شماره روزنامه ۶۰۰۸
|

فقر

فقر

  • دانشگاه‌ در محاصره فقر

    دنياي‌اقتصاد: دانشگاه زمانی امید بسیاری از مردم از طبقه فرودست تا طبقه متوسط بود برای ارتقای زندگی و رسیدن به چشم‌اندازی روشن. اکنون پس از چهاردهه آموزش عالی دچار چالش جدی شده است. تازه‌ترین آمار وزارت آموزش و پرورش نشان می دهد، حدود یک میلیون دانش‌آموز حتی فرم شرکت در کنکور را دریافت نمی‌کنند.«دنیای اقتصاد» ریشه‌های این پدیده جدید را بررسی کرده است.
  • هدف‌گذاری برای رفع فقر

    دکتر وحید محمودی *
    ۱- در لایحه برنامه هفتم توسعه تقدیمی دولت به مجلس هدف‌گذاری شده است که رشد اقتصادی سالانه ۸درصد باشد که از این ۸درصد، ۲.۸واحد درصد آن باید از سهم بهره‌وری در رشد حادث شده باشد. رشد شاغلان ۳.۹درصد سالانه یعنی سالی یک میلیون شغل. نسبت هزینه دهک دهم به اول بخش روستایی ۹.۳ و بخش شهری ۱۰.۳؛ ضریب نابرابری اقتصادی (ضریب جینی) ۰.۳۵؛ ضریب پوشش بیمه‌های اجتماعی ۷۶درصد و فقر مطلق به صفر برسد.
  • رهایی از تله فقر؛ چگونه؟

    دنیای اقتصاد: ۱۷اکتبر (۲۵مهرماه) روز جهانی ریشه‌کنی فقر است. بررسی‌ها نشان می‌دهد در سال۱۸۰۰ حدود ۸۵درصد از جمعیت جهان در فقر مطلق قرار داشتند که در سال۲۰۲۲ این رقم به ۸درصد کاهش یافته است. نکته قابل توجه این است که در سه دهه اخیر روند فقرزدایی در بسیاری از کشورها نظیر چین با موفقیت همراه بوده و در حال حاضر کشورهایی نظیر هند که جمعیت فقیر بالایی دارد، رویه مشابهی را در پیش گرفته است. طی سال‌های گذشته، توسعه تجارت در بستر اقتصاد آزاد، بهبود رشد اقتصادی با ایفای نقش مشارکت در زنجیره جهانی تولید و همچنین مهار…
  • توسعه مکران در بن‌‌‌بست ماده ۶۸

    امیر ثامنی / کارشناس برنامه‏‏‌ریزی و اقتصاد
    قریب به ۱۵ سال است که موضوع توسعه مکران به عنوان یک «گنج پنهان» و «ثروت عظیم ملی» با تاکیدات رهبر معظم انقلاب و فرمان ایشان در اواخر دهه ۱۳۸۰ برای استقرار نیروی دریایی ارتش جمهوری اسلامی ایران در این سواحل در کانون توجه قرار گرفت. در همین راستا نظام حکمرانی توسعه این قلمرو راهبردی مستعد ولی مغفول مانده را در برنامه قرار داده است.
  • خبر مهم رشیدی کوچی درباره فیلترینگ

    عصر ایران: جلال رشیدی کوچی، نماینده مردم مرودشت در مجلس، با اشاره به طرح تحقیق و تفحص از فیلترینگ گفت: به زودی طرح ثبت و برروی سامانه بارگذاری می شود که نمایندگان متقاضی آن را امضا کنند.
  • انتقاد یک مرجع تقلید از وضعیت بد اقتصادی مردم/ نگذاریم عده‌ای زیر بار فقر و گرانی از بین بروند

    جماران: مدیر مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی قم با آیت الله العظمی کریمی جهرمی دیدار کرد. در ابتدای این دیدار، حجت الاسلام و المسلمین عباس کمساری، گزارشی از برنامه‌ها و فعالیت‌های مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام (ره) ارائه داد.
  • سه راهبرد برای موفقیت سیاستگذاری نوآوری

