کارشناسان رینگ مبادلات آتی سکه طلا در گفت‌وگو با «دنیای‌اقتصاد» مطرح کردند
قراردادهای آتی؛ مزایا و معایب آن
گروه بورس کالا- سردار خالدی: قراردادهای آتی (فیوچر) با توجه به ضرورت و اهمیت در بازار سرمایه و بورس کالا مطرح شده و برخی از اهداف آن جلوگیری از نوسانات شدید بازار، سرعت در اصلاح قیمت‌ها و تعادل آن در بازار، تعمیق و افزایش کارآیی بازار سرمایه و... عنوان شده است، این در حالی است که در عین حال از ریسک بالایی نیز برخوردار بوده و تضمینی برای سود وزیان وجود ندارد و از سوی دیگر به تبع از سود بالایی نیز بهره می‌گیرد.
از نظر کارشناسان در واقع با نظر به ویژگی‌های قراردادهای آتی که علاوه بر اینکه به تسهیل مبادلات منجر می‌شود و حتی می‌تواند نقش قراردادهای بیمه را هم ایفا کند؛ و به عبارتی در برابر تغییرات پیش‌بینی نشده قیمت در آینده مصونیت ایجاد می‌کنند، همواره اهمیت این داروی درمان افسردگی برای بازار سرمایه و در قیاس کوچک‌تر بورس کالا از سوی کارشناسان اقتصادی تجویز می‌شود، اما آیا این قرارداد و ابزارها که زمانی لقب «میوه‌های ممنوعه اقتصاد ایران» را به خود گرفته بودند در طول این چند سال از آغاز فعالیتش توانسته روند عملکرد رشد یافته‌ای نسبت به گذشته خود داشته باشد؟ پرسشی که در این گفت‌وگو با چند تن از کارشناسان سعی شده پیگیری شود.
بازار آتی و دو جنبه تغییر قیمت
محمدمهدی رفیعی، یکی از کارگزاران بورس کالا درباره نحوه عملکرد کلی بازار با بیان مقدماتی و اشاره به اینکه در هر صورت دو جنبه از تغییرات همواره در بازارهای آتی وجود دارد، به خبرنگار «دنیای‌اقتصاد» گفت: یکی از تغییرات عمده بازار مربوط به کاهش ارزها و به تبع آن افزایش قیمت طلا است، از سوی دیگر تغییرات دیگر بازارهای جهانی نیز به تقاضای بازار ارتباط پیدا می‌کند، آنجا که متاثر از مجموعه تغییرات قیمت نفت که در نهایت سبب تغییر عمده در مقدار درخواست در فروش طلا می‌شود است؛ هرچند که مسائل و موضوعات دیگری در این میان همواره بر بازار قراردادهای آتی تاثیر می‌گذارد.
این کارشناس بورس آتی در ادامه با گفتن این سخن که «تاثیرات بازار جهانی همواره اثرگذار است و این سبب می‌شود بی‌نصیب نمانیم»، افزود: مشکلات سیاسی و مسائل حکومتی کشورهای حوزه خاورمیانه همواره در روند تغییر قیمت انرژی تاثیر گذاشته که به تبع آن نیز قیمت‌های طلا نیز نوسان پیدا کرده، به‌طوری‌که عرضه و تقاضاها تحت تاثیر این ریسک و تغییرات قرار گرفته و سبب سوق یافتن سرمایه‌ها به سمت بازار شده، شاید به همین دلیل است که نحوه عملکرد بازار را باید چند بعدی دید.
امسال بهتر از پارسال
کارگزار بورس کالا درباره وضعیت عملکرد بازار نسبت به سال گذشته تصریح کرد: در مجموع بازار امسال نسبت به سال گذشته از شرایط بهتری برخوردار بود؛ به طوری‌که بازار مهارت و تجربه بیشتری کسب کرده، مشکلات سیستمی و نرم‌افزاری تا حدودی برطرف شده، هر چند که بستر مناسبی برای انجام کار وجود ندارد.
این کارشناس بورس آتی در ادامه گفت: روند بازار بیشتر متکی بر مسائل ایران با وضعیت چند کشور خارجی پیوند خورده و اگر در باب مسائل سیاسی چشم‌انداز روشن تری هویدا شود، ریسک حاکم بر بازار کاهش پیدا می‌کند.
رفیعی اظهار داشت: آن چیزی که سبب می‌شود معامله انجام گیرد روند تغییرات طلا در بازارهای جهانی است و در واقع باید گفت زمانی نوسانات شدید باشد، معاملات بیشتری انجام می‌گیرد و شاید این سبب شود سفته‌بازان از نوسانات به‌وجود آمده سود ببرند.
