محمدحسین باقی:
دریای سرخ، تنگه بابالمندب را به کانال سوئز وصل میکند که یکی از مهمترین شاهراههای تجارت بینالمللی جهان است و حدود ۱۰درصد از کل تجارت جهانی و ۳۰درصد از کل حملونقل کانتینری دریایی جهان از این مسیر عبور میکند. اما آغاز جنگ اخیر در غزه در ۷ اکتبر (برابر با ۱۵مهرماه) و سپس آغاز حملات نیروهای حوثی در یمن به اسرائیل در حمایت از مردم فلسطین و ناامن کردن این شاهراه حیاتی باعث شد تا امنیت در دریای سرخ به خطر افتد. در ابتدا غرب توجه چندانی نشان نمیداد، اما وقتی این شریان اقتصاد جهانی دچار بحران شد، ائتلاف غرب (به رهبری آمریکا و با همکاری کشورهای بریتانیا، فرانسه، هلند و بحرین و چند کشور دیگر) وارد میدان شد تا از بار فشار بر اقتصاد جهانی بکاهد. در این پرونده از «باشگاه اقتصاددانان» به بررسی اهمیت دریای سرخ ومسائل مرتبط با تنشهای اخیر پرداخته شده است.
تنشها در دریای سرخ پس از بمباران پنجشنبهشب (۲۱دیماه) توسط ایالاتمتحده و بریتانیا علیه چند سایت تحت کنترل حوثیهای یمن، به سرزمین یمن نیز کشیده شده است. حوثیها دهها حمله به کشتیهای تجاری انجام دادهاند که به اسرائیل مرتبط هستند و از تنگه بابالمندب به عرض ۳۰کیلومتر (۲۰مایل) عبور میکردند. آنها از اسرائیل میخواهند که بمباران غزه را متوقف کند و اجازه ورود کمکهای بشردوستانه را بدهد.
از اواسط نوامبر، کشتیهایی که از دریای سرخ و کانال سوئز عبور میکنند، دچار مشکل شدهاند. این مسیر یک مسیر مهم کشتیرانی است که ۱۲درصد از تجارت جهان از طریق آن عبور میکند. ایالاتمتحده و تعدادی از متحدانش، از جمله بریتانیا، با حمله موشکی به اهدافی در داخل یمن در اوایل روز جمعه (۲۲دیماه)، این کشور و مبارزات طولانیمدت آن را بیشتر در کانون توجه قرار دادند. حمله به پایگاههای یمن یکروز پس از آن صورت گرفت که شورای امنیت سازمان ملل به محکومیت حداقل ۲۲حمله به کشتیهای تجاری رای داد که به گفته سازمان ملل، تجارت جهانی را مختل و آزادی کشتیرانی را تضعیف کرده است. در اینجا مقدمهای در مورد حوثیها، به عنوان یک گروه مقاوم در برابر غرب آمده است.
زنجیرههای تامین جهانی به دلیل منحرف کردن سفرهای بزرگترین شرکتهای کشتیرانی جهان از دریای سرخ، با اختلال شدید روبهرو هستند. رویکرد حوثیها در یمن در قبال کشتیهای تجاری موجب شده است تا بسیاری از شرکتها تصمیم بگیرند از یکی از خطوط کشتیرانی پرتردد جهان اجتناب کنند.
«محمد افزانیزم عبدالرشید»، اقتصاددان ارشد بانک Muamalat Malaysia Bhd ابراز نگرانی کرد که پیامدهای بحران دریای سرخ پایدار باشد. وی خاطرنشان کرد: صندوق بینالمللی پول و بانک جهانی قبلا در مورد چندپارگی ژئواکونومیک هشدار دادهاند که میتواند تجارت جهانی و زنجیره تامین را تحتتاثیر قرار دهد. او به بیزینستایمز گفت: «این امر اساسا میتواند بر بهرهوری و هزینه انجام کسبوکار تاثیر بگذارد، زیرا میتواند سبب تاخیر در تحویل عرضه، مواد خام و افزایش قیمتهای نهاده شود. اگرچه این امر شرکتها را تشویق میکند تا زنجیره تامین خود را بازبینی کنند، ممکن است مدتی طول بکشد تا تحقق یابد.» بانک جهانی انتظار دارد رشد تولید ناخالص داخلی جهانی در سال ۲۰۲۴ به ۲.۴درصد برسد که از ۲.۶درصد پیشبینیشده در سال ۲۰۲۳ کمتر است.