پتانسیل نهفته صادرات فولاد

 در ابتدای این نشست معاون اجرایی و هماهنگی انجمن فولاد ایران گفت: فولاد ایران در سال‌۲۰۲۳ با حدود ۳۱‌میلیون‌ تن تولید توانست رتبه دهم را با داشتن ۲‌درصد از تولید جهانی و رشد یک‌درصدی نسبت به سال‌گذشته حفظ کند و بیشترین رشد تولید در سال‌۲۰۲۳ متعلق به هند بوده‌است.

وحید یعقوبی ضمن اشاره به این مطلب، افزود: با توجه به اینکه تولید فولاد در ایران بر اساس احیای مستقیم و استفاده از سنگ‌آهن است، در سال‌۲۰۲۵ دستیابی به حدود ۱۶۲‌میلیون‌ تن سنگ‌آهن هدف‌گذاری شده و ظرفیت کنونی تا پایان ۲۰۲۳، ۱۲۰‌میلیون ‌تن بوده‌است. وی گفت:  تولید کنسانتره تا سال‌۲۰۲۵، ۸۰‌میلیون تن هدف‌گذاری شده که تا سال‌۲۰۲۳، ۷۵‌میلیون ‌تن این ظرفیت محقق شده‌است و ۶۸‌میلیون ‌تن تولید را شاهد بوده‌ایم.

این مقام صنفی همچنین با اشاره به چشم‌انداز ۷۶‌میلیون تنی گندله‌سازی برای سال‌۲۰۲۵ گفت: ظرفیتی که تا سال‌۲۰۲۳ محقق شده ۶۸‌میلیون‌تن بوده و ۵۶.۷‌میلیون ‌تن تولیدشده و از این میزان ۸‌میلیون‌تن صادرات داشته‌ایم.

یعقوبی در مورد آهن اسفنجی نیز گفت: برای سال‌۲۰۲۵ برنامه‌ریزی ۵۳‌میلیون تنی را ترسیم کرده‌بودیم که تا پایان ۲۰۲۳، ۴۰‌میلیون‌تن از این ظرفیت محقق شده که در نهایت منجر به تولید ۳۳.۵‌میلیون‌ تن شده‌است و ۱.۳‌میلیون‌تن صادرات را در این بخش شاهد بوده‌ایم.  یعقوبی در مورد میزان مصرف قراضه گفت: میزان مصرف قراضه ۳.۳‌میلیون ‌تن است؛ درحالی‌که ما ۴.۵‌میلیون‌تن نیاز داریم. معاون اجرایی و هماهنگی انجمن فولاد ایران گفت: تا سال‌۲۰۲۰ صنعت فولاد به لحاظ بهره‌برداری روند صعودی را طی کرده‌است اما از سال‌۲۰۲۱ تا انتهای ۲۰۲۳ به دلیل محدودیت‌های انرژی ضریب بهره‌برداری کاهش‌یافته و در پایان ۲۰۲۳ به ۶۴‌درصد رسیده‌است؛ این در حالی است که میانگین ضریب بهره‌برداری دنیا ۷۳‌درصد است.

وی گفت: ظرفیت فولاد ایران برای تولید بیلت و بلوم ۲۸.۸‌میلیون‌تن تا پایان ۲۰۲۳ بوده که شرکت‌ها توانسته‌اند ۱۹.۳‌میلیون‌تن تولید و ۵.۳‌میلیون ‌تن صادرات داشته باشند؛ همچنین ظرفیت تولید اسلب ایران در سال‌۲۰۲۳، ۱۳.۲‌میلیون‌ تن بوده که ۵ واحد فعال ۱۱.۵‌میلیون ‌تن تولید داشته‌اند و ضریب بهره‌برداری مناسب بوده و ۲.۴‌میلیون ‌تن از تولید کشور صادر شده‌است. این مقام صنفی افزود: ۳۱‌درصد فولاد ایران به چین صادر می‌شود و اندونزی با ۱۸‌درصد در رتبه دوم قرار دارد و به‌ترتیب کشورهای عمان، امارات، تایلند، عراق و ترکیه در رده‌های بعدی قرار دارند. یعقوبی با اشاره به اینکه سال‌گذشته ۷.۸‌میلیارد دلار صادرات صنعت فولاد ثبت‌شد و امسال پیش‌بینی می‌کنیم این رقم افزایش پیدا کند، گفت: با رفع محدودیت‌های انرژی پیش‌بینی می‌شود صنعت فولاد امسال ۱۰‌میلیارد دلار ارزآوری داشته‌باشد.