    سیدمحمدرضا دادگستر /پژوهشگر سیاستگذاری عمومی
    طی ۲۰۰سال گذشته، تعداد انسان‌‌‌های درگیر فقر شدید از ۹۴‌درصد کل ساکنان زمین به زیر ۱۰‌درصد سقوط کرده است. به‌رغم وجود انبوهی از رویدادهای خشونت‌‌‌بار، بی‌‌‌ثباتی‌‌‌های سیاسی و مخاطرات گوناگون اجتماعی و زیست‌‌‌محیطی، به‌طور میانگین افراد امروزه زندگی راحت‌‌‌تری نسبت به اجداد خود در سده‌‌‌های پیشین دارند. دسترسی ۸۷درصدی شهروندان جهان به نیروی برق، دشواری زندگی بشری را برای آنها تا حد زیادی کاهش داده است و اکثرا خانوارها به‌‌‌سهولت به لوازم خانگی و ابزارهای فناوری اطلاعات دسترسی دارند و از آنها…
  • افزایش غافلگیرکننده سطح فقر در آمریکا

    ایرنا: نرخ فقر در آمریکا بیشترین افزایش یک‌ساله خود را در تاریخ این کشور داشته است. وبگاه تایم در گزارشی آورده است: نرخ فقر در آمریکا بیشترین افزایش یک‌ساله خود را در تاریخ این کشور داشته است. بر اساس داده‌های مربوط به ۲۰۲۲ میلادی که اداره سرشماری آمریکا به تازگی منتشر کرده است، ۱۲.۴درصد از آمریکایی‌‌‌ها در حال حاضر در فقر زندگی می‌‌‌کنند که این میزان در مقایسه با آمار مربوط به سال ۲۰۲۱ میلادی (۷.۴درصد) افزایش یافته است.
  • حذف فقر مطلق تا ۱۴۰۷ ممکن است؟

    قریب به نیم‌قرن است که بحث کاهش فقر و نابرابری در ایران، پای ثابت برنامه‌‌‌ریزی‌‌‌های اقتصادی است. در آخرین نسخه از لایحه برنامه هفتم توسعه نیز مقامات دولت و نمایندگان مجلس سعی دارند با اصلاح ساختار اقتصاد ایران، بخشی از منابع حاصله را به سمت اهدافی نظیر فقرزدایی منحرف سازند و از این محل شکاف ایجادشده ناشی از یک‌دهه افول اقتصادی و تحریم را تاحدی برطرف کنند. اقتصاددانان در مواجهه با این وضعیت دیدگاه‌‌‌های متفاوتی دارند.
  • جایگزینی رانت‏‏‌های ارزان با یارانه نقدی

    علی مختاری/ پژوهشگر و مدرس اقتصاد دانشگاه لوگانوی سوئیس
    در برنامه هفتم توسعه نیز مانند برنامه‌های قبل اهدافی تعیین شده است؛ اما این اهداف دست‌یافتنی هستند؟ گذشته، چراغ راه آینده است‌‌‌. با کمک این بینش می‌‌‌توان احتمال تحقق هریک از اهداف را تا حد معقولی پیش‌بینی کرد. بنابراین اگر نگارنده سکان تصمیم‌گیری را در دست داشت، به جای صرف زمان برای برنامه‌‌‌های چند صد یا چند‌هزار صفحه‌‌‌ای جدید، بهترین پژوهشگران هر حوزه را دعوت می‌‌‌کرد تا عوامل شکست برنامه‌‌‌های قبل را ارزیابی و احصا کنند، سپس به طراحی سیاست جدید بپردازند.
  • حذف فقر مطلق در برنامه هفتم امکان‏‏‌پذیر است؟

    هدی حاجیان/ پژوهشگر اقتصاد
    در حالی که بیشتر مواد ذکرشده در فصل رشد اقتصادی و فصل تامین‌اجتماعی، سیاست‌‌‌های حمایتی و توزیع عادلانه درآمد، دستورات بسیار کلی و تقریبا دست‌‌‌نیافتنی خطاب به اقتصاد کشور به‌نظر می‌‌‌آیند، صفر کردن نرخ فقر مطلق را می‌‌‌توان جزو عملی‌‌‌ترین قسمت‌‌‌های این فصول در لایحه برنامه هفتم توسعه به شمار آورد؛ البته اگر از منظر و منظور سیاستگذار –دولت- به آن نگاه شود. همان‌طور که از دستورات ضرب‌‌‌الاجلی رئیس‌جمهور برای ریشه‌‌‌کن کردن فقر در ۱۵روز و در مورد دیگر یک‌سال استنباط می‌شود، منظور دولت از به…
  • اما و اگر پایان فقرزدایی در ایران

