گروه دیپلماسی: رضا هاکان تکین، سفیر ترکیه در تهران، روابط کشورش با ایران را فراحزبی توصیف کرد و گفت که سیاست خارجی ترکیه با استعفای داوود اوغلو تغییر جدی نخواهد داشت و اساسا تغییرات حزبی، تاثیری بر رویکرد ترکیه در روابط با جمهوری اسلامی ایران ندارد. تکین در گفت‌وگو با «ایرنا» افزود: «ایران، کشوری مهم و یکی از مهم‌ترین همسایگان ماست. روابط خیلی گسترده و خیلی عمیقی با ایران داریم و گسترش و تعمیق روابط در تمام حوزه‌ها، سیاست غالب ارتباطات ما با ایران است.»

سفیر ترکیه در تهران اضافه کرد: «من کسی نیستم که بتوانم در مورد روندهای سیاست داخلی ترکیه پیش‌بینی کنم. این بخشی از طبیعت سیاست است و در این حوزه، گهگاهی استعفا و تحولات این‌چنینی پیش می‌آید.»

تکین ادامه داد: «آنچه مشخص است اینکه حزب عدالت و توسعه ترکیه اکثریتی را در مجلس در اختیار دارد که خیلی راحت خواهد توانست برنامه‌های خود را پیش ببرد. در شرایط فعلی کنگره حزب برگزار و با توجه به آرای درون حزبی، دبیرکل جدیدی انتخاب خواهد شد و احتمالا این دبیرکل نخست وزیر هم خواهد بود.»

انتخابات زودهنگام

سفیر ترکیه در تهران در عین حال در پاسخ به سوالی مبنی‌‌بر اینکه در رسانه‌ها بحث انتخابات زودهنگام به‌دنبال استعفای داوود اوغلو مطرح شده و همچنین معتقدند که آقای اردوغان به‌دنبال تغییر نظام پارلمانی به ریاستی است؛ آیا چنین فرضیاتی وجود دارد؟، گفت: بحث انتخابات زودهنگام موضوعی است که پارلمان درباره آن تصمیم می‌گیرد و اگر اکثریت لازم در پارلمان نظرشان بر انتخابات زودهنگام باشد، برگزار می‌شود. تکین ادامه داد: «گذشته از آن، بحث تغییر قانون اساسی هم سازوکار خودش را دارد و اگر آن اکثریت لازم در مجلس باشند و بخواهند اصلاحی را در قانون اساسی پیش ببرند، باز هم موضوعی است که در پارلمان مشخص می‌شود؛ اما در حال حاضر اینکه بخواهیم بگوییم برنامه‌ای برای انتخابات زودهنگام مطرح است یا خیر؛ اساسا چنین بحثی مطرح نشده است.»

 

حجم مبادلات تجاری 30میلیارد دلاری

او در بخش دیگری از این مصاحبه به رفت‌و‌آمدهای دیپلماتیک بین ایران و ترکیه در یک سال اخیر اشاره کرد و گفت: « چند سال گذشته روسای جمهوری دو کشور هدف مشترکی برای رساندن حجم مبادلات تجاری به میزان ۳۰میلیارد دلار مشخص کرده بودند و روابط تجاری ترکیه و ایران منحنی رو به رشدی را نشان می‌داد. این رقم در سال ۲۰۱۲ از مرز ۲۲ میلیارد دلار عبور کرد؛ اما دقیقا به‌خاطر تحریم‌هایی که از همان سال افزایش یافت و سخت‌تر شد، در حجم تجارت ما افتی حاصل شد که در سال گذشته این رقم به ۹میلیارد و ۸۰۰ میلیون دلار رسید.»

این مقام ترک افزود: «اما اکنون شاکریم که پس از توافق هسته‌ای، تحریم‌هایی که علیه ایران اعمال می‌شد، برداشته شده و ما از موانع بر سر راه تجارت بین دو کشور خارج شدیم.»

تکین به این موضوع اشاره کرد که یکی از تحولات امید بخشی که در این حوزه است، بحث موافقت‌نامه «تجارت ترجیحی» است که یک سال و نیم پیش اجرایی شد و از آغاز سال میلادی گذشته در حال اجرا شدن است. او افزود: «این موافقت‌نامه یک دوره مذاکرات بسیار طولانی دارد که ۱۲ سال به طول انجامید و امضا و اجرایی شدن آن نقطه عطفی در روابط دو کشور محسوب می‌شود.»