معاون اجرایی و هماهنگی انجمن فولاد ایران افزود: ایران دهمین تولیدکننده فولاد در کشور و پانزدهمین صادرکننده این صنعت است، توانمندی‌های صادرات صنعت فولاد ایران بار‌‌‌‌‌ها اعلام ‌شده‌است. یعقوبی بحث انرژی و سیاست‌های ارزی را از چالش‌های پیش‌روی صنعتگران دانست وگفت: برای توسعه صادرات، مشکلات ارزی باید بازنگری و یکپارچه‌سازی شود. وی همچنین با بیان اینکه صنعت فولاد ۱.۱درصد آب کشور را مصرف می‌کند، افزود: این صنعت عمده آب مورد‌نیاز خود را با سیستم‌های بازچرخانی آب از پساب تامین می‌کند، بنابراین صنعت فولاد نه‌تنها مصرف آب را کم کرده؛ بلکه آب شیرین تولید می‌کند و با سرمایه‌گذاری روی انتقال آب از دریای عمان، آب را به استان‌های یزد و اصفهان انتقال می‌دهد، از این‌رو صنعت فولاد نه‌تنها صنعتی آب‌بر نیست؛ بلکه تنش‌های آبی را هم ساماندهی می‌کند.

در ادامه این نشست مدیر صادرات یکی از مجموعه‌های فولادی  گفت: شرکت‌ ما با شعار از سنگ تا رنگ، در سال۱۹۹۱ به‌عنوان نخستین تولیدکننده فولاد تخت در ایران معرفی شد و هم‌اکنون بزرگ‌ترین تولیدکننده ایران است.  علیرضا منصوری با بیان اینکه این هلدینگ  دارای ۹زیرمجموعه در نقاط مختلف کشور است، گفت: ۸۴‌درصد تولیدات ما در سال‌۲۰۲۳ راهی بازار‌‌‌‌‌های داخلی و ۱۶‌درصد راهی بازار صادراتی شده‌است که درمیان بازار‌‌‌‌‌های صادراتی ۷۸‌درصد به کشور‌‌‌‌‌های خاور دور و ۱۴‌درصد به خاورمیانه و ۸‌درصد به اروپا صادرات داشته‌‌‌‌‌ایم.

وی ادامه داد: قطعا صادرکنندگان فولاد دغدغه‌های بسیاری دارند که از جمله آنها می‌توان به عوارض صادراتی که خلاف قانون است و چالش توسعه زیرساخت‌های کشور اشاره کرد که امیدوارم مسوولان ‌درصدد حل مشکلات باشند.

در ادامه مسوول صادرات شرکت ذوب‌آهن اصفهان گفت: شرکت ذوب‌آهن اولین و بزرگ‌ترین تولیدکننده مقاطع فولادی با ۳.۶‌میلیون ‌تن با روش کوره‌بلند است که سنگ‌آهن به‌طور مستقیم احیا و با کمترین استفاده از قراضه تبدیل به فولاد می‌شود.  فیاض ضمن اشاره به این مطلب، افزود: در حال‌حاضر ذوب‌آهن اصفهان با صادرات یک‌میلیون و ۵۰۰‌هزار ‌تن به ۳۰ کشور جهان در سال‌ رکورددار صادرات در ایران است و در رتبه‌بندی ۱۰۰شرکت برتر صادراتی ایران در سال‌۱۴۰۲ در رتبه دهم قرار گرفته‌است. وی با اشاره به اینکه ریل را با بالاترین کیفیت تولید می‌کنیم، ادامه داد: با وجود اینکه کم‌ترین سهم را از یارانه انرژی کشور داریم اما هیچ‌گاه از کیفیت غفلت نکرده‌ایم و دریافت گواهی‌نامه CE اروپا مهر تاییدی بر مسیر کیفی شرکت است.  وی با اشاره به نبود مشوق‌های صادراتی تصریح کرد: برند ما ثبت جهانی شده و هفت‌بار صادر‌کننده نمونه کشور بوده‌ایم و با وجود رقبایی همچون چین و روسیه در عرصه صادرات آمارهای قابل‌توجهی به‌ثبت رسانده‌ایم و سهم ۱۵‌درصدی از صادرات کشور داریم.

