جای خالی هنر در ایستگاه‌های متروی اصفهان
پیش از بهره‌برداری از ایستگاه‌های متروی اصفهان در سال ۹۴، بنا به تشخیص شورای هنریِ آن که البته دیگر وجود ندارد، قرار بود که به فراخور، در ایستگاه‌ها برای آثار هنری جانمایی شده و از هنرهای سنتی و صنایع‌دستی استفاده شود، اما این موضوع تنها در گریو یعنی قوس فوقانی تعداد بسیار محدودی از ایستگاه‌ها عملی شد و در پی تغییر مدیریت در مترو، شورای هنریِ آن نیز ناخواسته منحل شد و ایستگاه‌های مترو در شهر جهانی صنایع‌دستی، خالی و به دور از هنر باقی ماند تا آنجا که امروز مدیرعامل سازمان قطار شهری اصفهان و حومه می‌گوید: قرار نیست همه ایستگاه‌ها نمایشگاه هنری شود! سازه‌های زیادی روی زمین ساخته می‌شود مثل مسجد و مدرسه و خیلی‌های دیگر، اما حالا همه انتظار دارند که کارهای فرهنگی و صنایع‌دستی در مترو که زیرِ زمین است و بحث فنی دارد انجام شود!
ما پول می‌دهیم که مترو بسازید، قرار نیست فرهنگسرا بسازید!
سید محسن واعظی‌فر، مدیرعامل سازمان قطار شهری اصفهان و حومه دراین‌باره به ایسنا گفت: این موضوع در خط ۲ مترو در نظر گرفته‌شده و سعی کردیم از معمارهای تاپ اصفهان در اکثر ایستگاه‌ها استفاده کنیم، اما بنا نیست من هم در کلیت، یک سازه‌ای بسازم که فقط بحث فرهنگ داشته باشد! سازه‌های زیادی روی زمین ساخته می‌شود مثل مسجد و مدرسه و خیلی‌های دیگر، اما حالا همه انتظار دارند که کارهای فرهنگی و صنایع‌دستی در مترو که زیرِ زمین است و بحث فنی دارد انجام شود! خیلی نمی‌شود این موارد را در مترو کار کرد، ضمن اینکه هزینه هم خیلی بالا است.
او افزود: یکی دو مورد را به‌عنوان برند انجام دادیم که مترو هویت اصفهانی داشته باشد، اما تا آنجایی که بار مالی آن خیلی زیاد نشود. ما در خط یک هم این کار را کردیم و ایستگاه‌هایی هست که هنر اصفهان در آن‌ها به کار گرفته‌شده است، مثلاً در ایستگاه علیخانی و مفتح تماماً کار نقاشی و برجسته روی آجر کارشده، شبیه میدان امام و سی‌وسه‌پل، و خیلی هم هزینه‌بر بود. در کلیت، ما تااندازه‌ای در خط ۲ از این مسائل استفاده می‌کنیم، ولی قرار نیست همه ایستگاه‌های ما فقط نمایشگاه هنری بشود، نه این‌طور نیست، هزینه خیلی بالا می‌رود.
ایستگاه متروی انقلاب، بی‌روح و عاری از هرگونه هنر، همراه با آب‌نمایی بدون تزئینات که همیشه بدون آب است.
البته آنچه مدیرعامل سازمان قطار شهری اصفهان و حومه درخصوص استفاده از هنر در برخی ایستگاه‌های خط یک مترو می‌گوید، در قوس فوقانی آن‌ها است و درون ایستگاه‌ها از هرگونه هنر خالی است. واعظی‌فرد ادامه داد: مثلاً طراحی ایستگاه تختی توسط مهندس میرمیران انجام شد که در نوع خود بالاترین معمار است، طرح ایستگاه دانشگاه هم از آقای میرمیران و تقریباً سنتی است، ولی واقعیت این است که نمی‌توان بیش از این در مترو کار هنری انجام داد و تا یک اندازه می‌شود. البته در خط ۲ سعی می‌کنیم این کار را تااندازه‌ای بیشتر انجام دهیم، ولی اندازه‌ای که بار مالی آن را بتوانیم تأمین کنیم.
او گفت: الآن یکی از نقایصی که وجود دارد و سازمان برنامه‌وبودجه به ما فشار می‌آورد و می‌گویند که چرا ایستگاه‌های شما گران درآمده؟! و ما پول می‌دهیم که مترو بسازید، قرار نیست فرهنگسرا بسازید! برنامه بودجه رسماً نامه نوشته، ولی ما تا آنجا که توانسته‌ایم هویت اصفهان را رعایت کرده‌ایم.
استفاده از هنر و صنایع‌دستی اصفهان در مترو ضرورت دارد
اما از مجید تاج، رئیس اتحادیه صنایع‌دستی استان اصفهان نیز پرسیدیم که آیا از سوی مسوولان سازمان قطار شهری اصفهان پیشنهادی مطرح‌شده مبنی بر اینکه هنرمندان صنایع‌دستی و هنرهای سنتی طرح‌های خود را برای استفاده در ایستگاه‌های مترو ارائه کنند؟ او در پاسخ به ایسنا گفت: چنین پیشنهادی نشده است، اما از طرف ما همیشه این صحبت مطرح بوده تا بتوانیم از صنایع‌دستی حداقل در فضای شهری و ایستگاه‌های مترو استفاده کنیم.
ایستگاه متروی تختی که تنها از نورپردازی در سنگ استفاده‌شده و تعداد محدودی از سفال‌های حاصل از کاوش باستان‌شناسی در محدوده خط یک مترو در آن نمایش داده شده است.
تاج افزود: همان‌طور که مطلع هستید ما در حوزه صنایع‌دستی، هم تولید صنایع‌دستی را داریم و هم خدمات صنایع‌دستی را که این خدمات می‌تواند به‌صورت هدفمند برای مبلمان شهری استفاده شود. علاوه بر اینکه می‌توان تولیدات فاخر هنرمندان را در ایستگاه‌های مترو نمایش داد، می‌توان از این خدمات به شکل کانترهای سیار فروش صنایع‌دستی در ایستگاه‌ها استفاده کرد و می‌توان مکانی را در اختیار هنرمندان قرار داد تا حداقل به‌صورت هفته‌ای و دوره‌ای محصولات خود را به فروش برسانند. این مدل در دنیا وجود دارد و در کشورهای مختلف از فضای مترو در حوزه‌های هنری استفاده شود.