همچنین به گفته این سیاستمدار ترک، مقامات دو کشور در خصوص لیست‌های محصولاتی که مشمول این موافقت‌نامه می‌شوند، برای افزایش و گسترده شدن این لیست‌ها به تفاهم رسیدند و در روزهای آینده نشست کارشناسی برای افزایش محصولاتی که مشمول این موافقت‌نامه می‌شود، برگزار خواهد شد.

در ادامه او توضیح داد:« در سفر جناب آقای روحانی در ماه گذشته به ترکیه این مساله مطرح شد که ما در سطوح عالی بعضا موافقت‌نامه‌هایی را امضا می‌کنیم؛ اما وقتی برای اجرا شدن به سیستم بوروکراسی می‌رود یک وقت‌هایی کامل اجرا نمی‌شوند. اما با وجود تمام این مشکلات، ما آینده روابط اقتصادی و تجاری بین ترکیه و ایران را آینده روشنی می‌بینیم.

این هدف ۳۰میلیارد دلار حجم تجارت دو کشور هدف خیال پردازانه و رویاپردازانه‌ای نیست و در مدت خیلی کوتاهی می‌توان به این هدف دست پیدا کرد.

او همچنین بیان کرد که در زمان تنظیم توافق به این موضوع اشاره نشده که سهم واردات و صادرات هر کشور چقدر باشد؛ اما به‌صورت سنتی همواره در بحث تجارت بین ترکیه و ایران این رقم به نفع ایران بوده است.

تکین افزود:« دلیل آن هم این است که بخش جدی از این حجم، مربوط به واردات نفت خام و گاز طبیعی ترکیه از ایران می‌شود. برای مثال در همین ۸/ ۹ میلیارد دلار مربوط به تجارت بین دو کشور در سال ۲۰۱۵، ۱/ ۶ میلیارد دلار مربوط به صادرات ایران به ترکیه و ۷/ ۳ میلیارد دلار مربوط به صادرات ترکیه به ایران است.»

سفیر ترکیه در ایران در ادامه از حل و فصل پرونده هسته‌ای ایران ابراز خشنودی کرد و گفت تحریم‌هایی که به‌واسطه مساله هسته‌ای در خصوص ایران اعمال می‌شد در اصل روی ترکیه هم تاثیر داشته است.

اختلافات بر سر سوریه

تکین با اشاره به برخی اختلاف دیدگاه‌ها بین ایران و ترکیه گفت:«موضوع سوریه مساله دیگری است. همان طور که شما هم می‌دانید در خصوص مساله سوریه، ترکیه و ایران دیدگاه‌های متفاوتی دارند؛ اما توانسته‌ایم این اختلاف نظر را در روابط دوجانبه خودمان انعکاس ندهیم.»

او افزود:« گذشته از این، ما هیچ وقت به بهانه اینکه دیدگاه‌های متفاوتی داریم به‌دنبال آن نبوده‌ایم که ایران در حوزه سیاست خارجی منزوی شود؛ چراکه ایران در گذشته کشور مهمی در منطقه بوده، درحال حاضر کشور مهمی در منطقه است و در آینده هم کشور مهمی در منطقه خواهد بود و این ادامه دارد. یعنی ما به جای سیاست جبهه‌بندی و مقابله، همواره از سیاست همکاری حمایت می‌کنیم. علاوه بر آن، در مساله سوریه در مورد یکسری سیاست‌های اصولی و پایه‌ای ترکیه و ایران هم‌نظر هستند. برای مثال حفظ تمامیت ارضی کشور سوریه یا در خصوص آینده سوریه همه مردم این کشور باید تصمیم بگیرند همچنین در مورد دولت آینده سوریه باید تمام اقشار و کل جامعه سوریه را نمایندگی کند.»

به گفته سفیر ترکیه در ایران، اصلی‌ترین اختلاف دیدگاه در مساله سوریه در مورد آینده بشار اسد است. او در نهایت تاکید کرد: «رویکرد ما را در این خصوص، شما خیلی خوب می‌دانید. ما امیدواریم که در کوتاه ترین زمان ممکن بر سر یک مدل و فرمولی که بتوان صلح، ثبات و امنیت پایدار برای سوریه به ارمغان بیاوریم توافقی حاصل شود.»