دنیای اقتصاد:
با وجود رشد اقتصادی مثبت در سالهای گذشته، نرخ فقر کاهش نیافته است. نگاهی به آمارهای رسمی نشان میدهد که نرخ رشد اقتصادی در ۹ماه ابتدایی سال۱۴۰۲ معادل ۶.۷درصد بوده است، با این حال هنوز یکسوم از خانوارها فقیر هستند. پرسش اساسی آن است که چرا با وجود رشد اقتصادی مثبت، تحولی در زمینه فقرزدایی رخ نداده است؟ در دو سال گذشته بیشترین رشد اقتصادی مربوط به گروه نفت بوده است. این در حالی است که گروههای مختلفی مثل صنایع و خدمات رشد تکرقمی را تجربه کردهاند.
تسنیم: معاون وزیرکار با بیان اینکه پیشنهاد گستردهتر شدن دامنه شمول در اصلاحیه قانون بیمه بیکاری را ارائه کردهایم گفت: تلاش وزارت کار این است که افراد آموزشهای لازم را فرابگیرند و به محیط کار برگردند. شهریورماه ۱۴۰۲ بود که حسینعلی رعیتیفرد، معاون روابط کار، گفت: پیشنهاد ما تغییر جدول پرداخت مقرری بیمه بیکاری است. بر این اساس پیشنهاد دادیم مقرری مجردینی که بالای ۲۴۰ماه بیمهپردازی دارند، حداکثر ۲۴ ماه و مقرری متاهلین حداکثر ۳۰ماه تعلق بگیرد.
بر کسی پوشیده نیست که در شرایط تحریمی کشور و اهمیت حفظ منابع ارزی ملی، تولیدکنندگان و صنعتگران داخلی حوزه تجهیزات پزشکی و دارویی توانستهاند بخش معتنابهی از نیاز اساسی کشور به اقلام ضروری وارداتی را که در این سالها خطر کمبود آن جان بیماران و سلامت مردم را مورد تهدید قرار میداد، با اتکا به دانش و سرمایه داخلی تامین کنند و سایه پرخطر کمبود اقلام سلامتمحور را از چهره نظام سلامت کشور بزدایند. دوران بحران همهگیری ویروس کرونا شاهدی روشن بر این مدعاست؛ در آن دوران پرخطر که تمام کشورهای جهان از ارسال تجهیزات و ملزومات پزشکی حیاتی به کشور خودداری میکردند و مرگ جان هزاران هموطن را تهدید میکرد، صنعتگران داخلی حوزه پزشکی با رشادتی مثالزدنی، بدون چشمداشت مالی، نیازهای بخش درمان را در سریعترین زمان و با کیفیتی درخور تحسین مرتفع کردند.
ایلنا: وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی گفت: جامعه کارگری ما پایدار شده و تعدیل نیروی کار کاهش پیدا کرده و شاهد آن هم این است که مستمریبگیران بیمه بیکاری رو به کاهش است و نرخ اشتغال در کشور افزایش و بیکاری کاهش پیدا کرده است. همچنین قرارگاه مسکن هم در ستاد وزارتخانه راهاندازی کردیم و مقرر شد بانک رفاه کارگران هم به عنوان متولی منابع موردنیاز مسکن کارگری را متقبل شود و تامین کند. صولت مرتضوی درباره منتفی شدن افزایش حق مسکن کارگران در سال جاری گفت: ما حداقل حقوق و دستمزد کارگران را ۳۵درصد افزایش دادیم. نمایندگان کارگران و کارفرمایان بهاتفاق نظرشان این بود که آیتمهای اصلی افزایش پیدا کند، شورای عالی کار هم پیشنهاد دیگری در این حوزه نداشت.
ایلنا: رئیس مرکز بازرسی، مبارزه با فرار مالیاتی و پولشویی سازمان امور مالیاتی از شناسایی ۵۱۰ میلیارد ریال فرار مالیاتی از چهار طلافروشی در اردبیل خبر داد. شاهین مستوفی، رئیس مرکز بازرسی و مبارزه با فرار مالیاتی و پولشویی سازمان امور مالیاتی کشور، پیرامون نحوه شناسایی فرار مالیاتی حوزه طلافروشان اردبیل گفت: متعاقب گزارشهای واصلشده مبنی بر سوءاستفاده از صندوقهای قرضالحسنه و انتقال گردش مالی از بانکها به برخی از این صندوقها، اجرای بازرسی مالیاتی موضوع ماده (۱۸۱) قانون مالیاتهای مستقیم یک صندوق قرضالحسنه در استان اردبیل در دستور کار قرار گرفت.
