ویژه‌ نامه سراسری «معرفی اتاق‌های بازرگانی استان‌ها»

• تحول اقتصادی با توسعه بخش خصوصی

  

  استان‌های هرمزگان و لرستان با پتانسیل‌های فراوان در بخش‌های مختلف اما از توسعه اقتصادی در خور و شایسته بی‌بهره هستند. امکانات بی‌نظیری که برای بخش‌های مختلف صنعتی و کشاورزی و گردشگری در این استان‌ها فراهم است می‌تواند زمینه‌ساز جذب سرمایه‌گذاران و در نهایت افزایش سهم این استان‌ها از تولید ناخالص داخلی باشد، امری که به اعتقاد بخش‌خصوصی فعال در این استان‌ها رخ نداده است.

• لزوم تصمیم‌گیری قاطع

  

  مطابق اصول‌ قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران، اقتصاد ایران از سه بخش تعاونی، خصوصی و دولتی تشکیل شده است. براساس سیاست‌های کلی اصل ۴۴، بخش تعاون باید به سهم ۲۵ درصدی از اقتصاد ملی تا پایان سال ۱۳۹۴ دست می‎یافت؛ شواهد نشان می‌دهد که سهم این بخش اختلاف قابل ‎توجهی با هدف تعیین ‎شده دارد و می‌توان به جرات آن را کمتر از چهاردرصد عنوان کرد. این مساله ریشه در ضعف‌های ساختاری و محقق نشدن مزایا و مشوق‌های قانونی مندرج در ابلاغیه مقام معظم رهبری داشته که لزوم توجه سریع مسوولان امر را می‌طلبد.

• تشکیل شرکت مدیریت صادرات با هدف افزایش صادرات غیر نفتی

  

  لرستان از جمله استان‌های بسیار غنی با پتانسیل‌های فراوان در حوزه‌های مختلف کشاورزی، گردشگری، صنایع و معادن است. اما آن‌گونه که باید شرایط برای بهره‌برداری بهینه‌ و مناسب‌ از این خوان نعمت به واسطه مسائل و مشکلات متعدد و زنجیره‌وار فراهم نبوده است. به گونه‌ای که لرستان با مشکلات فراوانی روبه رو است که مهمترین آنها بالا بودن قیمت تمام شده کالا، نبود امکان صادرات محصولات مختلف، ضعف در جذب سرمایه‌گذار و تعطیلی روزافزون واحدهای تولیدی است. برای بررسی دقیق‌تر وضعیت استان لرستان در حوزه‌های مختلف و ریشه‌یابی این چالش‌ها با «» رئیس اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی خرم‌آباد گفت‌وگو کرده‌ایم.

• رفع موانع بانکی تجار؛ اولویت اتاق بندرعباس

  

  بندرعباس دارای ظرفیت‌های درخور توجهی از نظر تاسیسات پیشرفته خدماتی، زیربنایی و اقتصادی است ؛ این شهر در فصل مشترک خلیج فارس و دریای عمان روبروی جزایر قشم، هرمز و لارک در فاصله نزدیک تنگه استراتژیک هرمز واقع شده است. تنگه هرمز، یکی از حساس‌ترین و حیاتی‌ترین گذرگاه‌های آبی عصر حاضر جهان، در قلمرو سیاسی این استان قرار دارد. همچنین چهارده جزیره کوچک و بزرگ در محدوده آب‌های ساحلی این استان قرار دارند که نقش بسیار مهمی در امنیت دریایی جمهوری اسلامی ایران در خلیج‌فارس ایفا می‌کنندو این جزایر می‌تواند به قطب گردشگری و تبادل سرمایه در مناطق جنوب کشور تبدیل شود. به اعتقاد رئیس اتاق بازرگانی بندرعباس ، فعالیت اقتصادی در این شهر به دلیل موقعیت جغرافیایی بسیار پر رونق است به ویژه اینکه بندرشهید رجایی سهم بسزایی در تخلیه و بارگیری کالا دارد و می تواند این سهم را در مبادلات بین المللی افزایش دهد . اما بنگاه های اقتصادی این شهر نیز درگیر چالش هایی از جنس سایر شهرها و استان های کشور از جمله تامین نقدینگی هستند. در ادامه گفت و گوی ما با محمدامین صباغی زاده ، رئیس اتاق بازرگانی بندرعباس را می خوانید.

