بازار سرد فولادسازان در فصل گرم
انرژی همچنان عمده‌‌‌ترین مشکل فولادسازان
زکریا نایبی مدیر تحقیق فولاد پردیس آذربایجان در گفت‌وگو با «دنیای‌اقتصاد» عنوان کرد: یکی از مهم‌ترین مشکلات فولادسازان در تابستان سال‌جاری مانند گذشته محدودیت اعمال در زمینه مصرف برق است. هرچند برخی واحدهای فولادسازی به سمت ایجاد نیروگاه پیش رفته‌‌‌اند، اما باید این موضوع را در نظر گرفت که این اقدام به توان مالی این واحدهای تولیدی بستگی دارد؛ برای نمونه شرکتی مانند فولاد مبارکه این توانایی را دارد که یک نیروگاه هزار مگاواتی راه‌‌‌اندازی کند، ولی تمام شرکت‌ها این توانایی مالی را ندارند که نیروگاه احداث کنند. ایجاد نیروگاه نیاز به سرمایه‌‌‌گذاری سنگین و ایجاد برخی زیرساخت‌‌‌ها دارد و احداث آن نیاز به چند سال زمان دارد، بنابراین واحدهای فولادسازی در فصل تابستان با این معضل همواره دست به گریبان هستند.
نایبی در پاسخ به این پرسش که شیفت‌‌‌بندی‌‌‌هایی برای تولیدکنندگان در زمینه مصرف برق در نظر گرفته شده آیا این شیفت‌‌‌بندی‌‌‌ها تاثیری نداشته است، گفت: در تابستان تولیدکنندگان با شرایط افت تولید روبه‌رو شده‌‌‌اند، چرا که در طول سه ماه تابستان به اندازه یک ماه برق دارند. بنابراین همواره شاهد هستیم که در این ماه‌‌‌های گرم رتبه ایران در زمینه تولید فولاد کاهش پیدا میکند. البته در کل دنیا ۱/ ۱درصد با کاهش تولید فولاد روبه‌رو بوده است. شش ماه اول میلادی در ایران شامل سه ماه زمستان و سه ماه بهار می‌‌‌شود که آمار تولید در این شش ماه بالاست اما در نیمه دوم سال میلادی شاهد افت تولید فولاد ایران هستیم.
بازار تابستانی در رکود
وی در پاسخ به این پرسش که وضعیت بازار فولاد در روزهای گرم تابستان که سال‌‌‌های گذشته روزهای رونق محصولات فولادی بوده است هم‌‌‌اکنون چگونه است، بیان کرد: بازار فولاد کاملا در رکود به سر می‌‌‌برد. البته تا پیش از فرا رسیدن تابستان و در واقع در روزهای پایانی سال گذشته با افزایش قیمت‌‌‌ها و تورم در بازار شاهد این موضوع بودیم که برخی از تاجرها به دلیل گران شدن قیمت‌‌‌ها محصولات بسیاری را دپو کردند. اما هم‌‌‌اکنون شاهد ریزش قیمت‌‌‌ها در تمام بازارها از جمله طلا، مسکن و نرخ ارز هستیم، بنابراین شاهد رکود در تمام بازارهاییم. فروشنده‌‌‌ها بسیارند، اما تقاضا وجود ندارد، بنابراین شاهد یک بی‌‌‌رونقی در بازار هستیم. زمانی که قیمت‌‌‌ها کاهش پیدا میکند بازار رونق خود را از دست می‌‌‌دهد.
مدیر تحقیق فولاد پردیس آذربایجان در ادامه یادآور شد: زمانی که قیمت‌‌‌ها افزایش پیدا میکند اگر خریداری وجود نداشته باشد، بازار عرضه و تقاضا به نوعی تعادل پیدا میکند، اما شاهدیم زمانی که قیمت‌‌‌ها گران می‌‌‌شود همه خریدار می‌‌‌شوند و زمانی که قیمت‌‌‌ها کاهش پیدا میکند، تقاضایی در بازار وجود ندارد.
