رئیس شورای فقهی بانک‌مرکزی گفت: در برخی مواقع تصمیم‌گیری‌های احساسی بر تصمیم‌گیری‌های اقتصادی غلبه می‌کند. به گزارش «ایسنا»، حجت‌الاسلام والمسلمین سیدعباس موسویان رئیس شورای فقهی بانک‌مرکزی در ارتباط تلفنی با برنامه اقتصادی پایش اظهار کرد: گاهی تصمیم‌گیری‌های احساسی بر تصمیم‌گیری‌های اقتصادی جامعه غلبه می‌کند که این مساله هم از ربا و سود عادلانه جدا است. به‌عنوان مثال قرار است کارخانه‌ای احداث شود که توجیه فنی و اقتصادی ندارد، ولی به دلایل مختلف از جمله مباحث سیاسی تصمیم گرفته می‌شود که این کارخانه احداث شود و بعد هم گرفتاری‌هایی به وجود می‌آید. وی در پاسخ به این سوال مجری که دولت باید چه کاری انجام دهد تا مردم به سمت نزول‌خواری و ربا نروند و در عین حال بتوانند مشکلات خود را از راه‌های شرعی و قانونی حل کنند گفت: برای رسیدن به این پاسخ باید بحث ربا، بالا یا پایین بودن سود بانکی و مساله سوم بحث مدیریت اقتصادی به طور دقیق توضیح داده شود. عضو هیات علمی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی ادامه داد: بحث ربا با توجه به مسائل اسلامی به نوع قرارداد برمی‌گردد. اینکه نرخ بالا یا پایین باشد ربطی به ربا ندارد. ممکن است معامله یک معامله ربوی نباشد، ولی نرخ‌های آن خیلی اجحاف‌آمیز باشد و در آینده یک تولید‌کننده را به ورشکستگی بکشاند، اما ربا هم نباشد. موسویان افزود: بنابراین بحث نرخ‌ها از ربا جدا است. بحث ربا به نوع قراردادی که منعقد می‌شود برمی‌گردد. اگر قراردادی که از نوع قرض است با شرط زیاده باشد در هر صورت چه نرخ بالا یا پایینی داشته باشد ربا محسوب می‌شود. وی خاطرنشان کرد: گاهی در جامعه تلقی می‌شود که اگر نرخ‌ها بالا باشد ربوی محسوب شده و اگر پایین باشد دیگر ربوی نیست؛ در‌حالی‌که کسانی که با مباحث فقه و حقوق اسلامی آشنایی دارند، می‌دانند که ممکن است نرخ ربا حتی یک یا پنج و در مواردی نیز ۵۰ درصد باشد. از طرفی ممکن است که یک معامله ربوی نباشد، اما نرخ‌های فاحش و اجحاف آمیز داشته باشد.

وی بیان کرد: امروزه به گونه ای شده که وقتی به‌عنوان یک واسطه مالی مطالعه می‌کنید، متوجه می‌شوید که هم سپرده‌گذار از بانک رضایت ندارد و می‌گوید با توجه به شرایط تورمی موجود نرخ‌هایی که بانک به من پرداخت می‌کند قابل قبول نیست؛ بنابراین بانک نمی‌تواند انتظارات سپرده‌گذار را برآورده کند. از طرفی نیز گیرنده تسهیلات یعنی کارآفرینان و فعالان اقتصادی هم نسبت به نرخ‌های موجود ناراضی هستند. دلیل نارضایتی‌های موجود این است که ما نتوانستیم یک مکانیزم سود عادلانه را در نظام بانکی خود حاکم کنیم.