• سهم گردشگری در اقتصاد ملی و محلی چشمگیر نیست

  

  لرستان چند هزار ساله، سرزمین قوم کاسی است که دانش و صنعت ساخت ابزار و ادوات مفرغی، پرورش اسب، کاشت دانه‌های خوراکی و... را بنیان نهادند. به بیانی ساده‌تر لرستان از نظر باستان‌شناسی یکی از مراکز مهم تاریخی به شمار می‌رود و در حقیقت لُرها قدیمی‌ترین قبایل آریایی ایران ‌زمین هستند که از روزگاران کهن در نواحی غرب، جنوب غرب و در امتداد دامنه زاگرس ساکن بوده‌اند. حال لرستان با دارا بودن یک‌هزار و ۵۰۰ اثر تاریخی و طبیعی ثبت شده، رتبه نخست کشور از نظر تعداد آثار را به خود اختصاص داده است. قلعه‌های باستانی، غارهای کهن و طبیعی، رودخانه‌های دائمی، سراب‌ها، آبشارها، دریاچه‌های کوهستانی، تالاب‌ها، کوه‌های سر به فلک‌کشیده، گونه‌های مختلف درختان، پوشش گیاهی متنوع، تپه‌های باستانی، پل‌های تاریخی و طوایف مختلف با آداب و رسوم متفاوت، لرستان را در موقعیت بسیار مناسبی برای رشد و توسعه صنعت گردشگری و توریسم قرار داده است. اما اینکه چقدر توانسته‌ایم از پتانسیل‌های موجود برای توسعه صنعت گردشگری و رونق اقتصادی بهره‌ببریم سوالی است که در گفتگو با امیر عباس اعتمادی نیا، عضو ‌هیات رییسه کمیسیون گردشگری اتاق بازرگانی استان لرستان و کارشناس گردشگری، سعی در پاسخ به آنها داریم.

• کشاورزی صنعتی در ابتدای راه

  

  لرستان در دامنه کوه‌های زاگرس واقع شده و تحت تاثیر آب و هوای مدیترانه‌ای و متنوع قرار گرفته است به‌طوری‌ که از این استان به عنوان استان چهار فصل کشور یاد می‌شود. منابع آبی فراوان، خاک حاصل‌خیز و شرایط خاص و مطلوب جغرافیایی در کنار نیروی کار جوان، تحصیل‌کرده و ارزان، لرستان را به مکان مناسبی برای سرمایه‌گذاری در بخش کشاورزی تبدیل کرده است. این استان پتانسیل‌های فراوانی در حوزه کشاورزی در شاخه‌های زراعت، باغ و دام دارد به گونه‌ای که از ۷۶۸ هزار و ۹۲۴ هکتار زمین زراعی، ۵۴ هزار و ۱۴۳ هکتار سطح زیر کشت محصولات باغی و ۶ میلیون واحد انواع دام سبک و سنگین با میانگین تراکم ۲۳۷ واحد دامی در هر کیلومتر برخوردار است. همچنین وجود بیش از ۲ هزار و ۴۵۰ کیلومتر مسیر رودخانه و آبراه، ۳ هزار و ۷۳ دهانه چشمه، ۳ هزار و ۴۵۶ حلقه چاه عمیق و نیمه عمیق، هزار و ۵۲۷ رشته ‌قنات و متوسط بارندگی سالیانه حدود ۵۸۰ میلیمتر، لرستان را به مکانی مناسب برای پرورش آبزیان به ویژه ماهیان سردآبی و گرم‌آبی تبدیل کرده است. با لحاظ قرار دادن این ظرفیت‌ها به بررسی توان لرستان در بهره‌گیری از آنها، پتانسیل تولید، فرآوری و صادرات محصولات کشاورزی و مشکلات و موانعی که در این مسیر با آن مواجه هستند، می‌پردازیم. در این راستا با حسین خدیش، رییس کمیسیون کشاورزی، آب و منابع طبیعی اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی خرم‌آباد گفت‌وگو کرده‌ایم.

