گروه بازار پول - بانک مرکزی گزارش شاخص بهای کالاها و خدمات مصرفی در مناطق شهری ایران را در 6 ماهه اول سال 90 منتشر کرد. این گزارش‌‌ها از سوی بانک مرکزی به جای انعکاس در سایت در سر‌رسید‌‌های چاپ شده بانک منعکس شده است.

در این گزارش‌‌ها از درج برخی اطلاعات خودداری شده و در برخی از ستون‌‌های نماگرهای اقتصادی جای خالی نیز دیده می‌شود. نماگرهای ۶ ماهه یکی از مواردی که بررسی کرده شاخص بهای کالاها و خدمات مصرفی است. این شاخص معیار سنجش تغییرات قیمتی کالاها و خدماتی است که توسط خانوارهای شهری مصرف می‌شود.
این شاخص وسیله‌ای است که برای اندازه‌گیری و مقایسه سطح عمومی قیمت‌های خرده فروشی به کار گرفته می‌شود و یکی از بهترین ضوابط سنجش «قدرت خرید پول» است. بر اساس گزارشی که بانک مرکزی منتشر کرده شاخص بهای کالاها و خدمات مصرفی ( تورم ) در مناطق شهری ایران در بخش خوراکی‌‌ها و آشامیدنی‌‌ها در شهریورماه امسال 7/1 درصد نسبت به شهریورماه سال گذشته افزایش داشته است. این شاخص در بخش دخانیات 9/2 درصد نسبت به شهریورماه سال گذشته افزایش نشان می‌دهد. بانک مرکزی در بخش دیگری از نماگرهای اقتصادی خود، عنوان کرده که شاخص بهای پوشاک و کفش در شهریورماه امسال نسبت به شهریور سال پیش 1/2 درصد افزایش نشان می‌دهد. تغییرات این شاخص در بخش مسکن، آب، برق و گاز نیز در شهریورماه امسال نسبت به شهریورماه سال گذشته افزایش 3/19 درصدی بوده است. در بخش اثاث، لوازم خانگی بانک مرکزی در گزارش خود عنوان کرده که شاخص بهای این کالاها 8/0 درصد در شهریورماه سال‌جاری نسبت به شهریورماه سال گذشته افزایش داشته است.
نکته دیگر در این گزارش شاخص بهای کالاها و خدمات مصرفی در مناطق شهری و در بخش «بهداشت و درمان» است. بر مبنای این گزارش، شاخص هزینه‌‌ها در این بخش طی شهریورماه امسال نسبت به شهریورماه سال گذشته ۸/۱۸ درصد افزایش داشته است. این درحالی است که در مردادماه نیز این شاخص ۱۷ درصد نسبت به مرداد ۸۹ افزایش داشته است. گزارش بانک مرکزی در بخش حمل‌و‌نقل نیز نشان از روند افزایشی اندک شاخص داشته است. بنا به گزارش بانک مرکزی شاخص بهای کالاها و خدمات مصرفی شهری در این بخش ۲/۳۲ درصد نسبت به شهریورماه سال گذشته افزایش داشته است. در شاخص بهای خدمات ارتباطات نیز در شهریورماه امسال نسبت به شهریورماه سال گذشته ۲ درصد افزایش رخ داده است.بخش دیگر این شاخص‌‌ها مربوط به سرفصل تفریح و امور فرهنگی است که به گفته بانک مرکزی روند شاخص بهای این بخش در شهریور امسال نسبت به شهریور سال گذشته ۹/۱۲ درصد افزایش نشان می‌دهد. شاخص بهای کالاها و خدمات مصرفی در بخش تحصیل نیز در شهریورماه امسال نسبت به شهریورماه سال گذشته ۱/۱۲ درصد افزایش داشته است. در بخش رستوران و هتل، شاخص بهای کالا و خدمات در شهریورماه امسال نسبت به شهریور سال گذشته ۷/۱ درصد و در بخش کالاها و خدمات متفرقه نیز ۲/۲۰ درصد افزایش داشته است.
دستمزد کارگران
بانک مرکزی در بخش دیگری از نماگرهای اقتصادی، به دستمزد کارگران ساختمانی اشاره کرده است. در این بخش بانک مرکزی عنوان کرده شاخص دستمزد کارگران ساختمانی در شهریورماه امسال نسبت به شهریورماه سال گذشته ۱/۱۷ درصد افزایش داشته است. به نظر می‌رسد این افزایش دستمزد کارگران ساختمانی در افزایش هزینه‌‌های ساخت و ساز تاثیر داشته است.
