م.ر.بهنام رئوف

آینده فناوری اطلاعات و ارتباطات چه خواهد شد؟ شاید این سوال برای شما هم پیش آمده باشد. رشد و پیشرفت روزانه تکنولوژی باعث شده است که کاربران فناوری اطلاعات و ارتباطات هر روز در معرض بمبارانی از تکنولوژی‌ها و راه‌‌حل‌های جدیدی در بخش فناوری اطلاعات و ارتباطات قرار گیرند. فناوری‌هایی که به نوعی زندگی بشر را تغییر داده است. به‌طوری که استفاده نکردن از آن برای یک روز و یا حتی یک ساعت می‌تواند زندگی افراد را مختل کند. اما اینکه آینده این صنعت به کجا خواهد رسید سوالی است که پاسخ به آن بسیار سخت است.

اما به هر حال و به باور بسیاری از کارشناسان سال جاری در بخش آی سی تی انقلاب رایانه‌های قابل حمل را به دنبال خواهد داشت. رایانه هایی که به نوعی با تلفن همراه تلفیق شده و به واسطه حجم عظیمی از برنامه‌های کاربردی و تحت اینترنت، کارکردهای روزانه افراد را تسهیل می‌بخشد.

فناوری رایانش ابری، یکی از آن فناوری‌هایی است که در دو سال گذشته بیشتر از قبل مورد توجه قرار گرفته است. به عنوان مثال این فناوری یکی از موضوعات اصلی دو نمایشگاه معروف و معتبر سبیت در سال جاری و سال قبلی بوده است. ذخیره سازی اطلاعات در سرورهای مجازی باعث می‌شود تا کاربران از جایی که بخواهند بتوانند به اطلاعات خود دسترسی داشته باشند. بر این اساس، حرکت به سمت پردازش در ابرها طی پنج سال آینده آغاز خواهد شد. در حال حاضر برخی سرویس‌ها بر اساس این سیاست‌ها عرضه می‌شوند که از جمله آنها می‌توان به EC۲ شرکت Amazon اشاره کرد. در نهایت ظهور «پردازش ابری» باعث خواهد شد که نیاز به پردازش در شرکت‌ها کاهش یابد.

میزان حضور کارمندان در ادارات دولتی و خصوصی در آینده با کاهش چشمگیر روبه‌رو خواهد بود. این کاهش به دلیل دورکاری کارمندان است؛ چرا که از این پس گوشی تلفن یا تبلت و کامپیوتر افراد می‌تواند حکم دفتر کار افراد و پردازش ابری در این بین نقش مهمی را بازی خواهد کرد.

به‌کار گرفتن این امکانات طبیعتا بحث‌های امنیتی خود را می‌طلبد. موضوعی که امسال بیش از هر چیز در نمایشگاه سبیت ۲۰۱۲ به آن پرداخته شد بود، بحث امنیت شبکه ای بود. اما جدا از مباحث امنیت در شبکه و کامپیوترها، آی تی به کمک نهادهای مسوول و دولت‌ها برای کنترل بیشتر و تسهیل امور خواهد آمد. در آینده‌ای نه چندان دور شاید میزان پست‌های بازرسی در فرودگاه به شکل فعلی نباشد. هر چند که هم‌اکنون تمام مراحل سفارش و تهیه بلیت به شکل آنلاین صورت می‌گیرد، اما در آینده‌ای نه چندان دور شاهد قسمت‌هایی در فرودگاه‌ها خواهیم بود که کاربر می‌تواند به راحتی پاسپورت خود را در دستگاهی قرار داده و با اسکن صورت صحت اطلاعات فرد تایید شود. اتفاقی که هم اکنون در تمام دنیا به شکل دستی صورت گرفته و زمان بسیاری را می‌طلبد در آینده به سرعت و تنها در چند ثانیه انجام خواهد شد.

فناوری‌ شناسایی صورت افراد که به سیستم‌های تشخیص ویدئویی متصل شده و در خیابان‌ها نصب شده است نیز در آینده مورد استفاده قرار خواهد گرفت. همچنین ممکن است که فناوری LoJack به همراه سیستم ضبط صدا روی گواهینامه رانندگی افراد نصب شود. همچنین احتمال می‌رود که در این جریان، شرکت خودروسازی Mercedes-Benz شرکت General Motors و همچنین، شرکت OnStar را بخرد و از این طریق، به قطب اصلی در تولید سیستم‌های شخصی LoJack در صنعت جهانی خودروسازی تبدیل شود.

لاغری موضعی

سال‌جاری را می‌توان سال لاغری برای محصولات آی تی در نظر گرفت. باریک شدن و سبک شدن محصولات کامپیوتری که موجب مصرف کمتر انرژی از یک سو و پردازش سریع‌تر اطلاعات از سوی دیگر می‌شود از جمله اتفاقاتی است که امسال بیشتر از سال‌های پیش دیده می‌شود. اپل برای اولین بار با عرضه نت بوک هایی موسوم به مک بوک ایر آغاز کننده این راه بود. سامسونگ و لنوو به همراه ایسوس و ایسر دیگر برندهایی هستند که به سمت لاغری رفته‌اند.

