ازسوی رئیس کمیسیون توسعه تجارت و امور گمرکی اتاق سنندج مطرح شد
ضعف در تولید صادرات محور
با توجه به نزدیکی شهر سنندج به مرزهای غربی این شهر را به لحاظ تجارت چگونه ارزیابی می‌کنید؟ آیا امکانات کافی در مرز باشماق مریوان مهیا است؟
یکی از مزیت‌های اقتصادی استان کردستان وجود ۲۳۰ کیلومتر مرز مشترک با اقلیم کردستان عراق با یک گمرک رسمی و بین‌المللی (باشماق) و دو مرز و بازارچه سیرابند و سیف در بانه و سقز و چند مرز پیله‌وری دیگر در این سه شهرستان مرزی است که هر کدام به نحو چشمگیری در تجارت و اقتصاد استان و حتی کشور نقش بسزایی دارند. باشماق مریوان دروازه‌ای امن، مناسب، کم‌هزینه و نزدیک‌ترین راه برای صدور کالای ایرانی و ترانزیت کالا تا بندر لاذقیه در سوریه و از آنجا هم به اروپاست. رونق تجارت در گمرکات استان و به ویژه باشماق، توسعه اقتصادی استان و درآمدزایی برای کشور را به دنبال دارد.
خوشبختانه با عنایت به اهمیت باشماق به عنوان بزرگ‌ترین پتانسیل بالفعل تجاری استان در مسیر توسعه و ایجاد اشتغال و رونق اقتصادی منطقه مورد توجه مدیران و مسوولان برای ایجاد امکانات و زیرساخت‌های لازم قرار گرفته و جای تقدیر و تشکر است. با این حال این اقدامات با توجه به حجم بالای فعالیت‌های تجاری انجام شده در این گمرک، کافی نبوده و چه بسا به دلیل کمبود امکانات و زیرساخت‌ها فعالیت‌های روزانه با مشکل مواجه شده و سبب کندی در روند اجرای رویه‌های تجاری می‌شود به همین دلیل تلاش مضاعف و توجه ویژه همه مسوولان امر و بخش‌خصوصی به منظور رفع مشکلات و تجهیز و تکمیل باشماق به همه امکانات روز موردنیاز ضروری است.
مهمترین چالش‌ها و مشکلات تجار و بازرگانان در سنندج چه مواردی است؟ تا چه میزان توانسته‌اید از نزدیکی به مرزهای غربی در رشد تجارت بهره بگیرید؟
بیشترین مراودات تجاری از مرزها و گمرکات استان با اقلیم کردستان عراق است؛ وجود اشتراکاتی همچون قومیت، فرهنگ، زبان و ... و همچنین نزدیکی به قلب بازار اقلیم سبب شده بود از دهه‌های گذشته تا چند سال قبل هر روز شاهد رشد تجارت در این منطقه باشیم. سطح کلی تجارت از باشماق به اقلیم به رقم بالغ بر شش میلیارد دلار در سال رسیده بود که امروزه متاسفانه به دلایل بسیار ملی و فراملی همچون ناکافی بودن زیرساخت‌های موجود در گمرکات خروجی، افزایش قیمت تمام شده کالا، عدم توجه به نیازهای بازار هدف، بسته‌بندی نامناسب، فقدان حمایت دولت از صادرات، وجود قوانین و مقررات مزاحم و موازی، تعدد مدیریت و فقدان مدیریت واحد در مرزها، ناکافی بودن رایزنان اقتصادی در سرکنسولگری‌ها، قوانین و مقررات کشور هدف، نوسانات نرخ ارز، نامناسب بودن جاده‌ها و راه‌های مواصلاتی و ده‌ها عامل دیگر، این رقم رو به کاهش است. البته باید اشاره کرد که بسیاری از این عوامل تنها با تدبیر درست و اقدام جهادگونه قابل حل بوده و می‌تواند ما را به جایگاه واقعی خودمان در بازار عراق برساند.