در ادامه این نشست یکی از مدیران فولادی ضمن معرفی خطوط تولید و سبد محصولات این شرکت فولادی با بیان اینکه در حوزه محصولات آلیاژی و کلاف به‌دنبال بازار‌‌‌‌‌های صادراتی هستیم، گفت: واحد کنسانتره که دو هفته پیش راه‌اندازی شد، قادر است یک‌میلیون و ۱۰۰‌هزار ‌تن تولید کند. همچنین در صورت تامین گاز ۳‌میلیون‌تن گندله و ۲‌میلیون‌تن آهن اسفنجی تولید می‌کنیم که با ورود به کوره قوس‌الکتریکی قادریم ۱.۵‌میلیون‌ تن شمش به بازار عرضه کنیم.  محمدحسین ثقفی با بیان اینکه سال‌گذشته نزدیک ۱۵‌هزارتن فولاد گرید‌‌‌‌‌های مخصوص چاه‌‌‌‌‌های نفت تولید کردیم، افزود: ما سه خط نورد داریم که دو خط آن راه‌اندازی شده‌است. یک خط SPQ است. همچنین در خط کلاف نیز از سایز ۱۲ تولیدمان را آغاز کرده‌ایم و خط دیگر که مربوط به لوله است، از ۲ تا ۸ اینچ تولید می‌شود اما در حال طی‌کردن مراحل راه‌اندازی است.

همچنین مدیرعامل فولاد شرکت فولادی دیگر ضمن تشریح روند تولید فولاد در جهان و ایران، از این شرکت به‌عنوان یکی از سه صادرکننده بزرگ بریکت در دنیا نام برد و قابلیت صادراتی این شرکت فولادی را تشریح کرد. احسان دشتیانه ضمن اشاره به این مطلب افزود: این شرکت در سال‌۱۴۰۲ موفق به تولید بیش از یک‌میلیون و ۲۳۲‌هزار ‌تن بریکت ‌گرم آهن اسفنجی (HBI) شده‌است.

در ادامه این نشست حاجی‌ابراهیمی، مسوول صادرات فولاد روهینا نیز اظهار کرد: مجموعه ما در دزفول با یک خط‌تولید نورد ۵۰۰‌هزار تنی و یک خط ذوب و نورد ۴۵۰‌هزار تنی واقع شده‌است و در سال‌های اخیر به‌عنوان یک مجموعه صادرات‌محور در کشور شناخته می‌شویم؛ به گونه‌ای که جزو صادرکنندگان نمونه کشور قرارگرفته‌ایم.

وی افزود: در بخش محصولات ساختمانی از جمله میلگرد بزرگ‌ترین صادر‌کننده هستیم و حدود ۴۰۰‌هزار‌ تن صادرات را به‌ثبت رسانده‌ایم و در سال‌گذشته با تولید محصولات با ارزش‌افزوده بیشتر توانسته‌ایم سبد محصولات‌مان را توسعه دهیم و با تولید میلگردهای ۱۲ تا ۸۰میلی‌متر ساده وارد بازار کشورهای آلمان، ایتالیا و... شده‌ایم. در ادامه این نشست با طرح سوالاتی از سوی مدیران شرکت‌ها و خبرنگاران، سرپرست دفتر صنایع معدنی وزارت صنعت، معدن و تجارت پاسخ داد: ما دخل و تصرفی در تخصیص ارز نداریم؛ در واقع تخصیص اعتبارات ارزی براساس بخشنامه بانک‌مرکزی درخصوص عملکرد خدمات و تولیدات ارائه می‌شود؛ ضمن اینکه مشوق‌‌‌‌‌های صادراتی را بانک‌مرکزی اعلام کرده که صنعتگران می‌توانند از آنها بهره‌مند شوند. علی قلی‌زاده در مورد تامین انرژی صنایع فولاد گفت: در سال‌گذشته شاهد بیشترین هماهنگی بین وزارت نیرو و وزارت نفت بودیم و به همین‌خاطر تبعات ناشی از محدودیت انرژی به حداقل رسید.

سرپرست دفتر صنایع معدنی وزارت صمت با بیان اینکه برنامه‌ریزی برای احداث نیروگاه‌های خود تامین صنعت فولاد انجام‌شده، تصریح کرد: تا پایان سال‌۱۴۰۵ بخشی از نیروگاه‌ها به بهره‌‌‌‌‌برداری می‌رسند و همین امر صنعت فولاد را در زمینه افزایش تولید تقویت می‌کند. وی گفت: کشورهای خارجی از جمله ونزوئلا، کوبا و الجزایر خواستار تولیدات فولاد و همچنین صادرات خدمات فنی و مهندسی شرکت‌های ایرانی هستند.