اما از سوی دیگر این لاغری در مدل‌های متنوع تلفن همراه هم دیده می‌شود. سامسونگ و موتورولا در این بخش بهتر از سایر رقبای خود عمل کرده‌اند. عرضه گوشی‌های بسیار باریک و با وزن کم از یک سو و به کارگیری پردازنده‌های قوی در کنار باتری‌ها و هارد‌های نسل جدید باعث شده تا گوشی‌های امروزی بتوانند حداقل کار یک کامپیوتر را انجام دهند.

در دهه آتی تلفن‌های همراه هوشمند با سیستم‌های مبتنی بر اثرات متقابل صوتی، سیستم تشخیص تغییرات در چهره مخاطب، سیستم شناسایی موقعیت مخاطب، ارتباطات ویدئویی، ورودی‌های صوتی و نمایشگرهای چندلمسی به مهم‌ترین ابزار ارتباطی تبدیل خواهند شد. صفحه‌کلید این گوشی‌ها به صورت سخت‌افزاری و کامل وجود نخواهند داشت و صفحه‌کلید مجازی جایگزین آنها خواهد شد. گوشی‌های هوشمند حافظه بالایی خواهند داشت و بر این اساس، پایان عمر لپ‌تاپ‌ها فرا خواهد رسید.

به باور کارشناسان رشد پیشرفت تبلت‌ها امسال ثابت خواهد بود. چند روز پیش اپل سومین تبلت خود موسوم به آی پد ۳ را عرضه کرده است. در حال حاضر برندهای بسیاری به سمت تولید تبلت رفته‌اند که شاید معروف ترین و پرفروش‌ترین آنها همین اپل باشد.

سال نرم‌افزارهای کاربردی

روز به روز به تعداد نرم‌افزارهای کاربردی در فروشگاه‌های مجازی افزوده می‌شود. نرم‌افزارهایی که این روزها بر بستر دو سیستم‌عامل معروف دنیا یعنی آندروید و آی او اس اپل کار می‌کنند. تحلیلگران معتقدند که از این پس دنیای فناوری اطلاعات و ارتباطات کمتر روی سخت افزارها تمرکز خواهد کرد و بیشتر به سمت به کارگیری نرم افزارهای کاربردی خواهد رفت.

در عین حال رقابت در سیستم عامل‌ها هم افزایش پیدا خواهد کرد. امسال برای مایکروسافت سال ویندوز ۸ است. نسخه‌ای جدید از پرفروش و پرمصرف‌ترین سیستم‌عامل جهان که قرار است پلی میان تمام وسایل کامیپوتری کاربر باشد. البته وسایلی که صرفا با همین سیستم عامل کار کند. هر چند که همگان بر این باورند سیستم‌عامل آندروید فاتح بازار موبایل‌ها و تبلت‌ها خواهد بود، اما برخی دیگر نیز به آینده سیستم‌عامل جدید ویندوز امیدوارند.

هوشمندی فراگیر

کاربران عادی فناوری اطلاعات و ارتباطات شاید هوشمند سازی را بیشتر در گوشی‌ها و تبلت‌ها دیده باشند. اما این بار فناوری هوشمندسازی قرار است در تمام عرصه‌ها گسترش یابد. جالب‌ترین این عرصه صنعت خودروسازی است. جایی که به نظر می‌رسد خود توانسته است با آی تی کنار آید. خودروهای آینده به شکل کلی هوشمند خواهند بود. میزان مصرف سوخت در این خودروها با سیستم ناوبری از یک سو و اطلاعات آنلاین ترافیکی از سوی دیگر ارتباط مستقیمی خواهند داشت. به طوری که سرعت خودرو در خیابان‌ها و کوچه پس کوچه‌ها با توجه به مقصد مورد نظر و همچنین ترافیک موجود و چراغ‌های راهنمایی و رانندگی تنظیم خواهد شد. فاصله طولی و عرضی خودرو از ماشین‌های اطراف خود سنجیده شده و در صورت عدم رعایت سیستم ناوبری خود دست به کار می‌شود. نقشه‌های راهنما که همگی آنلاین هستند کاربر را در طول مسیر از اتفاقات و برنامه‌های موجود در مراکز مختلف آگاه می‌کند.

بازار فناوری در ایران

ایران در بخش فناوری اطلاعات و ارتباطات بیشتر یک مصرف کننده است. مصرف‌کننده وسایل و تکنولوژی‌های ساخته شده توسط دیگران. در این بین اما به دلیل نبود محتوای فارسی بر بستر اینترنت شاید استفاده از این وسایل برای عموم کاربران ایرانی جذاب نبوده و بیشتر یک مد محسوب شود. از سوی دیگر در این بخش تحرکاتی هر چند کوچک آغاز شده و برخی از علاقه‌مندان این حوزه به ارائه محتوا و یا نرم‌افزارهای کاربردی خواهند پرداخت. هرچند که قیمت محصولات دیجیتالی همواره در دنیا رو به کاهش است، اما نوسانات نرخ ارز و مشکلات موجود بر سر راه ثبت سفارشات باعث شده تا در چند ماه گذشته قیمت محصولات دیجیتالی در کشور ما رشد داشته باشد. کارشناسان بازار پیش‌بینی می‌کنند این روند همچنان در سال آینده هم ادامه داشته باشد.