تقابل تویوتا و تسلا در میدان نبرد خودروهای غیر‌فسیلی

دوستداران خودروهای سبز دو گزینه را در برابر خود می‌بینند که نسبت به روش‌های دیگر رواج بیشتری پیدا کرده‌اند. پیل‌های سوختی و باتری‌های برقی در تقابل با هم قرار گرفته‌اند و برخی خودرو‌سازان بین این دو گزینه مردد هستند. این تقابل را می‌توان در دو طرف دنیا نیز تصور کرد؛ یکی در ژاپن و شرکت تویوتا و دیگری در آمریکا و شرکت تسلا موتورز که تمرکز بر روی سوخت و خودروهای هیدروژنی و خودروهای تمام‌برقی دارند. تا پیش از این تصور می‌شد که خودروهای هیدروژنی زمین رقابت را به خودروهای برقی واگذار کرده‌اند اما تحرکات برخی خودرو‌سازان نشان می‌دهد که این نوع خودروها در حال بازگشت به بازار هستند اما از نظر هزینه کلی این نوع سوخت انرژی بیشتری نسبت به خودروهای برقی مصرف می‌کند و این مقدار را تا ۶ برابر بیشتر از نیروی برق تصور می‌کنند.

تویوتا اخیرا اعلام کرده است که قصد دارد تا سال ۲۰۲۰ مجوز ۵۶۸۰ خودروی هیدروژنی را آزاد خواهد کرد و این شرکت امیدوار است که بتواند این نوع سوخت را ترویج دهد و چرخه تولید هیدروژن مایع را سرعت بخشیده و قرار گرفتن این سوخت را تسهیل کند. در رابطه با پیل‌های سوختی سوال‌های زیادی مطرح می‌شود و همواره این سوال پرسیده می‌شود که آیا این سوخت به پایان کار خود رسیده است یا ممکن است مجددا بعد از یک دهه کم‌توجهی مطرح شده و مورد استفاده قرار بگیرد. ایلان ماسک، مدیر‌عامل شرکت تسلا‌موتورز نظر متفاوتی دارد و به عقیده او هیدروژن به‌عنوان سوخت موشک کاربردی‌تر از سوخت در خودروها است و برای خودرو و حمل و نقل صرفه اقتصادی ندارد. اما جیم لنتز، مدیر‌عامل شرکت تویوتا در بخش آمریکای‌شمالی نظر متفاوتی دارد و حاضر است روی این موضوع شرط‌بندی کند که آینده سوخت خودروها به هیدروژن وابسته خواهد بود. برای رد این ادعای مدیران تویوتا دلایل زیادی فهرست شده‌اند که نشان می‌دهند این سوخت به‌جای اینکه منبع تغذیه باشد بیشتر حامل انرژی است و برای تولید آن نیاز به مصرف انرژی‌هایی مانند زغال‌سنگ یا برق است. از طرفی دیگر یک خودروی برقی تا سه برابر مصرف بهینه‌تری نسبت به یک خودرو با پیل سوختی دارد و رانندگی با خودروهای هیدروژنی تا سه‌برابر گران‌تر از خودروهای برقی هزینه خواهد داشت، هر‌چند از برخی جهات ممکن است هزینه کمتری داشته باشد اما در مجموع سوخت گرانی به‌حساب می‌آید. در سیستم خودروهای هیدروژنی شکل‌های مختلفی وجود دارد و می‌توان از هیدروژن مایع یا فشرده شده استفاده کرد و یا در موتورهای احتراق داخلی نیز قابل استفاده خواهند بود. در کنار هزینه بالای انرژی ساخت زیر‌ساخت‌ها و پمپ‌های مخصوص هیدروژن به‌عنوان زیر‌ساخت می‌تواند میلیاردها دلار هزینه بتراشد که خود عامل مهمی‌ برای مقاومت دولت‌ها در برابر این سوخت خواهد بود و این درحالی است که هر منزل مسکونی جدید از سال ۲۰۱۹ در اروپا باید مجهز به محل شارژ باتری خودرو باشد که این موضوع خود مزیت فوق‌العاده‌ای برای برقی‌سازها و استقبال از خودروهای برقی خواهد داشت.

شرکت تسلا‌موتورز با ساخت خودرویی اسپرت که در ۵/ ۲ ثانیه به سرعت ۱۰۰ کیلومتر در ساعت می‌رسد جای هیچ حرفی در رابطه با ضعیف‌بودن خودروهای برقی باقی نگذاشته است. زیر‌ساخت‌هایی که جایگاه‌های سوختگیری هیدروژن نیاز دارد بسیار گسترده و پیچیده است و باعث می‌شود تا مزیت‌های نسبی این سوخت کاملا تحت تاثیر قرار بگیرد و با مقاومت‌های زیادی مواجه شود. در برابر زیر‌ساخت‌های مورد‌نیاز برای خودروهای هیدروژنی، خودروهای برقی زیرساخت‌های مورد‌نیاز را دارند و تنها باید محل شارژ خودروها مشخص شود و از این جهت کاملا متفاوت است و صرفه‌جویی کلانی صورت گرفته است. هر‌چند شبکه توزیع برق قدیمی است اما اینترنت هم روی شبکه‌های قدیمی تلفن ایجاد شد و به‌تدریج با به روز رسانی شبکه تلفن کیفیت آن بهبود پیدا کرد و همین موضوع در رابطه با شبکه توزیع برق هم مطرح است و تغییرات در آینده می‌تواند موثر واقع شود. فرآیند تولید هیدروژن پاک نیست و این موضوع در آمریکا که ۹۵ درصد از هیدروژن مورد‌نیازش را از طریق مصرف گاز طبیعی تولید می‌کند کاملا مشخص است، بنابراین برای تولید هیدروژن حجم زیادی از گاز مصرف می‌شود که خود دی‌اکسید‌کربن قابل‌توجهی را تولید می‌کند و این در حالی است که بخش قابل‌توجهی از انرژی الکتریسیته در آمریکا از انرژی هسته‌ای و منابع تجدید‌پذیر تولید می‌شودکه در مقایسه با هیدروژن فرآیند کلی تولید آن پاک‌تر به‌نظر می‌رسد. متان به‌عنوان بخش اعظمی از گاز طبیعی آثار زیاد‌تری نسبت به دی‌اکسید‌کربن دارد و تا ۷۲ برابر از دی‌اکسید‌کربن در ایجاد گازهای گلخانه‌ای بدتر است. تمام موارد ذکر شده نشان می‌دهد که خودروهای هیدروژنی نمی‌توانند با خودروهای برقی رقابت کنند و خودروهای برقی به دلیل استفاده از زیر‌ساخت‌های موجود می‌توانند به‌صورت محدود و با هزینه‌های کمتری ترویج پیدا کنند و البته اثبات توانایی و سرعت ساخت موتورهای برقی نسبت به هیدروژنی هم باعث شده است تا خودروهای برقی چالش کمتری را در مقابل خود احساس کنند. پیش‌بینی می‌شود تا سال ۲۰۳۰ تمام خودروهای تولیدی در دنیا از انرژی برق استفاده کنند که این برق در کشورهای پیشرفته از باد و خورشید تولید می‌شوند.