بخش خصوصی ۱۵ میلیارد تومان در کویر میقان سرمایه‌گذاری می‌کند
بیابان‌زدایی با توریسم
عكس:علی حاجی‌بیگلو
آتنا فرجی، رئیس اداره امور بیابان اداره کل منابع طبیعی و آبخیزداری استان مرکزی در این باره به «دنیای‌اقتصاد» میگوید: در راستای قوانین ماده(۳)کسانی که طرح گردشگری دارند و می‌‌‌خواهند بهرهبرداری اقتصادی را از اراضی ملی انجام دهند، می‌توانند درخواست خود را به اداره کل منابع طبیعی جهت تصویب، ارائه دهند. با وصول طرح‌‌‌ها به اداره کل، کارشناسان به لحاظ فنی و حقوقی آنها را مورد ارزیابی قرار داده و پس از تصویب، سرمایه‌گذاران در قبال پرداخت حقوق دولتی می‌توانند در راستای همان طرح، فعالیت‌‌‌هایشان را آغاز کنند. او افزود: زمانی که از واگذاری اراضی صحبت می‌‌‌کنیم به معنای آن نیست که سندی به اسم سرمایه‌گذار زده می‌شود بلکه در راستای اجرای آن طرح، زمین به سرمایه‌گذاران واگذار می‌شود. تا زمانی که طرح فعال باشد زمین در اختیار بهره‌‌‌برداران قرار می‌گیرد به شرط آنکه حقوق دولتی طبق ماده ۳ پرداخت می‌شود.
او درباره طرح گردشگری کویر میقان بیان می‌کند: این طرح با درخواست شهرداری داوود‌آباد به اداره کل منابع طبیعی استان مرکزی واصل و بررسی‌های اولیه روی آن انجام شده است. از آنجا که کویر میقان منطقه‌ای حساس به لحاظ فرسایش است بررسی‌ها باید تمام ابعاد و جوانب را بسنجند تا از هرگونه تخریب جلوگیری شود. ما در یک دوره بررسی‌‌‌هایی را در این باره انجام داده‌‌‌ایم و قرار است طرح کلی و جامع از طرف شهرداری به منابع طبیعی ارائه شود. با تصویب طرح، اداره منابع طبیعی می‌تواند محدوده را برای کاربری گردشگری واگذار کند و در قبال سود و عایدی به دست آمده، سرمایه‌گذار نیز حقوق دولتی را پرداخت کند.
رئیس اداره امور بیابان اداره کل منابع طبیعی و آبخیزداری استان مرکزی از مزایای این واگذاری، به حفاظت از عرصه‌های طبیعی توسط ارگان‌های دیگر و بخش خصوصی اشاره می‌کند و میگوید: با واگذاری، حفاظت و قرق خوبی توسط شهرداری انجام می‌شود و مدیریت آن را نیز جامعه محلی که از آن متاثر هستند بر عهده دارند. ما در بحث حفاظت و... نیاز به مشارکت داریم زیرا دولت نمی‌تواند به تنهایی صفر تا صد را متقبل شود. از این رو است که با احاله مدیریت سود دوجانبه‌ای برقرار می‌شود.
او در این باره که جانمایی چگونه خواهد بود و قرار است چه سازه‌هایی بر اساس این طرح ساخته شود، عنوان می‌کند: فعلا پیش‌نویس طرح ارائه و روی آن بررسی کاملی نشده است. جانمایی پروژه‌ها بر اساس نظر کمیته فنی اداره کل خواهد بود و هر پروژه جداگانه مورد بررسی قرار می‌گیرد. اینکه مثلا احداث کومه یا آلاچیق در چه مکان‌‌‌هایی باشد که به عرصه خسارت نزند و بوته‌ای کنده نشود یا جنبه منظرسازی و زیباسازی مورد لحاظ قرار گیرد و از مصالح بومی استفاده کنند. در این روند اداره کل منابع طبیعی نظارت کامل را به کار خواهد گرفت تا آسیبی به منطقه زده نشود.
فرجی اضافه می‌کند: چنانچه سرمایه‌گذار نتواند به تعهدات خود عمل کرده و موارد فنی را رعایت کند زمین قابل بازگشت به منابع طبیعی است. در حالی که با رعایت ضوابط تا زمانی که طرح اجرا می‌شود، زمین در اختیار سرمایه‌گذار خواهد ماند. باز هم این تاکید لازم است که پروژه باید سازگار با اکوسیستم باشد و با نظر کمیته فنی، مصالح و جزئیات آن نهایی شود.