• ضعف برندسازی و صادرات فله‌ای در لرستان

  رسیدن به بازارهای جهانی از مسیر تقویت و توسعه بازرگانی و تجارت می‌گذرد. برای اینکه سهمی در تجارت جهانی و عرضه محصولات به کشورهای هدف داشته باشیم باید با پشتوانه‌ای قوی و شیوه‌ای اصولی در حوزه بازرگانی ورود کنیم. این پشتوانه قوی در استان لرستان محصولات و ظرفیت بسیار غنی و بالایی است که در حوزه‌های مختلف به ویژه محصولات گیاهی، کشاورزی و دامداری، معادن و... نمود دارد. در گفت‌وگو با آتوسا آسیابانی، کارشناس ارشد مهندسی صنایع و نایب رییس کانون زنان بازرگان اتاق بازرگانی لرستان در خصوص بهره‌گیری از این ظرفیت‌ها برای سهم خواهی از بازار جهانی و منطقه‌ای پرداخته‌ایم.

• ضرورت مبارزه با قاچاق از مبادی رسمی

  

  به باور بسیاری از کارشناسان، استان هرمزگان دارای مزایا و ظرفیت های بالایی در صادرات و ارزآوری است؛ اما متاسفانه این ظرفیت ها تا حد بسیار زیادی مغفول مانده است. حسن روحانی،عضو هیات رئیسه اتاق بازرگانی بندرعباس و رییس کمیسیون صادرات و واردات این اتاق در این خصوص معتقد است: از موانع مهم تجارت تجار هرمزگان وجود سیستم‌های چندگانه با کار موازی، عدم کارایی مناسب، چند نرخی بودن نرخ ارز، عدم تامین مالی و مشکلات ارتباط ارزی است؛ این در حالی است که نبود دیپلماسی اقتصادی از عمده مشکلات بازرگانان استان این است.

• صنایع تبدیلی؛ فقیرترین بخش‌ کشاورزی هرمزگان

  

  بی‌ شک هرمزگان از استان‌های مهم کشور در حوزه تامین محصولات کشاورزی به ویژه محصولات خاص گرمسیری به شمار می‌رود. در فصل‌های پائیز و زمستان انواع محصولات کشاورزی در هرمزگان تولید و به سراسر کشور ارسال می‌شود. رشد سریع محصولات خاص منطقه و مزیت فصلی هرمزگان، اهمیت این استان را در حوزه کشاورزی دوچندان کرده است. دشت میناب و بخش حاجی‌آباد از جمله مناطق بسیار مستعد و حاصلخیز استان هرمزگان به شمار می‌روند؛ البته فعالیت کشاورزی بخش‌های گاوبندی و بستک به دلیل محرومیت فقط به کشت گندم و جو به صورت دیمی محدود شده است. حبوبات، سیب زمینی، پیاز، محصولات جالیزی، نباتات علوفه‌ای و دانه‌های روغنی از جمله محصولات زراعی و پرتقال، نارنگی، لیموترش، لیمو شیرین، گریپ فروت، انار، انجیر، انگور، بادام، موز، انبه، گارومزنگی و زیتون محلی عمده محصولات درختی و باغی این استان به شمار می‌روند. استان هرمزگان می‌تواند علاوه بر تامین نیاز داخلی خود، ظرفیت‌های مطلوب صادراتی به ویژه به کشورهای حاشیه خلیج فارس و روسیه داشته باشد و این تمایل نیز در این کشورها دیده می‌شود. از آنجا که به باور کارشناسان، هرمزگان ظرفیت خوبی برای کشت خارج از فصل دارد، باید در راستای توانمندسازی جامعه کشاورز و افزایش حجم و کیفیت تولیدات اقدام شود، اما اینکه چگونه می‌توان به این مهم دست یافت و در این مسیر با چه چالش‌ها، موانع و نقاط قوت و حمایتی روبه‌رو هستیم، در گفت‌وگو با «مجید عسکری سیاهویی» نایب رییس کمیسیون کشاورزی اتاق بازرگانی بندرعباس و عضو هیات علمی مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان هرمزگان به آنها پرداخته شده است

• فضای کار در بخش شیلات باز است

  

  به باور بسیاری از کارشناسان در حوزه مباحث دریایی، هرمزگان باید به عنوان اولین استان در کشور با پتانسیل‌ها و جذابیت‌های فراوان معرفی و شناسانده شود. در این راه باید به سمت حرکت‌های علمی و عملی رفت تا هرمزگان پرچمدار اقتصاد دریامحور باشد. در این خصوص مهرداد بازرگان، رییس اتحادیه تولید کنندگان وصادر کنندگان آبزیان استان هرمزگان و نایب رییس اول اتاق بازرگانی بندرعباس معتقد است: بخش خصوصی باسیاست‌های اخیر دولت تقریبا در تمام بخش‌های شیلاتی ورود کرده و پروژه‌های بزرگ و متعددی را در دست اقدام دارد، ولی در انتخاب سرمایه‌گذارها باید دقت بیشتری شود تا دوباره شاهد نابسامانی و شکست صنعت نباشیم. این در حالی است که هر چند در سال‌های اخیر در بخش حمل مسافر داخلی از طرف بخش خصوصی اقدامات مناسبی صورت گرفته ولی در بخش حمل مسافر خارجی اقدام قابل‌توجهی صورت نگرفته است.

