در کنفرانس بین‌المللی برند گردشگری مطرح شد
مطالبه بخش خصوصی برای تعریف برند گردشگری
عکس: مرتضی لطف‌الهی
نایب‌رئیس اتاق بازرگانی تهران نیز در این کنفرانس تاکید کرد که برند ایران هویت کشور خواهد بود و ما به عنوان فعالان بخش خصوصی از دولتمردان می‌خواهیم «شعار ملی گردشگری» و «برند گردشگری ایران» را در اولویت برنامه‌های ورود به فضای اقتصاد جهانی و توسعه توریسم قرار دهند. مهدی جهانگیری با بیان اینکه دولت و به ویژه شخص رئیس سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری باید در این راه پیشتاز باشد و بدون شک در این شرایط، بخش خصوصی و فعالان گردشگری خواهان اهتمام جدی مسوولان برای توسعه گردشگری هستند، افزود: «طبیعتا هویت هر کالا و مقصد، برند آن است؛ گرچه بسیار دیر شده اما باید در شرایط کنونی تلاش کنیم هویت و برند کشور خود را به دنیا معرفی کنیم. به دلیل رواج ایران‌هراسی در سال‌های گذشته، احساس عدم امنیت که بزرگ‌ترین آسیب برای توسعه صنعت گردشگری است در میان گردشگران ایجاد شده. از این رو حاکمیت و دولت باید برای معرفی واقعی ایران تلاش و هزینه کنند.»
به گفته او، بزرگ‌ترین چالش ایران در امر گردشگری، کیفیت خدمات ارائه شده است و باید پذیرفت تکنولوژی به کمک مدیریت بهره‌برداری و خدمات همراه با رعایت استانداردهای بین‌المللی راه ورود کشورمان به بازارهای اقتصاد گردشگری جهان است. جهانگیری خاطرنشان کرد: «ما باید به این باور برسیم که برای توسعه اقتصاد گردشگری باید خود را تجهیز کنیم؛ در غیر این صورت در فضایی که آموزش و تکنولوژی حرف اول را می‌زند، محو می‌شویم. همچنین باید زمینه حضور برندهای جهانی در کشور مهیا شود که در این مهم از سازمان میراث فرهنگی و گردشگری انتظار همکاری جدی می‌رود.» نایب‌رئیس اتاق بازرگانی تهران ادامه داد: «در کنار پیشرفت‌های خوبی که در حوزه دیپلماسی سیاسی داشته‌ایم، فعالان بخش خصوصی باید خود را برای به روزرسانی استفاده از تکنولوژی و حضور در اقتصاد جهانی آماده کنند. با توجه به اینکه زمان زیادی را از دست داده‌ایم و تازه در ابتدای راه هستیم باید برای این حرکت عزم و اراده‌ای جدی داشته باشیم. لازم است دولت برای برندسازی و حضور در بازارهای جهانی اعتبار و هزینه‌های کافی تخصیص دهد.» جهانگیری افزود: «با اینکه متاسفانه فعالان بخش گردشگری همراهی کمی با اتاق دارند، امیدوارم بخش خصوصی و اتاق بازرگانی با همکاری هم، پارلمان بخش خصوصی را تقویت و اتاق را به عنوان یک مطالبه‌گر جدی خواسته‌های بخش خصوصی تجهیز کنند.» او همچنین ابراز امیدواری کرد که با رفع موانع سرمایه‌گذاری، شرایط برای توسعه صنعت پولساز و صلح‌آور گردشگری که زمینه‌ساز اقتصاد پایدار برای کشور است، فراهم شود.