نایبی همچنین در پاسخ به این پرسش که آیا گمان می‌‌‌کنید همین رکود در بازار تا پایان سال ادامه داشته باشد، عنوان کرد: محصولات فولادی معمولا با صنایع پایین‌‌‌دستی بسیاری حتی ۴۰ تا ۵۰ صنعت در ارتباط است، بنابراین تا زمانی که کل بازار از رکود خارج نشود بازار محصولات فولادی نیز در رکود باقی خواهد ماند. بنابراین شرایط رکودی بازار به کل اقتصاد ایران بستگی دارد.
وی در ادامه یادآور شد: دولت در ابتدای کار خود طرح یک میلیون مسکن را مطرح کرد اما در ادامه شاهد بودیم که این طرح در عمل، عملیاتی نشده و حتی زمین آن نیز واگذار نشده است. در کل با توجه به چنین شرایطی، مصرف سرانه ما رشد چندانی نخواهد داشت و ما شاهد این رکود ادامه‌‌‌دار خواهیم بود. البته ایران بازارهای صادراتی دارد که از این طریق می‌تواند مازاد تولید خود را صادر کند.
برای صادرات باید با کشورهای هدف خود را تطبیق دهیم
مدیر تحقیق فولاد پردیس آذربایجان در ادامه با اشاره به بازارهای صادراتی عنوان کرد: تولیدکنندگان و صادرکنندگان ما باید خود را با بازارهای هدف تطبیق دهند و باید به این موضوع توجه کرد که کشورهای همسایه هر یک شرایط خاص خود را دارند و این ما هستیم که باید خود را با آنها تطبیق دهیم. نایبی در پاسخ به این پرسش که کشورهای همسایه درباره واردات مواد خام فولادی عوارضی در نظر گرفته‌‌‌اند و در مقابل برای محصولات نهایی فولاد عوارض وارداتی در نظر گرفته‌‌‌اند، گفت: عوارض حق طبیعی هر کشوری است حتی خود ایران ۲۵درصد عوارض برای واردات در نظر گرفته است.
همچنان مزیت تولید فولاد داریم
وی در ادامه تاکید کرد: باوجود تمام این شرایط و محدودیت انرژی، واحدهای فولادسازی کماکان در حال تولید هستند و همچنان محصولات فولاد ایران نسبت به سایر کشورهای همسایه مزیت اقتصادی دارد. البته برخی کشورهای همسایه مانند عربستان در حال فولادسازی هستند و عربستان یک قرارداد در ضمیمه تولید فولاد با چینی‌‌‌ها، با کره‌‌‌جنوبی داشته است. البته آن هم طرح توسعه فولاد الحدید است که قرار است ورق فولادی به ظرفیت یک میلیون تن تولید کند که با راه‌‌‌اندازی این مجموعه ممکن است بازار فولاد مبارکه به خطر بیفتد، هرچند فولاد مبارکه مشتری‌‌‌های خاص خودش را دارد و نمی‌تواند روی فروش این شرکت تاثیرگذار باشد، ولی به صورت کلی این واحد فولادسازی در عربستان، بازار منطقه را ممکن است تحت‌تاثیر قرار دهد و از طرف دیگر، اینکه ممکن است حدود چهار تا پنج سال دیگر این شرکت راه‌‌‌اندازی شود و تا اینکه محصولات آن به کیفیت محصولات فولاد مبارکه برسد زمان بسیاری می‌‌‌برد.
مدیر تحقیق فولاد پردیس آذربایجان ادامه داد: هم‌‌‌اکنون بیش از ۵۰درصد فولاد خاورمیانه و شمال آفریقا توسط ایران تولید می‌‌‌شود. یعنی ایران به تنهایی برابر کل کشورهای منطقه شامل عربستان، قطر، عراق و مصر به غیر از ترکیه تولید میکند.
نایبی در پاسخ به این پرسش که آیا عراق تولید فولاد دارد، گفت: این کشور کوره‌‌‌های القایی دارد، اما کوره قوس ندارند. کارخانه نورد نیز دارد و در حال احداث برخی کارخانه‌‌‌های جدید است. البته بیشتر نیروهای خود را برای ساخت این واحدها از ایران می‌‌‌برد یعنی دانش فنی خود را از ایرانی‌‌‌ها می‌‌‌گیرد.