دنیای اقتصاد:
شی جینپینگ پس از پنج سال به اروپا سفر کرد و سه کشور اروپایی در این مدت میزبان او بودند. درحالیکه سفر به فرانسه و دیدار با مکرون توجهات زیادی را به شی جلب کرده است، به نظر میرسد اصلیترین دستاورد او را باید در مجارستان و در دیدار با ویکتور اوربان جستوجو کرد. مجارستان که در سالهای اخیر مواضع ضدغربی داشته و در جنگ اوکراین کنار روسیه ایستاده است، در سفر اخیر رئیسجمهور چین شاهد قراردادها و امتیازهای اقتصادی قابلتوجه بود. به نظر میرسد چین در تلاش است موضعگیریهای ژئوپلیتیک موافق با خود را پاداش دهد و از این طریق برای خود «دوستانی برای همه فصول» دستوپا کند؛ تلاشی که مجارستان گام نخست آن به شمار میرود.
دنیای اقتصاد:
از زمان اجرای سیاست توزیع کالابرگ الکترونیک، سیاستگذار طرحهای تشویقی را برای مشمولان این طرح در نظر گرفت. این طرحهای تشویقی در سال۱۴۰۲ ابتدا برای سه دهک اول جامعه بود و به مرور تا دهک هفتم تسری یافت. پس از آن نیز در بهمن سال گذشته با اجرای طرح فجرانه اعتبار تشویقی کالابرگ را به مدت سهماه و تا اردیبهشتماه سال جاری ادامه داد. طی روزهای گذشته سخنگوی دولت تداوم اجرای طرح فجرانه را مشروط به تامین منابع آن دانست. این موضوع بار دیگر خطر تحمیل بار مالی طرحهای تشویقی کالابرگ را یادآور میشود. گزارشهای کارشناسی تاکید میکنند نحوه اجرا و جمعیت هدف طرحهای تشویقی کالابرگ الکترونیک بهگونهای است که احتمال استقبال از این طرح را در سال۱۴۰۳ افزایش خواهد داد. همچنین گفته میشود که گروه هدف یارانههای تشویقی در مقایسه با منابع آن به شکلی سخاوتمندانه انتخاب شدند که این موضوع میتواند منجر به کسری منابع هدفمندسازی یارانهها شود. بررسیهای کارشناسی نشان میدهد درصورت تداوم پرداخت یارانههای تشویقی، رقم یارانهها به ۴۰۲هزار میلیارد تومان میرسد؛ درحالیکه این ردیف در بودجه سال جاری حدود ۸۷هزارمیلیاردتومان کسری خواهد داشت. باید تاکید کرد که اعطای یارانههای نقدی یکی از روشهای موثر برای حمایت از دهکهای کمدرآمد است؛ اما اگر منابع لازم و پایدار برای آن در بودجه در نظر نگرفته نشده باشد، خود باعث تشدید کسری بودجه و بالا رفتن تورم میشود که اثر منفی بر دهکهای کمدرآمد برجای خواهد گذاشت. بنابراین گسترده شدن یارانههای نقدی و توسعه کالابرگ، باید منوط به وضعیت درآمدهای پایدار در بودجه باشد. نکته دیگر اینکه در سالهای اخیر بخش قابل توجهی از منابع بودجه چه از طریق فروش نفت و چه از طریق مابهالتفاوت نرخ ارز نیما و ارز ترجیحی، صرف تامین کالاهای اساسی شده که خود این عامل نیز در تعمیق کسری بودجه موثر بوده است. کارشناسان تاکید میکنند که برای مهار تورم، از یکسو نیاز به افزایش اعتبار سیاستگذار و از سوی دیگر نیاز به تنظیم سیاستهای مالی مناسب است.