نقاط قوت صادراتی استان در چه اقلامی است؟ بازار هدف شما تنها عراق است یا اتاق سنندج بازارهای هدف دیگری را نیز شناسایی کرده است؟
متاسفانه کردستان از لحاظ رشد صنعت درشمار استان‌های آخر کشور است و تولید صادرات محور در استان ما ضعیف است ولی این به آن معنا نیست که در استان تولید صادراتی نداریم. در حوزه صنعت چند قلم کالا تولیدی داریم که نه تنها به عراق بلکه به تعدادی از کشورهای آسیایی و اروپایی صادر می‌شود. در حوزه کشاورزی، معدن و صنایع دستی هم محصولات مهمی همچون سیب‌زمینی، ماهی، سنگ، فرش و چندین قلم کالای دیگر از مهمترین اقلام صادراتی استان هستند. اتاق سنندج نیز همانند سایر اتاق‌های کشور و براساس خط‌مشی تعیین شده در جهت شناسایی بازارهای جدید و معرفی توانمندی‌های استان گام‌های مهمی برداشته است.
اتاق سنندج با اعزام و پذیرش هیات‌های تجاری به کشورهای هدف به منظور شناسایی و ورود به بازار آنها و جذب سرمایه‌گذار، حضور در نمایشگاه‌های مختلف، ایجاد ارتباط با سفارت کشورهای مختلف در ایران، تهیه پکیج کامل از توانمندی‌های استان و ارائه آن به سفارت‌خانه‌های جمهوری اسلامی و اتاق‌های بازرگانی کشورهای هدف، برگزاری جلسات رودرروی فعالان اقتصادی استان با فعالان کشورهای هدف، ایجاد تفاهم‌نامه‌های مشترک و نیز ایجاد اتاق مشترک با مرکزیت سنندج و تاسیس مرکز داوری برای رفع دعاوی تجاری طرفین، به کارگیری مشاورین مالی در بیشتر زمینه‌ها به منظور مشاوره به اعضا، کلاس‌های آموزشی در سطوح مختلف، حمایت از تشکل‌ها و تشکیل کمیسیون‌های تخصصی مختلف توانسته است قدم‌های موثری را به منظور تسهیل و توسعه تجارت و کشف بازارهای جدید بردارد. ولی با وجود همه این اقدامات به دلیل مصرفی بودن بازار عراق و نزدیکی آن به استان، همچنان بازار عراق و به ویژه اقلیم کردستان هدف اول تجار و فعالان اقتصادی استان است. به ویژه آنکه با پایان یافتن جنگ داعش در عراق و سوریه و آغاز کار بازسازی در آینده‌ای نزدیک و تعیین کردستان به عنوان استان معین در بازسازی سوریه، امید به رشد و توسعه تجارت در این خطه با همکاری و همراهی همه دستگاه‌های دخیل برای ورود به بازار سوریه هم دو چندان است.
قوانین گمرکی از نظر شما تا چه حد مناسب فعالیت تجار است و آیا این قوانین نیازمند تغییر هستند؟
در قوانین وضع شده برای همه سازمان‌ها پاره‌ای قوانین سخت‌گیرانه، مزاحم، غیرضروری و گاه موازی وجود دارد که موجب دشواری در انجام امورات می‌شود. قوانین گمرک هم از این قاعده مستثنی نیست اما آنچه در تشریفات گمرک بیشتر از همه مشهود است تفسیر نادرست از قوانین و مقررات به دلیل عدم شفافیت لازم و اعمال نظر و سلایق شخصی در آن است که بعضی اوقات تشریفات برخی کالاها را با مشکل مواجه می‌کند و حتی منجر به افزایش هزینه و طولانی شدن زمان ترخیص در همه رویه‌ها می‌شود. بنابراین قوانین و مقررات گمرک هم همانند همه قوانین دیگر به بازنگری و پایش نیاز دارد و با در نظر گرفتن شرایط زمان و مکان و اظهارنظر از بخش‌خصوصی در بسیاری از موارد به روز کردن و اطلاع‌رسانی دقیق آن امری ضروری و اجتناب‌ناپذیر است؛ زیرا این اقدام روند تجارت را تسهیل و سبب رشد و توسعه آن می‌شود.
