فوتبال ایران و ریشه‌های خشکیده درآمدزایی

دنیای اقتصاد: مشکلات مالی در فوتبال ایران تمامی ندارد. در شرایطی که طی چند روز گذشته همه اخبار این حوزه تحت تاثیر اعتصاب بازیکنان پرسپولیس به‌خاطر مشکلات مالی بود، حالا خبری از باشگاه استقلال مخابره شده که نشان می‌دهد وضعیت اردوگاه آبی‌ها هم چندان روبه‌راه نیست. جالب است؛ اصلا اساس اعتصاب پرسپولیسی‌ها و اعتراض‌شان به باشگاه این بود که چرا بازیکنان استقلال که ۱۲ امتیاز از این تیم کمتر دارند دریافتی بیشتری داشته‌اند. حالا اما خود استقلالی‌ها هم نشانه‌ای بارز از کمبود نقدینگی و مشکلات اقتصادی بروز داده‌اند. ماجرا این است که دیروز مسوولان این باشگاه به هواداران اعلام کردند می‌توانند کمک‌های مالی مستقیم‌شان را از طریق یک سامانه پرداخت به حساب باشگاه واریز کنند. همین اعلام رسمی، نکات حاشیه‌ای مهمی در دل خودش دارد؛ از جمله اینکه به نظر می‌رسد باشگاه استقلال با تعدد حامیان مالی و برندهای اسپانسرینگ مواجه شده و این مساله می‌تواند سردرگمی هواداران را به‌دنبال بیاورد.

چنان‌که می‌دانید در حال حاضر مهم‌ترین منبع در‌آمد استقلال (مثل پرسپولیس و تراکتورسازی) همکاری با یک سامانه پیامکی است که هواداران با عضویت در آن ماهانه مبلغی را به باشگاه می‌پردازند. در همین حال این باشگاه با یک بانک هم قرارداد بسته و از طریق آن خدماتی مثل کارت هواداری به مخاطبانش ارائه می‌دهد. حالا پای یک سامانه پرداخت نیز به حساب و کتاب‌های آبی‌پوشان اضافه شده و این در حالی است که پیش‌تر یک سامانه پرداخت دیگر با عدد متفاوت هم روی پیراهن بازیکنان این تیم درج شده بود! مجموعه این مسائل نشان می‌دهد وضع مالی باشگاه خوب نیست و مسوولان استقلال در صدد هستند با بهره‌گیری از حامیان مالی متعدد بار تیم را از روی زمین بردارند؛ اتفاقی که به ندرت در فوتبال حرفه‌ای جهان دیده می‌شود. از اینکه بگذریم مهم‌ترین بحث محتوایی به همان درست یا غلط بودن دریافت مستقیم پول از هواداران مربوط می‌شود. پیش از این زمانی که باشگاه پرسپولیس هم رویکرد مشابهی را در پیش گرفت، انتقادهای زیادی نسبت به این سیاست آنها مطرح شد و حالا استقلالی‌ها هم در معرض همان قضاوت‌ها قرار گرفته‌اند.

600 میلیون به چه کارتان می‌آید؟

اواخر سال گذشته بود که پرسپولیسی‌ها برای جمع‌آوری کمک‌های مالی دست نیاز به سمت هواداران‌شان دراز کردند. مطرح شدن مساله شکایت مانوئل ژوزه و احتمال کسر امتیاز از سرخپوشان باعث شد این باشگاه خطاب به هوادارانش شماره حساب اعلام کند و برای اولین بار به شکل رسمی از آنها بخواهد به‌طور مستقیم به باشگاه کمک کنند. در این میان اسطوره‌های باشگاه مثل علی کریمی و مهدی مهدوی‌کیا هم از این طرح پشتیبانی کردند. با این وجود و در شرایطی که نظرسنجی‌ها نشان می‌دهد پرسپولیس پایگاه اجتماعی وسیع‌تری نسبت به استقلال دارد، نهایتا چیزی حدود ۶۰۰میلیون تومان پول جمع‌آوری شد که ظاهرا توقع اولیه مدیران باشگاه را هم برآورده نکرده است. کاملا واضح است که در شرایط اقتصادی فعلی کشور و در حالی که واقعا مردم با گرفتاری‌های مالی زیادی دست به گریبان هستند، پرداخت پول برای حمایت مستقیم از باشگاه محبوب‌شان برای آنها کار سختی تلقی می‌شود. حالا فرض کنیم برای استقلال هم همین ۶۰۰ میلیون تومان یا اصلا یک میلیارد تومان پول جمع شد؛ واقعا این مبلغ چه کمکی به معادلات اقتصادی تیم می‌کند؟ استقلالی‌ها از مردم خواسته‌اند با پرداخت پول، به آنها برای حضور قدرتمند در بازار نقل‌وانتقالات کمک کنند؛ سوال این است که با ۶۰۰ میلیون یا حتی دو برابر آن چند بازیکن مهم می‌توان گرفت؟ فراموش نکنیم ابتدای فصل جاری ۶ بازیکن استقلال قرارداد یک میلیارد و ۲۰۰ میلیونی با این تیم بستند و حتی نفراتی مثل فرشید باقری و محمدحسین کنعانی‌زادگان بالای ۹۰۰میلیون پول گرفتند!

معمای بلیت هزار تومانی

خوب یا بد وقتی کفگیر پرسپولیسی‌ها به ته دیگ خورد، آنها تصمیم گرفتند سراغ تنها ممر معاش باقی‌مانده بروند و بلیت بازی آُسیایی‌شان با الریان قطر را به دو برابر قیمت بفروشند. این ایده با مخالفت‌های زیادی مواجه شد و در اتفاقی غیرمتعارف ورزشگاه آزادی هم پر‌نشد، اما به هر حال ۶۰ هزار نفر آمدند و با خرید بلیت‌های ۱۵ تا ۳۵هزار تومانی به باشگاه کمک کردند. جالب است که استقلال درست در نقطه عکس، نرخ بلیت طبقه دوم بازی آسیایی‌اش برابر الاهلی امارات را هم به هزار تومان تنزل داد! مشخص نیست چطور وقتی مجموعه تیم پول ندارد، چنین سیاستی اتخاذ می‌شود.

حکایت همچنان باقی است

فرقی نمی‌کند این بحث را از کجا شروع کنیم. از هر مسیری که برویم به یک نقطه پایان مشترک می‌رسیم؛ اینکه مصائب اقتصادی باشگاه‌های ایرانی از ریشه باید حل شود. حق پخش تلویزیونی در سراسر دنیا بین ۵۰ تا ۷۰ درصد هزینه‌های باشگاه‌های محبوب را پوشش می‌دهد، اما وقتی معبر به این بزرگی در ایران مسدود است، باشگاه‌ها ناگزیر هستند آنقدر اسپانسر بگیرند که روی شورت و پیراهن‌شان جای خالی دیده نشود. وقتی حتی این ایده هم کارساز نیست، در نهایت راهی جز دراز کردن دست نیاز به سمت مردم باقی نمی‌ماند. اگر دل‌تان می‌سوزد، معایب اساسی را رفع کنید.