ایسنا:
احمد وحیدی، وزیر کشور، در نامهای به استانداران، اهداف، برنامهها و محورهای اولویتدار حوزه اقتصادی استانها را ابلاغ کرد. با توجه به ضرورت استمرار اولویتها و برنامههای مهم اجرایی ابلاغی طی سالهای ۱۴۰۰، ۱۴۰۱ و ۱۴۰۲، اهداف و برنامههای سال ۱۴۰۳ در حوزه اقتصادی را در قالب ۱۶ هدف، ۲۹ برنامه و ۱۵۰ فعالیت تدوینشده توسط معاونت هماهنگی امور اقتصادی و توسعه منطقهای و با توجه به نامگذاری سال ۱۴۰۳ابلاغ شده است.
سازمان امور مالیاتی:
سخنگوی سازمان امور مالیاتی کشور گفت: سه سال فرصت تنفس در طرح مالیات بر عایدی سرمایه در نظر گرفته شده که بعد از تصویب قانون شروع میشود. مهدی موحدی بکنظر در گفتوگو با شبکه تلویزیونی افق، با اشاره به اینکه مالیات بر عایدی سرمایه در ۱۹۰ کشور به عنوان پایه مالیاتی تعریف شده است، اظهار کرد: مالیات بر عایدی سرمایه در اصل مالیاتی است که بر مابهالتفاوت قیمت خرید و فروش وضع میشود. او افزود: خرید یک خانه به قیمت ۵میلیارد و فروش آن به قیمت ۶میلیارد، عایدی یکمیلیاردی برای صاحبخانه دارد که مالیات مربوط به آن است؛ البته با توجه به اینکه با تعدیل تورمی مواجه هستیم، اثر تورم بر اساس دادههای بانک مرکزی از میزان مبلغ حاصله کسر خواهد شد.
دنیای اقتصاد:
افزایش هزینه نگهداری از کودکان در جهان موجب شده است بسیاری از زنان مجبور شوند تا میان مادر شدن و کار کردن، دست به انتخاب بزنند. در ایران نیز بیثباتیهای اقتصادی موجب شده است زنان به مشاغل غیر رسمی روی بیاورند و نرخ مشارکت بانوان در اقتصاد ایران پایین بیاید.
سهم زنان از رکود اقتصادی تاثیر بسزایی در سرنوشت شغلی و مادری آنها دارد. طی سالهای اخیر به صورت مستمر به موانع زنان شاغل در فرزندآوری پرداخته شده است. پیشنهادهایی مانند توسعه مهدهای دولتی، افزایش یارانهها، وامهای فرزندآوری و... مواردی بوده که مدام به عنوان راهحلهای روبنایی و مقطعی مورد توجه قرار گرفته و به ریشه زیربنایی آن، یعنی ساختار اقتصادی ضعیف، توجه چندانی نشده است. بنابراین طبیعی است که اکثر تحلیلها در این زمینه با شکست مواجه شوند، چراکه به این امر که کدام گروه نیروی کار از نظر اقتصادی تاثیرپذیرند توجهی ندارند. در اکثر تحلیلهای مربوط به وضعیت زنان، نقش اقتصاد در فرزندآوری نهتنها کوچک که بعضا انکار هم میشود. این مولفه که تعداد فرزندان در طبقه سرمایهدار ایرانی محدود و در فقرا بالاست، همواره توجیهی بر عدم نقش اقتصاد در فرزندآوری بوده و سبب شده به این مساله عمدتا از بعد فرهنگی یا طرحهای تشویقی مالی و سطحی پرداخته شود.
بانک مرکزی:
مدیر کل اقتصادی بانک مرکزی با اشاره به رشد ۲۸.۲درصدی تسهیلاتدهی بانکها بهرغم کنترل و کاهش رشد نقدینگی و پایه پولی در سال۱۴۰۲ گفت: این رشد بیانگر تسهیلاتدهی قابل قبول بانکها در شرایط کنترل رشد نقدینگی است و بهبود کیفیت تسهیلاتدهی بانکها برای حمایت از تولید و تامین مالی بخش واقعی اقتصاد برنامه اصلی بانک مرکزی در سال جاری است. جعفر مهدیزاده درخصوص برنامههای تامین مالی در سال جاری گفت: با هماهنگی دستگاههای ذیربط مانند وزارت صمت، وزارت جهاد کشاورزی، وزارت راه و شهرسازی و... یکسری «اولویتهای تسهیلاتدهی» و «بستههای تامین مالی» پیشبینی شده است که هماکنون در دولت در حال بررسی است و به زودی تصویب و ابلاغ میشود. او با بیان اینکه این اولویتبندی میتواند نقشه راه شبکه بانکی برای سال جاری باشد، خاطرنشان کرد: در دو سال گذشته بحث «تسهیلات زیرخط بانکها» هم پیگیری شده است و اوراق گام، اعتبار اسنادی داخلی ریالی و... مولفههایی بودند که به نوعی جبرانکننده محدودیتهایی هستند که در بالای ترازنامه بانکها داشتیم و تامین مالی واحدهای تولیدی را تسهیل میکنند.