آینده گردشگری جهان در دست برندها
معاون رئیس‌جمهوری و رئیس سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری نیز در ادامه این کنفرانس گفت: «برندها آینده گردشگری جهان را تعیین می‌کنند. آینده گردشگری جهان نبرد بین برندها است و از این پس تصویر موجود در ذهن گردشگران دنیا از روی برندها شکل می‌گیرد.» مسعود سلطانی‌فر افزود: «هدف از این کنفرانس این است که برای افزایش سهم ایران از گردشگری جهانی چاره‌اندیشی کنیم و بتوانیم با انتخاب یک برند ملی، گردشگران جهانی را به سمت ایران روانه کنیم؛ زیرا تصویری که ما با ایجاد این برند ترسیم می‌کنیم همواره در ذهن آنها باقی خواهد ماند.» او یادآور شد که برندسازی (نمادسازی) پیش از آنکه به‌عنوان موضوعی علمی مطرح شود، از چند قرن پیش وجود داشته است؛ در آنجا که نماد سازنده یک صنعت دستی در کشورهای صاحب تمدن روی آن اثر حک می‌شده است. رئیس سازمان میراث فرهنگی ادامه داد: «در گردشگری به عنوان یک صنعت جدید، برند نیز موضوع نوپایی است و هدف از مطرح شدن آن در این صنعت، این است که گردشگر امروزی دارای قدرت انتخاب بیشتر و زمان تصمیم‌گیری کمتری است و رقابت بین گردشگران آگاه امروزی بالا رفته.»
او با بیان اینکه هم اکنون 70 درصد گردشگران بین‌المللی تنها از 15 کشور دنیا دیدار می‌کنند و بیش از یکصد سازمان و کشور در سایر نقاط جهان برای جذب 30 درصد باقی مانده در تلاش هستند، افزود: «این روند رقابت، تفاوتی برای مقاصد نوظهور و مقاصد اصیل قائل نیست. بنابراین با شرایط ذکرشده، یک برند که بتواند به ساده‌سازی فرآیند تصمیم‌گیری کمک کند و ریسک سفر را کاهش دهد دارای ارزش خاص خواهد بود. در بسیاری از کشورها اولین مسأله در برند معرفی شده این است که در آن یک خودشناسی نهفته باشد؛ خودشناسی‌ای که قابل اعتماد و شناسایی است.»
معاون رئیس‌جمهوری تصریح کرد: «محققان گردشگری تعدادی از کشورهای نوپا در این عرصه را به عنوان الگوی موفق معرفی می‌کنند؛ از این جمله اسپانیا است که برند گردشگری این کشور در جریان بازی‌های ورزشی جهانی در سال 1982 شکل گرفت و پس از آن شاهد انتقال سریع اسپانیا از یک کشور کم اهمیت در گردشگری، به یکی از پنج مقصد اول گردشگران دنیا بودیم و موفقیت مهمی نیز برای این کشور حاصل شده است.» او تاکید کرد برای جذب گردشگر پایدار نیازمند انتخاب و تولید برند هستیم که ارزش‌ها و دارایی‌های کشورمان را نشان دهد و در همین راستا لازم است خدمات متناسب با آن را نیز ارائه کنیم. سلطانی‌فر تصریح کرد: «برندی که مورد نظر ماست باید طوری انتخاب شود تا همزمان هویت جذاب، احساس خوب و نگاه دلپذیر گردشگران را متوجه ایران کند. بنابراین برند تنها یک لوگو و شعار نیست، بلکه یک نماد ملی است که پشتوانه آن تاریخ، فرهنگ و میراث این کشور است.» به گفته او، عناصر اولیه این برند پیشینه تاریخی و فرهنگی، تنوع اقلیمی نژادی، ترکیبی از آداب و رسوم و فرهنگ، آثار و منابع طبیعی و امنیت مناسب و زیرساخت‌ها را شامل می‌شود که همه این عناصر در کشور ما به وفور یافت می‌شود. رئیس سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری ابراز امیدواری کرد که انتخاب برند و ایجاد ذهنیت مناسب برای گردشگران، ضامن رشد و توسعه کشور در ابعاد مختلف شود.او در پایان خاطرنشان کرد: «امیدواریم با اهتمام و کوشش مدیران دولتی، تشکل‌های مرتبط گردشگری داخلی و خارجی، اهداف سند چشم‌انداز 20 ساله و برنامه ششم توسعه محقق شود.»