    احمدرضا ملکی‌مقدم/ پژوهشگر اقتصاد
    فقرزدایی یا تدوین سیاست‌های حمایتی از اقشار کم‌درآمد طی دهه‌های اخیر به‌صورت جدی از سوی دولت‌ها و نهادهای حمایتی تاثیر‌گذار در کشور در زمان‌های مختلف تدوین و به صورت جدی پیگیری و اجرا شده و در قوانین برنامه‌های توسعه سوم، چهارم، پنجم و ششم و لایحه برنامه هفتم با مفاهیم مشابه و عناوین نظام سه‌لایه، پنجره واحد و... تکرار شده و طی دوسال گذشته با تمرکز بر رفع فقر مطلق در دستور کار دولت محترم قرار گرفته است. در بررسی نتایج به‌رغم عملکردهای کمّی قابل ملاحظه دستگاه‌های اجرایی و نهادهای حمایتی، آنچه…
  • همه علیه تجارت آزاد

    در عصر سیاست صنعتی و حمایت‏‏‌گرایی کشورها، سخن گفتن از تجارت آزاد محبوبیت چندانی ندارد. شاهد مثال این موضوع انبوه یادداشت‏‏‌، نشست، گزارش و محتوای تولیدشده پیرامون ضرورت حمایت از تولید داخلی و کمرنگ شدن دفاع از تجارت آزاد است. به‌رغم ادبیات چشمگیری که پیرامون اهمیت متنوع‏‏‌سازی زنجیره تامین و حتی داخلی‌سازی آن در ماه‏‏‌های اخیر تولید شده، صحبت از تجارت آزاد به‌عنوان بازیگری که در طول بیش از نیم‌قرن، جریان‏‏‌ساز اصلی اقتصاد بود و شکل و شمایل تازه‏‏‌ای به جهان بخشید، یک موضوع ضروری است. تجارت…
  • به خاطر رونالدو، پرسپولیس فراموش شد

    دنياي اقتصاد: مرتضی پورعلی‌گنجی، مدافع پرسپولیس به اظهارنظر در مورد چرایی تفاوت سطح بازی این تیم در دو مسابقه با النصر عربستان و الدحیل قطر پرداخته است. گنجی که با «ایسنا» صحبت کرده، عقیده دارد در روز با النصر، پرسپولیس به خاطر هیاهوی کریس رونالدو گم شد و مورد توجه قرار نگرفت.
  • راه باز تجارت آزاد

    مایکل فرومن/ رئیس شورای روابط‌خارجی ایالات‌متحده آمریکا
    در سال ۲۰۲۳، تجارت جهانی دارای پیچ و خم‌های قابل‌توجهی بوده است. قراردادهای تجاری و جهانی‌شدن زمانی به دلیل ایجاد زنجیره‌های تامین کارآمد و پویا، رهایی صدها میلیون نفر از فقر و کاهش قیمت‌ها برای مصرف‌کنندگان در سراسر جهان مورد ستایش قرار گرفتند. آنچه در پی آن رخ داد، نگرانی‌ها مبنی بر این بود که آزادسازی تجارت و تولید خارج از کشور صنعت را در کشورهای توسعه‌یافته پوچ کرده است. کشورها اکنون سیاست‌های ملی‌گرایانه‌تری را دنبال می‌کنند که به نوبه خود، سبب نگرانی در مورد آینده سیستم تجاری چندجانبه و…
  • احوال کارون از نمای نزدیک

    دنياي اقتصاد: خبرنگار «دنیای‌اقتصاد» روز یکشنبه را در اهواز گذراند و از هور‌العظیم تا خانه فروغ فرخزاد را به چشم دید. او سری هم به محله‌های «شلنگ‌آباد» انداخت و از آنجا به کوی «آل‌صافی» رسید که یونیسف آن را یکی از فقیرترین مناطق دنیا شناسایی کرده است. در این خطه، آب هورالعظیم هم به‌شدت کم می‌شود و همین منشأ ریزگردها شده و بخش‌هایی از آن هم مرداب شده است. اهواز امروز غم دارد. فرخنده، پیرزن شوشتری در برابر این پرسش که شب‌های کارون هنوز شلوغ است» می‌گوید: «کارون آلوده است و بوی بد می‌دهد.»
  • سند جامع کاهش فقر تدوین می‌شود