دنیای اقتصاد:
طی روزهای اخیر، تصویر بنر شهرداری تهران درباره مزایای خرید ناوگان عمومی شهر تهران از شرکتهای چینی، با واکنشهای زیادی روبهرو شد. در پاییز سال۹۸ بود که شورای عالی هماهنگی اقتصادی سران سه قوه قانونی را تصویب کرد که بر اساس آن، برای حمایت از تولیدکنندگان داخلی و افزایش اشتغال، ورود کالاهایی که امکان تولید داخلی آن و تامین نیازهای بازار وجود دارد، ممنوع شد. با این حال به نظر میرسد نهادی مانند شهرداری توانسته است خود را از تله این قانون رها کند. سوال اینجاست که در این صورت چرا شهروندان نتوانند خود را از شمولیت این قانون خارج سازند؟ حال آنکه تمام چالشهایی که شهرداری تهران بهعنوان دلایل واردات از چین بیان کرده است، برای همه شهروندان صدق میکند. سیاستگذار طبق تجربه اخیر خود باید درک کند که این قانون با برداشتن فشار رقابت از تولیدکنندگان داخلی، بنیه تولیدی کشور را به خطر میاندازد و همزمان رفاه مصرفکنندگان را کاهش میدهد.
دنیای اقتصاد-گروه سیاستگذاری:
بانک مرکزی آخرین آمارهای پولی را به تصویر کشیده است که نشان میدهد عمده متغیرهای پولی به زیر ۳۰درصد نزول کردهاند. بر اساس این آمارها نرخ رشد پایه پولی در اسفندماه سال۱۴۰۲ به رقم ۲۸.۱درصد رسیده است. رشد نقطه به نقطه نقدینگی که در پایان سال قبل به ۲۴.۳درصد رسیده بود، در فروردین به سطح ۲۳درصد کاهش یافته است. بر اساس آمارهای بانک مرکزی، آخرین آمارها حاکی از آن است که رشد پول در میانه فروردینماه به سطح ۱۶درصد رسیده است. رشد پول بیشترین همبستگی را با نرخ تورم دارد و نزول آن به زیر ۲۰درصد میتواند نشاندهنده این موضوع باشد که نرخ تورم، توان نزول به زیر ۲۰درصد را دارد. بانک مرکزی پیشتر در گزارشهای خود اعلام کرده بود که نرخ تورم نقطه به نقطه درفروردین ماه امسال به ۳۴.۷درصد رسیده است. با توجه به این آمار مثبت، سوالی که پیش میآید این است که چه مانعی برای ارائه گزارشهای منظم پولی و نرخ تورم وجود دارد؟
دنیای اقتصاد: معاون ارزی مرکز مبادله در گزارشی به ارائه آماری از میزان تامین ارز کالاهای اساسی تا شانزدهم اردیبهشتماه پرداخت. بر این اساس از ابتدای سال تا تاریخ مذکور، یکمیلیارد و ۲۲۸میلیون دلار ارز با نرخ ۲۸هزار و ۵۰۰تومان برای واردات کالاهای اساسی و دارو تامین شده است. همچنین کل ارز تامینشده برای واردات ۵میلیارد و ۶۰۰میلیون دلار بوده است. با توجه به اینکه میزان ارز پیشبینی شده برای واردات کالاهای اساسی در بودجه ۱۴۰۳، ۱۱میلیارد دلار است، با ادامه روند موجود به نظر میرسد مبلغ درنظرگرفتهشده برای این بخش کافی نباشد.