دولتی با 6 ماه فعالیت

ابراهیم حکیمی

ثبات نسبی سیاسی پدیدار شده در حکومت ایران در اواخر دوران رضاشاه که موجب ماندگاری و طول عمر بیشتر دولت‌ها شده بود، پس از ۱۳۲۰ تضعیف شد. دولت‌های سال‌های اول دهه ۱۳۲۰ نیز با میانگین فعالیت کوتاه تغییر می‌کردند. پس از سقوط کابینه بیات و در شرایطی که مجلس همچنان نیرومند و شاه ایران در حالت ضعف قرار داشت، موضوع انتخاب دولت جدید اختلاف‌ها را بیشتر می‌کرد.شاه با اضطراب می‌خواست دولت جدید قبل از روز جهانی کارگر (۱۱ اردیبهشت) تشکیل شود، اما به جایی نرسید. مجلس همانند گذشته جلسه خصوصی گذاشت و نتیجه بحث‌های انجام شده توسط فراکسیون‌های گوناگون این بود که ابراهیم حکیمی می‌تواند نخست‌وزیر شود. ابراهیم حکیمی که از یک خانواده اصفهانی ساکن تبریز بود، پزشک مخصوص مظفرالدین شاه بود و پیش از روی کار آمدن رضاشاه در دولت‌های متعدد عضویت داشت.او مردی ثروتمند بود، اما شخصیت نیرومندی نداشت. حکیمی روز ۲۳ اردیبهشت دولت خود شامل افراد زیر را به مجلس معرفی کرد:

۱- ابراهیم حکیمی، نخست‌وزیر و وزیر کشور

۲- دکتراسماعیل مرزبان، وزیر بهداری

۳- حسنعلی کمال هدایت، وزیر مشاور

۴- نصرالله خلعتبری، وزیر کشاورزی

۵- عبدالحسین هژیر، وزیر دارایی

۶- مصطفی عدل، وزیر مشاور

۷- ابراهیم زند، وزیر جنگ

۸- نادر آراسته، وزیر راه

۹- انوشیروان سپهبدی، وزیر خارجه

۱۰- ابوالقاسم نجم، وزیر بازرگانی، پیشه و هنر

۱۱- غلامحسین رهنما، وزیر فرهنگ

۱۲- اللهیار صالح، وزیر دادگستری

حکیمی در دوره فعالیت خود با چپ‌های ایرانی رفاقت چندانی نداشت و البته به وسوسه فراکسیون‌های مجلس نیز بی‌اعتنا بود. سفیر انگلیس در گزارشی درباره حکیمی او را «دلبسته صمیمی به سلطنت و شاه» توصیف کرده بود. دولت حکیمی یکی از کوتاه‌ترین زمان‌ها را در اختیار داشت و روز ۱۳ خرداد ۱۳۲۴ سقوط کرد.

دولت صدرالاشراف

محسن صدر، نخست‌وزیر دولت چهل‌ونهم بود که روز ۲۷ تیرماه ۱۳۲۴ دولت خود را با اعضای زیر به مجلس معرفی کرد:

۱- محسن صدر، نخست‌وزیر و وزیر کشور

۲- منصورالسلطنه عدل، وزیر مشاور

۳- حسنعلی کمال هدایت، وزیر دادگستری

۴- محمود بدر، وزیر دارایی

۵- عباسقلی گلشائیان، وزیر پیشه و هنر

۶- دکترسعید مالک، وزیر بهداری

۷- احمد اعتبار، وزیر پست و تلگراف

۸- ابراهیم زند، وزیر جنگ

۹- انوشیروان سپهبدی، وزیر امور خارجه

۱۰- دکترمحمد نخعی، وزیر کشاورزی

۱۱- نادر آراسته، وزیر راه

۱۲- غلامحسین رهنما، وزیر فرهنگ

این نخست‌وزیر نیز پس از ۶ ماه صدارت روز ۲۹ مهرماه ۱۳۲۴ استعفا کرد و رفت.