وی در ادامه صحبت‌هایش با اشاره به اینکه کاهش قیمت یورو و نوسانات ارز تاثیر خودش را در بازار جهانی و داخلی گذاشته خاطرنشان کرد: نوسانات ارز و مساله کاهش قیمت یورو تقاضا برای خرید طلا را در خارج و داخل بالا برده و همین تقاضای مثبت به گونه‌ای است که بعید به نظر می‌رسد قیمت هر اونس طلا پایین تر از نرخ کنونی شود.
رفیعی سپس درباره تاثیر عرضه سکه به شیوه نقدی در بازار تصریح کرد: بازار آتی بازار قراردادهای مشتقه است؛ یعنی به گونه‌ای است که همه چیز به آینده مربوط می‌شود، از سوی دیگر در هر بازاری باید بازار نقدی حضور داشته باشد؛ زیرا با این امر تنوع معاملات کامل‌تر شده و همین سبب جذابیت بیشتر معامله می‌شود و در نهایت به نظر می‌رسد که در مجموع این فرآیند حجم معاملات را تقویت کند.
رفیعی افزود: با عرضه نقدی سکه در بازار تصمیمات مصرف‌کننده در تحلیل بازار موثر خواهد شد و اطلاع رسانی به بازار بیشتر می‌شود.
بازیگران آتی اندک و مبادلات ناکارآمد
همچنین میثم رادپور یکی دیگر از کارشناسان بورس آتی نیز با بیان نظری متفاوت با اشاره به اینکه در بازار معاملات آتی بازیگران زیادی وجود ندارند، گفت: همین مساله سبب شده ناکارآیی نیز در بازار زیاد باشد، هر چند انتظار این است که با آگاهی بیشتر فعالان بازار به نقطه تعادل لازم برسد.
این کارشناس بورس آتی در ادامه افزود: حجم قراردادها در آینده قطعا بهبود خواهد یافت و آینده بازار نیز حاکی از رسیدن بازار به تعادل است. رادپور درباره تاثیر عرضه نقدی سکه در بورس کالا اظهار داشت: با عرضه حجم زیاد سکه از سوی بانک مرکزی به بازار معاملات آتی افت خواهد کرد و از سویی چون بازار آتی چیزی جدای از بازار نقدی نیست در نتیجه شاهد نوسان در این بازار هم خواهیم بود.
وی بابیان اینکه بازار طلا همبستگی بالایی با بازارهای جهانی دارد، گفت: با توجه به نوسان قیمت هر اونس طلا در خارج از کشور که به صورت‌های شمش یا سکه در داخل معامله می‌شود، انتظار است بازار نیز روند کاهشی یا افزایشی خود را متناسب با قیمت‌های جهانی پیگیری کند.
فرصت‌ها در مبادلات آتی زودگذرند
رادپور سپس با بیان اینکه قیمت‌های فیوچر در بازار قراردادهای آتی فرصت‌های خاصی را ایجاد می‌کند، اما این فرصت‌ها در بازار داخلی به سرعت محو می‌شود، خاطرنشان کرد: در بازارهای آتی و نقدی خارج از کشور این دو بازار در کنار هم قرار دارند و هیچ فرقی با همدیگر ندارند؛ یعنی با بالارفتن قیمت‌ها در بازار نقدی در بازارهای آتی نیز این روند صورت می‌گیرد، در نتیجه پیش بینی از بازار هم ندارند؛ زیرا که اساسا آنها عادت به پیش‌بینی ندارند.
رادپور با اشاره به اینکه حتی اگر عرضه بانک مرکزی هم صورت گیرد قیمت‌ها جابه‌جا خواهد شد اما اساسی نخواهد بود، گفت: به دلیل مشخص بودن رابطه‌ها در نوع عرضه و منفک بودن روابط داخلی و خارج از کشور نوسان خیلی زیاد نخواهد بود؛ اما به هر حال عرضه‌ها در بازار اثبات یا نقدی تنزل پیدا خواهد کرد. در این زمینه بانک مرکزی نیز باید سیاست‌های خاصی در نظر بگیرد، به طوری‌که قیمت‌گذاری را با رویکردی متفاوت به انجام برساند. هرچند ذکر این نکته لازم است که اعمال سیاست‌های دستوری در هر صورت سبب سود بدون ریسک خواهد بود.
این کارشناس بورس کالا در ادامه گفت: ما در بازار رابطه‌های دادوستد زیاد نداریم شاید به همین خاطر فرصت‌ها چشمگیر نیست و این فرصت‌ها نیز نیاز به تخصص‌های خاص دارد. در واقع دخالت‌های بانک مرکزی و دستور تعیین کردن سازوکار بازار همانند تشکی فنری است که پا گذاشتن روی آن بسته به فنر‌های دیگر دارد، به همین صورت باید گفت روند فرآیند قیمتی در بازار ما متناسب با نرخ بهره نیست و این نبودن همان سازوکار طبیعی است.
ارسال نظر