وضعیت برندینگ و برندسازی در استان چگونه است و شما برای معرفی کالاها در بازارهای صادراتی چه اقداماتی را انجام می‌دهید؟
متاسفانه ثبت برند در استان ضعیف است و این خلا در معرفی کالا و خدمات کاملا مشهود است. به‌رغم تلاش اتاق و سازمان‌های مربوطه و تشویق به ثبت برند برای کالا به جز چند مورد خاص، بیشتر شرکت‌ها تا به حال موفق به انجام این مهم نشده‌اند. اما همچنان که گفته شد اتاق سنندج با تهیه پکیج کامل از توانمندی‌های استان و به ویژه معرفی کالاهای شاخص و صادراتی در حین اعزام و پذیرش آن را در اختیار فعالان اقتصادی و اتاق‌های بازرگانی کشور هدف و همچنین سفارتخانه‌ها و سرکنسولگری‌های جمهوری اسلامی در همان کشورها قرار داده است.به جز این مدتی است که با تلاش و همکاری تعدادی از دوستان و همکاران در اتاق و به پیشنهاد مدیریت کمیسیون تجارت، تسهیل صادرات و امور گمرکی اتاق سنندج اقدام به ایجاد بانک اطلاعاتی جامعی کرده که همه اطلاعات اقتصادی استان اعم از صنعت، تجارت، سرمایه‌گذاری و معرفی کالا و خدمات و گردشگری و چهره‌های شاخص در این حوزه‌ها را در خود جای داده است. در حال حاضر بخش کوچکی از آن در سایت اتاق سنندج آماده و قابل استفاده برای کاربران و بازدیدکنندگان است و پیش‌بینی می‌شود این پروژه تا پایان دوره به صورت کامل به دو زبان فارسی و انگلیسی در اختیار عموم قرار گیرد.
فکر می‌کنید سهم تجارت تا چه میزان می‌تواند در درآمدزایی سنندج (استان) افزایش یابد؟
با توجه به شرایط جغرافیای کردستان بدون شک تجارت یکی از عوامل اصلی توسعه استان است. سالانه درآمد بسیاری از گمرکات و مرزهای استان عاید کشور می‌شود که متاسفانه بخش بسیار ناچیزی از آن برای تکمیل زیرساخت‌های لازم هزینه می‌شود. تجارت از مرزهای کردستان قطعا در اشتغال و درآمدزایی مردم منطقه تاثیر چشمگیر دارد و از آنجا که بیشتر کالاهای صادراتی از کارخانه‌های سطح کشور تامین می‌شود و مرزهای ما محل خروج و معرفی کالاهای کل کشور است بنابراین رونق مرزها و توسعه تجارت بر کل اقتصاد کشور اثر مثبت خواهد گذاشت. بنابراین رفع مشکلات مرزی کردستان و تسهیل و روان‌سازی امر تجارت، عزم ملی و همت همه مسوولان و دست‌اندرکاران کشور را می‌طلبد.
تصویب منطقه آزاد تجاری بانه و مریوان، بازگشایی بازارچه سیف سقز، اعمال همه رویه‌های گمرک (صادرات، واردات، ترانزیت) در باشماق، تسریع در تحویل پروژه جاده سنندج - مریوان و دو بانده کردن همه جاده‌های کردستان به ویژه جاده‌های منتهی به مرزها، تکمیل و ساخت همه زیرساخت‌های موردنیاز گمرکات خروجی، اعمال تخفیفات ویژه بر سود بازرگانی در واردات و تکمیل و تجهیز گمرکات به نیروهای متخصص و مجرب و کارشناسی موردنیاز از مهمترین مواردی هستند که می‌تواند رشد و توسعه اقتصادی، تجاری و درآمدزایی استان را افزایش دهد.
ارسال نظر