سازه‌های بومی در کویر میقان
مسعود ایرانشاهی شهردار داوود آباد هم به «دنیای‌اقتصاد» میگوید: این پروژه با مشارکت بخش‌خصوصی و سرمایه‌گذاری ۱۵ میلیارد تومانی در سه فاز و در سه سال به بهرهبرداری می‌‌‌رسد. به گفته او مجموعه‌ای از عوارض و ساختمان‌‌‌ها در منطقه پیش از آغاز پروژه وجود دارد. ایرانشاهی می‌‌‌افزاید: ما فضای سبز و گونه‌‌‌های قره‌‌‌داغ و گز را در منطقه داریم که اداره کل منابع طبیعی برای حفاظت از داوود‌آباد در مقابل فرسایش بادی و هجوم ریزگردها کاشته است و همین موضوع سبب شده عرصه برای گردشگری مناسب شود. او درباره وجوه تمایز این طرح در مقابل سایر طرح‌‌‌های گردشگری عنوان می‌کند: ۸۰ هکتار از عرصه‌های احیا شده در این طرح قرار دارند، علاوه بر آن ما دکل پرنده‌نگری را به واسطه نزدیکی آن به تالاب میقان داریم که می‌تواند به توسعه اکوتوریسم منجر شود.
شهردار داوود‌آباد ادامه می‌دهد: خوشبختانه این طرح در نزدیکی مسیرهای دسترسی اراک و داوود‌آباد است و زیرساخت‌‌‌های خدمات‌‌‌رسانی مانند آب، گاز، فیبر نوری و... برای آن مهیاست که خاطر سرمایه‌گذار را برای عدم‌شکست طرح راحت می‌کند. او درباره فعالیت‌‌‌هایی که قرار است در این طرح اجرایی شود به آفرود خودرویی، موتورسواری با موتور چهار چرخ، زیپلاین، سقوط آزاد از دکل، ایستگاه نجوم و... اشاره و اضافه می‌کند: اقامت در این منطقه در کومه‌هایی انجام می‌شود که سازگار با محیط‌زیست بیابان میقان هستند و جلوه بصری منطقه را به هم نمی‌‌‌زنند. همچنین رستوران و مجموعه ورزشی از جنس کومه‌ها خواهیم داشت و درکنار آن باغ گیاه‌‌‌شناسی از گونه‌هایی مانند گز، قره‌‌‌داغ و سایر گونه‌‌‌های بیابانی داریم که آن را نسبت به سایر سایت‌‌‌های گردشگری در این منطقه متمایز می‌کند.
ایرانشاهی از شترسواری، اسب‌‌‌سواری و احداث ساختمان ۱۵۰ متری برای قرق‌‌‌بانان به عنوان دیگر فعالیت‌‌‌های این سایت نام می‌‌‌برد و میگوید: ما ۱۰ قرق‌‌‌بان افتخاری استخدام خواهیم کرد که بر فعالیت‌‌‌های انجام شده در سایت و خارج آن نظارت داشته باشند. به عنوان مثال به واسطه تعداد بالای دام، آنها مراقبت می‌کنند که گونه‌‌‌های کاشته شده برای مقابله با بیابان‌‌‌زایی آسیب نبینند.
گفته‌‌‌های این مقام مسوول در اداره کل منابع طبیعی و شهردار داوود‌آباد نشان می‌دهد که قرار است در بیابان میقان اکوتوریسم به کمک مقابله با بیابان‌‌‌زایی بیاید. با این حال درباره این طرح و شکل اجرای آن نکات مبهمی وجود دارد که باید منتظر ماند و دید طرحی که در نهایت مورد تصویب قرار می‌گیرد چه مولفه‌هایی را در خود خواهد گنجاند که آسیب‌‌‌ها به حداقل برسد. چنانچه این پروژه به خوبی اجرایی شود و قول‌‌‌های مجریان گردشگری عملی شود و آنها بتوانند با استقرار در بخش شمالی کویر میقان، از بخش جنوبی که یکی از کانون‌های فرسایش بادی است با کاهش ورود دام حفاظت کنند، آنگاه می‌توان از آن به عنوان مدلی موفق برای سایر مناطق بهره گرفت.