کرایه مسکن اجاره‌ای
در بخش دیگری از نماگرهای اقتصادی بانک مرکزی، به شاخص کرایه مسکن اجاره‌ای در مناطق شهری ایران در سه ماهه اول و دوم امسال اشاره شده است. بانک مرکزی عنوان کرده که برای تهیه اطلاعات مورد نیاز این بخش هر سه ماه یک بار به طور مستقیم به حدود ۸ هزار خانوار نمونه اجاره‌نشین در شهرهای مورد بررسی مراجعه می‌شود. حال بنا بر نتایج به دست آمده، شاخص کرایه مسکن اجاره‌ای در مناطق شهری ایران در بهار امسال نسبت به بهار سال ۸۹، ۴/۸ درصد افزایش داشته است. بنا به گزارش بانک مرکزی این شاخص در تابستان ۹۰ نسبت به تابستان سال گذشته ۱۰ درصد افزایش داشته است.
جای خالی برای تغییرات شاخص بهای تولید‌کننده
شاخص بهای تولید‌کننده، تغییرات قیمت کالاها و خدمات تولید و عرضه شده به عمده‌فروشان، مصرف‌کننده نهایی یا صادرکننده به کشورهای خارجی توسط تولید‌کننده را نشان می‌دهد. این شاخص در سه گروه کشاورزی، صنعت و خدمات مورد ارزیابی بانک مرکزی قرار می‌گیرد، اما بانک مرکزی در نماگرهای اقتصادی و در بخش شاخص بهای تولید‌کننده در مورد تغییرات شهریورماه امسال نسبت به دوره مشابه سال قبل، سکوت کرده و عددی را اعلام نکرده است. اما بنابر نماگرهای بانک مرکزی شاخص بهای تولید‌کننده از مردادماه سال ۸۹ روند صعودی داشته و این روند تا پایان سال حفظ شده است.
از فروردین تا شهریورماه سال‌جاری نیز روند رو به رشد شاخص بهای تولید‌کننده ادامه داشته است. تا خرداد ماه سال 90 بیشترین سهم زیربخش‌‌ها در رشد این شاخص را بخش صنعت داشته است. در تیرماه بخش خدمات بیشترین رشد را در مقایسه با بخش‌‌های دیگر داشته است، اما در مرداد و شهریورماه این بخش کشاورزی است که سهم بالاتری از دیگر بخش‌‌ها در رشد شاخص بهای تولید‌کننده به عهده گرفته است. در مجموع شاخص بهای تولید‌کننده در بخش کشاورزی از 240 به 260 شاخص بخش صنعت از 3/298 به 321 و شاخص بهای تولید‌کننده در بخش خدمات از 3/220 به 7/231 رسیده است.
بنا به اعلام بانک مرکزی شاخص بهای تولید‌کننده در شهریورماه نسبت به مردادماه امسال ۱ درصد افزایش داشته است. این شاخص در بخش کشاورزی و جنگلداری در شهریورماه امسال نسبت به مردادماه ۸/۲ درصد افزایش داشته است. در بخش صنعت در شهریورماه نسبت به مردادماه امسال ۴/۰ درصد شاخص افزایش داشته است. این رقم در بخش خدمات ۹/۰ درصد بوده است. نکته قابل تامل در گزارش، رشد شدید شاخص با وجود غیبت اعداد رشد سالانه است. شاخص بهای تولید‌کننده به دلیل پیش نگری که دارد می‌تواند انعکاس‌ دهنده افزایش قیمت‌‌ها در شاخص بهای خدمات مصرفی با یک دوره تاخیر باشد. بر این اساس شاخص از ۲/۲۱۱ در پایان اسفند به ۲۸۱ در پایان شهریورماه رسیده است. رشد شاخص بهای تولید‌کننده می‌تواند به تورم ناشی از هزینه منجر شود.
کالاهای صادراتی
بانک مرکزی در این بخش نیز عنوان کرده که شاخص بهای کالاهای صادراتی در شهریورماه امسال نسبت به شهریورماه سال گذشته ۸/۱۵ درصد افزایش داشته است.