«برند» ایجادکننده تمایز است
در همین حال به گفته دبیر علمی کنفرانس بین‌المللی برند گردشگری و مشاور سازمان جهانی گردشگری، تمام کشورهای دنیا به عنوان میزبانان با تولیدکنندگان توریسم با گام‌های بلند به صنعت توریسم ورود کرده‌اند و از این رو، رقابت شدیدی در این حوزه وجود دارد و می‌توان به جرات گفت در هیچ صنعتی شدت رقابت به این اندازه نیست. پروفسور جعفر جعفری در سخنان خود در جریان کنفرانس برندسازی گردشگری در اصفهان افزود: «در این میان اتفاقی که افتاده این است که کالاهای توریستی روزبه‌روز به یکدیگر شبیه‌تر شده‌اند و آنچه که می‌تواند تمایز ایجاد کند، برند است؛ به این معنا که آیا چیزی وجود دارد که کالای ما را از صورت عمومی کالاهای دیگر متمایز کند؟ برند در واقع شخصیت یک مقصد و هویت آن است و چیزی نیست که بتوان آن را ساخت و در صورت ناکارآمدی تغییر داد. پس باید در همان ابتدا بر اساس واقعیت انتخاب شود و با طینت و ذات مقصد همخوان باشد.» او ادامه داد: «این همایش در همین راستا یک سفره علمی و عملی برای برندسازی و بررسی ساختار توریسم است که استادان دانشگاه و دانشجویان مقطع دکترا از کشورهایی همچون آلمان، آمریکا، اسپانیا، ایران، بلژیک، پرتغال، ترکیه، ژاپن، چین، کروواسی و عمان در آن شرکت کرده و همکاری داشته‌اند.» دبیر علمی کنفرانس بین‌المللی برند گردشگری همچنین با اشاره به حضور زنان در عرصه صنعت توریسم گفت: «امروزه تعداد قابل‌توجهی از زنان در صنعت توریسم فعالیت می‌کنند. همان گونه که درهای این حوزه باید به سمت جوانان باز شود، زنان هم باید با قدرت بیشتر در حوزه علمی و عملی گردشگری شرکت کنند.» پروفسور جعفری یادآور شد: «در دو دهه گذشته سهم مشارکت زنان در جامعه علمی گردشگری که یک جامعه مردسالار بوده ۲۰ درصد بود اما امروزه در تمام دنیا این سهم به بیش از ۶۰ تا ۸۰ درصد افزایش یافته و این شکل‌دهنده فردای صنعت توریسم جهان است.»
عضویت بانک گردشگری در UNWTO
در این کنفرانس گواهینامه عضویت رسمی بانک گردشگری ایران در سازمان جهانی گردشگری از سوی معاون این سازمان به مدیرعامل این بانک اعطا شد و بانک گردشگری ایران و شرکت سرمایه‌گذاری میراث فرهنگی و گردشگری به عضویت UNWTO درآمدند. درخواست عضویت این بانک در بهار سال 2014 مورد موافقت اولیه سازمان جهانی گردشگری قرار گرفته و در مجمع عمومی سال 2015 که در مدلین کلمبیا برگزار شد، عضویت رسمی این بانک مورد بررسی قرار گرفته بود. در گواهینامه اعطای سازمان جهانی گردشگری به بانک گردشگری ایران که به امضای طالب ریفاعی رئیس این سازمان رسیده آمده است: «این سازمان با عضویت دائم بانک گردشگری موافقت کرده و بانک گردشگری اولین بانک ایرانی است که به عضویت سازمان جهانی جهانگردی درآمده است.» همچنین در ادامه این کنفرانس، پنل‌های مختلفی با حضور استادان و صاحب‌نظران داخلی و خارجی برگزار شد و این پنل‌ها تا پایان امروز ادامه دارد.
در حاشیه کنفرانس
به گزارش خبرنگار «دنیای اقتصاد»، به رغم بین‌المللی بودن این کنفرانس دو روزه، همچنان نارسایی‌ها و مشکلاتی نظیر ظرفیت کم مکان برگزاری نسبت به شرکت‌کنندگان و نبود مترجم همزمان در بخش پنل‌های کنفرانس که به زبان انگلیسی برگزار می‌شد، به چشم می‌خورد. در حالی که کنفرانس بین‌المللی برند گردشگری با هدف برندسازی برای گردشگری ایران برگزار می‌شود، نباید در ابتدایی‌ترین مسائل دچار مشکلاتی باشد که با اهداف این کنفرانس همخوانی ندارد.
ارسال نظر