    ایرنا: رئیس موسسه عالی آموزش و پژوهش، مدیریت و برنامه‌ریزی سازمان برنامه و بودجه از تدوین سندی جامع برای کاهش فقر خبر داد و گفت: رصدخانه فقر با تجمیع توانمندی بانک‌های اطلاعاتی کشور ایجاد می‌شود. به گزارش موسسه عالی آموزش و پژوهش مدیریت و برنامه‌ریزی، محمدهادی زاهدی‌وفا در نخستین جلسه کمیته تدوین سند جامع کاهش فقر، اظهار کرد: مقام معظم رهبری به سران قوا در زمینه فقرزدایی ماموریت ویژه‌ای داده‌اند. از سوی دیگر رئیس‌جمهور هم در این موضوع دغدغه‌های جدی دارند و از چندی پیش تدوین سندی جامع برای کاهش فقر،…
  • دادابای نائوروجی؛ نخستین اصلاح‏‏‏‏‌گر اقتصادی هندی

    نویسنده: دینیار پاتل مترجم: جعفر خیرخواهان
    دادابای نائوروجی (۱۹۱۷-۱۸۲۵) از پارسیان زرتشتی هندوستان و نخستین آسیایی که به عضویت پارلمان بریتانیا درآمد (۱۸۹۲ تا ۱۸۹۵)، از اعضای موسس کنگره ملی هند و دومین رئیس آن (۱۸۸۶ تا ۱۸۸۷) است.او همچنین نویسنده کتاب «فقر و حکومت بریتانیا در هند» و مبدع نظریه بیرون‌‌‌‌‌کشیدن منابع (Drain Theory) است که با استناد به آمارهای گوناگون بیرون کشیدن ثروت هند توسط بریتانیا و اثر اقتصادی منفی سیاست‌های بریتانیا را نشان‌داد.
  • نظام‏‏‌ سلامت تاب‌آور در برابر همه‌گیری؛ درس‏‏‌های گذشته، چشم‏‏‌انداز آینده

    دکتر امیرحسین تکیان *
    جهان‌‌‌گیری‌‌‌ها یا همه‌گیری جهانی بیماری‌‌‌های واگیر، از دسته تهدیدهای جدی سلامت، امنیت، نیک‌بودی و توسعه پایدار جوامع انسانی هستند که می‌‌‌توانند به افزایش تنش‌‌‌های سیاسی، اقتصادی و اجتماعی، کژکارکردی نظام‌‌‌های سلامت، فقر، کاهش اعتماد عمومی، تبعیض، ناامیدی و فزونی چشمگیر مرگ‌ومیر بینجامند. هرچند تجربه‌های تاریخی گوناگون در مواجهه با جهان‌‌‌گیری‌‌‌ها در اعصار پیشین رخ داده است، با این حال، شیوع جهان‌گستر هرباره‌‌ عوامل میکروبی، جوامع بشری را با غافل‌گیری جدیدی مواجه کرده است. از شیوع…
  • آموزش زیر تیغ تورم

    فائزه پوزش: شواهد گویای آن است که اقتصاد ایران در سال‌های اخیر با بلایی به نام تورم در حال دست و پنجه نرم کردن است. آمارها نشان می‌دهد که تورم علاوه بر افزایش هزینه‌ها در بخش کالا و خدمات، نابرابری‌هایی را در بخش‌های مختلف دربرمی‌گیرد. از جمله این بخش‌ها می‌توان به بخش آموزش اشاره کرد.
  • پیشبرد انتقال انرژی در مسیری واقع‌گرایانه

    هیثم الغیص/ دبیر کل اوپک منبع: ویژه‌نامه نشست سران گروه ۲۰ در دهلی‌نو
    «تأمین امنیت انرژی برای همگان» و «کربن‌زدایی» باید دست‌به‌دست هم بدهند و برای تحقق این امر باهدف رفع چالش‌های پیشِ روی تغییرات آب‌وهوایی ما به رویکردی عمل‌گرایانه و واقع‌بینانه نیاز داریم.
  • کره در مسیر پیشرفت قرار دارد؟

    جان پرلیوسن/ دپارتمان اقتصادی OECD
    با قدم زدن در سئول امروزی، به‌راحتی تحت‌تاثیر مدرن بودن آن قرار می‌گیرید. اگر گوشی هوشمند سامسونگ دارید، هیوندای رانندگی می‌‌‌کنید، به BTS یا Blackpink گوش می‌‌‌دهید و بازی Squid Game یا Extraordinary Attorney Woo را انجام می‌‌‌‌دهید، لازم نیست به آنجا بروید. درک سرعتی که کره با آن مسیر طولانی فقر و ویرانی پس از جنگ به سوی قدرت و رفاه را طی کرده است، با افزایش تولید ناخالص داخلی سرانه بالاتر از میانگین OECD در سال ۲۰۲۰ دشوار است. از دهه ۱۹۶۰، رشد درآمد و دسترسی به مراقبت‌‌‌های بهداشتی، امید…
  • آیا راه بردگی در دالان باریک ممکن است؟

