمی‌کند در آنها دقیق شود یا به صرف لذت، مطالعه‌شان کند. از این‌رو شاید بتوان گفت کتاب «کودکان و جهان افسانه» به نوعی استثنا باشد چراکه مواجهه کودکان با جهان خیال را به‌صورت عینی در پرسش‌وپاسخ با کودکان به شکل بامزه‌ای بازگو میکند؛ گفت‌وگویی که کنجکاوی خواننده را به‌شدت برمی‌انگیزد. این کتاب در واقع حاصل پژوهش میدانی و پردامنه علیرضا حسن‌زاده، استادیار و رئیس پژوهشکده مردم‌شناسی پژوهشگاه میراث‌فرهنگی و گردشگری در حوزه‌های گوناگون فرهنگی ایرانی است و می‌کوشد نشان دهد که کودکان ایرانی درباره افسانه‌ها چگونه فکر می‌کنند. این پژوهشگر با اشاره به این نکته که «پاسخ کودکان به سوالاتی که درباره چگونگی درک قصه مطرح شد، جهان‌بینی آنان، ساختار و فضای آستانه‌ای قصه، ژرف ساخت‌های روانشناختی و فرهنگی آنان و... را بازمی‌تاباند»، در مقدمه کتاب عنوان کرده است: در این مطالعه، چگونگی نقش قصه عامیانه در تعریف نقش و هویت جنسی و سنی و اجتماعی شدن و فرهنگ‌پذیری آشکار شده است. جالب آن است که کودکان به‌شدت از جلسات قصه‌گویی و بحث درباره آن استقبال کردند و خود هر روز به پیشواز قصه‌گویان می‌آمدند و بر تابلوی کلاس عبارت «سلام آقای قصه‌گو» را می‌نوشتند. این امر شاید اهمیت افزایش متون تخیلی چون افسانه‌ها را به مواد درسی کودکان ایرانی نشان می‌دهد.
در بخش دیگری از این پیشگفتار به قلم مولف می‌خوانیم: متاسفانه مواد درسی کتاب‌های آموزش و پرورش از چشم‌اندازهای دلکش فرهنگ ایرانی تهی است و قصه‌های عامیانه در این میان اهمیتی ویژه دارند، چراکه کودکان از این طریق نه‌تنها تفکر تفسیری و انتقادی خویش را قوی‌تر می‌سازند، بلکه با فرهنگ خود و فرهنگ‌های غیرمادری از طریق روایت‌های ایرانی و غیرایرانی آشنا می‌شوند. قصه‌های عامیانه با توجه به تنوع قومی موجود در خویش، حتی می‌توانند کودکان ایران را با گوناگونی وحدت‌گرای موجود در فرهنگ‌های اقوام ایرانی و تعریفی بومی و ایرانی از تنوع فرهنگی آشنا سازند. به واقع این کتاب سعی دارد تا مفهوم «میراث میان‌نسلی» و «میراث میان‌فرهنگی» را مطرح کند و به واقع جایگاه ستایش‌آمیز تخیل را یادآور شود. در عین حال در حالی که روایت‌پژوهی به‌ویژه از زاویه تحلیل، به‌شدت در ایران «اسطوره زده» است، این کتاب سعی دارد جایگاه مهم قصه‌های پریان و عامیانه را به‌عنوان یکی از اشکال مهم روایت‌پژوهی، از چشم‌انداز انسان‌شناختی آن یادآوری کند. کتاب «کودکان و جهان افسانه» در ۷۵۱ صفحه، به بهای ۶۰ هزار تومان از سوی نشر افکار و با مشارکت مرکز اسناد و انتشارات پژوهشگاه میراث‌فرهنگی و گردشگری منتشر و روانه کتابفروشی‌ها شده است.
ارسال نظر