بی‌توجهی شهرداری تهران به بخشنامه ممنوعیت کاشت چمن
مزاحمت‌های جانشین «درخت» در پایتخت
مدیریت شهری سال‌ها است از چمن برای سبز نشان دادن فضاهای شهری استفاده می‌کند و این در حالی است که به دلیل کمبود منابع آبی کافی برای آبیاری، چنین روشی از نظر کارشناسان محیط زیست مطرود است، اما از آنجا که سرعت توسعه فضای سبز با کاشت چمن بسیار بیشتر است، شهرداری تهران همچنان به کاشت چمن اقبال نشان می‌دهد. به گزارش «دنیای اقتصاد»، شهرداری تهران سال‌ها پیش با ابلاغ دو بخشنامه کاشت چمن و هرگونه گیاه آب دوست در سطح پایتخت را ممنوع اعلام کرده است، اما طی سال‌های اخیر توجه چندانی به این بخشنامه نمی‌شود.
مدیریت شهری سال‌ها است از چمن برای سبز نشان دادن فضاهای شهری استفاده می‌کند و این در حالی است که به دلیل کمبود منابع آبی کافی برای آبیاری، چنین روشی از نظر کارشناسان محیط زیست مطرود است، اما از آنجا که سرعت توسعه فضای سبز با کاشت چمن بسیار بیشتر است، شهرداری تهران همچنان به کاشت چمن اقبال نشان می‌دهد.به گزارش «دنیای اقتصاد»، شهرداری تهران سال‌ها پیش با ابلاغ دو بخشنامه کاشت چمن و هرگونه گیاه آب دوست در سطح پایتخت را ممنوع اعلام کرده است، اما طی سال‌های اخیر توجه چندانی به این بخشنامه نمی‌شود. کاشت و نگهداری چمن مستلزم صرف هزینه‌های سنگین و آبیاری بسیار زیاد است که همین دو عامل باعث اعتراض و انتقاد کارشناسان و سازمان‌های تخصصی حوزه فضای سبز کشور است. علی محمد مختاری، مدیرعامل سازمان پارک‌ها و فضای سبز شهرداری تهران بی‌توجهی به منع چمن کاری را چندان قبول ندارد و با بیان اینکه سال‌هاست دیگر در مناطق چمن کاری انجام نمی‌شود، گفت: استفاده از گیاهان پوششی و گیاهانی که نیاز کمتری به مصرف آب دارند از جمله درختان در دستور کار قرار دارد.
در این بین کاشت درختانی از گونه‌های گیاهی مقاوم، سازگار و ماندگار با شرایط اقلیمی شهر تهران با جدیت دنبال می‌شود. به گفته متولی توسعه و نگهداری فضاهای سبز شهر تهران، برابر دستورالعملی که مبنای عمل قرار گرفته، حتی عرصه‌های وسیعی که در سال‌های گذشته چمن کاری شده نیز باید به مرور زیر کشت درختان، درختچه‌ها و دیگر گونه‌های گیاهی قرار گیرد و تاکنون اقدامات زیادی در این راستا انجام شده است.با این حال مجتمع نمایشگاهی «شهر آفتاب» که اردیبهشت ماه امسال بهره‌برداری شد، یکی از آخرین مصادیق بی‌توجهی شهرداری تهران به بخشنامه مذکور است؛ چراکه در عرصه چند ۱۰ هکتاری این نمایشگاه فضاهای بسیاری به کاشت چمن اختصاص یافته است.
محمد حقانی، رئیس کمیته محیط زیست شورای شهر تهران در گفت‌وگو با «دنیای اقتصاد»، با بیان اینکه هنوز به مجتمع نمایشگاهی شهر آفتاب نرفته است، گفت: تصاویر منتشر شده از این نمایشگاه گویای کاشت چمن در بخشی از این عرصه به جای فضای سبز عمودی است. البته در میان چمن‌ها درختچه‌هایی نیز کاشته شده است، اما امیدوارم روزی فرابرسد که حرف و عمل مدیریت شهری یکی باشد، به‌نحوی‌که اگر می‌گوییم چمن کاری ممنوع شده است، شاهد چمن کاری در پروژه‌های جدید نباشیم.وی با انتقاد از اینکه برای زیبا کردن پروژه‌های شهری اعم از بزرگراه‌ها یا مجتمع‌ها در مراسم افتتاحیه چمن کاری می‌شود، افزود: گفته می‌شود که بذر این چمن‌ها از کشورهای خارجی وارد شده و هزینه بالایی بابت آن صورت گرفته است.پرویز کردوانی، پدر کویرشناسی ایران نیز درخصوص چمن کاری به جای ایجاد فضای سبز عمودی تصریح کرد: من پیش از این به همه شهرداری‌ها موارد لازم را گوشزد کرده و گفته‌ام که چمن کاری خیانت است و به روند گرم شدن زمین کمک می‌کند. به گفته وی، تحقیقات علمی ثابت کرده چمن‌هایی که در پارک‌ها و فضای سبز شهری کاشته می‌شود در شرایط کم آبی و در مجاورت نور خورشید میتواند سرطان زا باشد.این پژوهشگر علوم آب و زمین با انتقاد از اینکه برخی از شهرداری‌ها به جای چمن‌کاری به گلکاری روی می‌آورند، گفت: گلکاری دو برابر چمن کاری به آب نیاز دارد و هزینه بیشتری هم دارد، در نتیجه خیانت بزرگ‌تری محسوب می‌شود.