    امیررضا انگجی
    وقتی جامعه‌ای در دالان باریک آزادی قرار می‌گیرد، یعنی جامعه‌ای قوی که توانایی به زنجیر کشیدن و محدود کردن قدرت دولتی را دارد، نگرانی از حرکت به سمت شیب لغزنده راه بردگی کاهش می‌یابد. تاریخ نشان می‌دهد که جامعه آزاد انعطاف‌پذیر و هوشمندتر از آن است که به راه بردگی افتد. این جامعه نه تنها توان محدود کردن قدرت بی حد و اندازه دولت را دارد، بلکه از این قدرت نیز برخوردار است که دولت را به مسیر کاهش فقر، افزایش رفاه و رشد اقتصادی هدایت کند.
  • اگر کمبود آهن دارید این خوراکی‌ها را بخورید

    باشگاه خبرنگاران جوان: اسفناج ممکن است به شما قدرت مافوق بشری ندهد، اما این سبزی برگ‌دار و سایر غذاهای حاوی آهن می‌تواند به شما کمک کند با دشمنی به نام «کم‌خونی ناشی از فقر آهن» مبارزه کنید.
  • کاهش ضریب ‌جینی در سال ۱۴۰۱

    دنیای اقتصاد: بر اساس اعلام مرکز آمار ضریب جینی کل کشور در سال ۱۴۰۱ به ۳۸۷۷/ ۰ رسیده و در مقایسه با سال ۱۴۰۰ کاهش ۰۰۶۱/ ۰ را تجربه کرده است. بررسی‌ها نشان می‌دهد نسبت هزینه ده‌درصد پرهزینه‌ترین به ده‌درصد کم‌هزینه‌ترین جمعیت کل کشور نیز در سال ۱۴۰۱ به ۸۶/ ۱۲ رسیده است. این عدد در مقایسه با سال گذشت کاهش ۶/ ۰ داشته است. همچنین بررسی ضریب جینی در سال گذشته در مناطق شهری به ۳۶۹۶/ ۰ و در مناطق روستایی به ۳۶۴۳/ ۰ رسیده است. مقایسه ضریب جینی در سال ۱۴۰۱ با سال ۱۴۰۰ نشان می‌دهد که این ضریب کاهشی بوده است.
  • جنایات فراموش‌شده

    نویسنده: مایکل‌لو مترجم: مسیح حاتمی
    کوهستان زرین. این همان نامی است که مردمان استان گوانگدونگ سرزمین دورافتاده‌ای را با آن می‌نامیدند که ساکنان بومی‌اش موهای سرخ و چشمان آبی داشتند و شایع بود که در آنجا می‌توان به طلا رسید. بر اساس یک گزارش در روزنامه سانفرانسیسکو کرونیکل بازرگانی که از کانتون مرکز ایالت- احتمالا پس از کشف طلا در سوتر کریک در ۱۸۴۸- دیدن کرده بود در بازگشت به خانه، نامه‌ای به دوستش درباره ثروت‌هایی که در کوه‌های کالیفرنیا یافته بود، نوشت.
  • ترویج فناوری‌‌‌های نوین دریایی در راستای قوانین IMO

    مجید علی‌نازی در دومین رویداد فناوری و کارآفرینی دریایی (MTS) بر تقویت بخش فناوری و هوشمندسازی بنادر در راستای قوانین سازمان بین‌المللی دریانوردی (IMO) تاکید کرد.
  • بازهم مصدق و مشکل حل مساله نفت

    دنیای‌اقتصاد: روز دوشنبه (۳۰ تیرماه۱۴۰۲) مقاله ای به قلم حمیدرضا عابدیان در «دنیای‌اقتصاد» با عنوان «آقای دکتر و روش‌های اقناع مخاطب» منتشر شد. نویسنده در آن مقاله ضمن نقد دیدگاه‌ دکتر کاتوزیان، برخی ارجاعات او به سخنان فواد روحانی و نیکلا گرجستانی را از حیث تاریخی نادرست ارزیابی کرده بود. آنچه می‌خوانید پاسخ دکتر همایون کاتوزیان به آن مقاله است.
بیشتر