• کمتر از ۲۰ درصد؛ سهم بخش خصوصی در اقتصاد لرستان

  

  بخش صنعت و معدن استان لرستان به واسطه وجود منابع زیرزمینی غنی و متعدد، آب فراوان، محصولات کشاورزی متنوع، دامداری گسترده، سوخت و انرژی‌های مناسب و همچنین نیروی کار متخصص زمینه‌ گسترش و رشد چشمگیری دارد. بیش از ۲ هزار صنعت ثبت شده بزرگ، متوسط و کوچک در لرستان مستقر هستند. همچنین در حوزه معادن نیز لرستان پتانسیل‌های فراوانی دارد که معادن و کارخانه‌های سنگ‌ یکی از آنها به شمار می‌رود به گونه‌ای که هم‌اکنون بیش از ۴۰۰ کارخانه سنگ‌بری در این استان فعال هستند و جایگاه سوم کشور را دارند. برای ارزیابی دقیق‌تر وضعیت صنایع و معادن لرستان و نقش و ظرفیتی که در اقتصاد این استان ایفا می‌کنند با سید احمد موسوی، رئیس کمیسیون صنعت و معدن اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی خرم‌آباد و عضو شرکت حمایت از تولیدکنندگان صنعت و کشاورزی بروجرد گفت‌گو کرده‌ایم.

• جایگاه بی‌نظیر خرمای هرمزگان در دنیا

  

  «خرما» یکی از محصولات عمده کشاورزی استان‌های جنوبی، جنوب‌ شرقی و غربی کشور است که سالانه درآمد قابل‌توجهی از فروش داخلی و صادرات آن به دست می‌آید. برآوردهای موجود نشان می‌دهد از آنجا ‌که خرما یکی از محصولات بسیار مهم صادراتی کشور به شمار می‌رود، می‌تواند ارزآوری قابل‌توجهی برای اقتصاد ایران داشته باشد. علاوه بر این، با تولید، برداشت، فرآوری و فروش این محصول، اشتغال‌زایی مناسبی در کشور به وجود می‌آید. استان هرمزگان از پتانسیل و جایگاه خاصی در تولید خرما برخوردار است به گونه‌‌ای که بر اساس اظهار رییس سازمان جهاد کشاورزی استان هرمزگان، این استان پنج ماه از سال را به برداشت خرما می‌پردازد؛ به‌این‌ترتیب که فصل برداشت خرما از خردادماه با رقم «آل مهتری» میناب شروع و در آبان ماه با نوع «پیارم» پایان می‌یابد. خرماهای مردا سنگ، خاصویی، برهی، مجول، کریته، پیارم، زاهدی، شاهانی، دیری، آل مهتری، مضافتی، خنیزی، زرک و کلک سرخ از مرغوب‌ترین ارقام خرما در استان هرمزگان به شمار می‌رود که پتانسیل قوی تجاری و صادراتی نیز دارند.

• برنامه‌ریزی مدون و الگوی کشت مناسب در لرستان وجود ندارد

  لرستان از نظر تولید محصولات کشاورزی در زمره استان‌های پر بازدهی به شمار می‌رود که گفته می‌شود حدود ۵۰۰ هزار تن محصول مازاد دارد که زمینه مناسبی را برای حضور در بازار صادرات فراهم می‌کند، اما در این بین وجود کاستی‌هایی موجب شده است که این استان توانمند در تولید، در مراحل پس از تولید چندان موفق نباشد و در نتیجه نتواند از پتانسیل‌های خود به خوبی و آن‌گونه که شایسته و به حق است، بهره ببرد. با «دکتر فیض ا... شهبازی» دانشیار مهندسی مکانیک ماشین‌های کشاورزی دانشگاه لرستان و عضو کمیسیون کشاورزی اتاق بازرگانی خرم‌آباد در خصوص این کاستی‌ها به گفت‌وگو نشستیم.