بحران آفرینی فضای سبز پایتخت
علیرضا دبیر، رئیس کمیسیون برنامه و بودجه شورای شهر تهران نیز از مخالفان توسعه فضای سبز غیرعمودی در پایتخت است و با بیان اینکه ایجاد فضای سبز در حاشیه بزرگراه‌ها تاثیری بر زندگی شهروندان ندارد، پیش‌بینی کرد طی چند سال آتی این نوع از فضای سبز شهر تهران بحران آفرین خواهد شد.وی توضیح داد: درختکاری بی‌رویه و برداشت از آب‌های زیرزمینی منجر به نشست زمین در برخی از نقاط شهری شده و ادامه این روند میتواند لطمات جبران‌ناپذیری به محیط زیست تهران وارد کند. رویکرد مناطق برای احداث فضای سبز باید بر اساس میزان اثربخشی پارک‌ها باشد و ضرورتی برای احداث فضای سبز در جوار بزرگراه‌هایی که مردم هیچ استفاده‌ای از آنها نمی‌کنند، وجود ندارد. محمدحسین بازگیر، مدیر کل اداره حفاظت محیط زیست استان تهران نیز درباره استفاده از چمن در فضاهای سبز شهری به «دنیای اقتصاد» گفت: شهرداری‌ها باید برای هر اقدامی که انجام می‌دهند محاسبات و طرح توجیهی داشته باشند و از ابتدا بدانند با چه میزان هزینه‌ای، چه هدفی را دنبال می‌کنند. اگر قرار است با هدف توسعه فضای سبز شهری، چمن کاشته شود باید هزینه نگهداری آن برآورد و با کارکرد اکولوژیکی و بیولوژیکی مقایسه شود. طبعا ارزش فضای سبز شهری در شرایطی افزایش می‌یابد که به افزایش تولید اکسیژن، کاهش دی‌اکسیدکربن، تلطیف دما و تهویه هوا منجر شود؛ ضمن اینکه مصرف آب آن متناسب با شرایط اقلیمی هر شهر باشد. بازگیر در ادامه خاطرنشان کرد: ما در کشوری زندگی می‌کنیم که اقلیمی خشک دارد، به‌طوری‌که میزان بارندگی در ایران، حدود یک سوم میانگین سطح بارش در دنیا است. بنابراین ناگزیر هستیم بیشترین بهره‌وری را از آب و فضاهای سبز داشته باشیم و به سمت کاشت گیاهان و درختانی برویم که کمترین نیاز آبی را داشته باشند.
مدیرکل اداره حفاظت محیط زیست استان تهران با بیان اینکه استفاده از منابع و آب‌های زیرزمینی مشکلات زیادی را به دنبال دارد، یادآور شد: در کنار حذف گونه‌های گیاهی پرمصرف، باید الگوی استفاده از آب نیز اصلاح شود و به سمت و سویی حرکت کنیم که هدررفت آب کاهش پیدا کند. متاسفانه همین حالا هم در بسیاری از اماکن شهری با بی‌مبالاتی آب را هدر می‌دهند و آب تصفیه شده را به قصد آبیاری در فضاهای سبز حاشیه معابر رها می‌کنند.بازگیر با تاکید بر لزوم ساماندهی فضاهای سبز و کاشت چمن در پایتخت، اظهار کرد: بر اساس قانون، شهرداری‌ها مسوول و متولی نگهداری و توسعه فضای سبز شهری هستند و باید تمام عملکرد خود را به اطلاع عموم برسانند؛ بنابراین بدون اینکه فضای سبز و چمن کنونی لطمه‌ای بخورد، باید کاشت گونه‌هایی را که کمتر به آب نیاز دارد در دستور کار خود قرار دهند.هرچند شهرداری تهران سال‌ها پیش به اهمیت این موضوع پی برده و با صدور بخشنامه‌ای کاشت چمن را ممنوع اعلام کرده است، اما بررسی دقیق عملکرد این نهاد به‌عنوان متولی کاشت و نگهداری از فضای سبز شهری نشان می‌دهد که حتی مدیران شهری هم چندان اعتقادی به ضرورت پایبندی به مصوبه مذکور ندارند و کاشت چمن را خیانتی به شهروندان نمی‌دانند.
ارسال نظر