شیـرین‏تر از شکــر

صنعت شیرینی و شکلات در ایران بنا به گفته برخی اقتصاددانان و کارشناسان یکی از رقابتی ترین صنایع غذایی کشور است. فعالان این صنعت توانسته‌اند علاوه بر سرمایه‌گذاری مناسب، همگام با آخرین فناوری‏ روز دنیا به تولید انواع محصولات بپردازند و آنها را با قیمت مناسب و کیفیت مشابه کالای خارجی، روانه بازار داخلی کنند. در آستانه برگزاری نمایشگاه شیرینی و شکلات که یکی از بزرگترین نمایشگاه‌های تخصصی منطقه به شمار می‌رود، با جمشید مغازه‌ای رئیس انجمن شیرینی، شکلات و بیسکویت ایران به گفت‌وگو نشستیم. از نظر او رکود داخلی سبب شده تا صنایع شیرینی و شکلات کشور با حدود ۷۰ درصد ظرفیت مشغول به کار باشند. مغازه‏ای معتقد است که اگر دولت موانع صادراتی را حذف کند و به حمایت از صادرکنندگان مواد غذایی بپردازد، صنایع شیرینی و شکلات ایران قادرند سالانه حدود ۵/۱ میلیارد دلار صادرات به نقاط مختلف دنیا داشته باشند. او ضمن تشریح آخرین وضعیت این صنعت، به این موضوع هم اشاره می‌کند که در نمایشگاه شیرینی و شکلات امسال بیش از ۲۰ کشور خارجی حضور دارند.

نمایشگاه شیرینی و شکلات امسال در فضایی برگزار می‌شود که بازار با رکود نسبی مواجه است و فعالان این صنعت با ظرفیت کامل به تولید نمی‌پردازند. در چنین فضایی نمایشگاه 95 با چه کیفیتی برگزار خواهد شد؟

درست است که بازار شیرینی و شکلات با رکود نسبی مواجه شده اما این رکود مختص به صنعت ما نیست و در بدنه اقتصاد کشور موج می‌زند. از این رو با توجه به وضعیت کلان اقتصادی سعی داریم صنعت شیرینی و شکلات را سرپا نگه داریم و به تولید باکیفیت و صادرات محور ادامه دهیم. اتفاقا در چنین فضایی، لازم است نمایشگاه شیرینی و شکلات برگزار شود تا هم مردم و هم مسوولان از ظرفیت‌های کشور در این خصوص مطلع شده و بدانند که این صنعت زنده است و پا به پای بزرگان دنیا به تولید می‌پردازد. در نمایشگاه امسال حدود ۱۳ سالن به شرکت‌های داخلی اختصاص یافته‌اند تا به معرفی توانمندی‌های خود بپردازند و بتوانند قراردادهای جدیدی را برای تولید و صادرات بیشتر به امضا برسانند. تمام تلاش ما بر این است که برند نمایشگاه شیرینی و شکلات ایران را ارتقا داده و آن را به یکی از مهم ترین نمایشگاه‌های شیرینی و شکلات دنیا تبدیل کنیم، چون بر این باوریم که توان صنعتگران ما در این رشته بسیار بالاست و حرفهای زیادی برای گفتن در بازارهای جهانی دارند.

با توجه به سرمایه‌گذاری‌های صورت گرفته در حال حاضر چه میزان شیرینی و شکلات در کشور تولید می‌شود؟

براساس آخرین آمار، ظرفیت نهایی تولید انواع شیرینی و شکلات در ایران حدود ۲ میلیون و ۲۰۰ هزار تن است که رقم قابل توجهی بوده و علاوه بر تامین نیاز داخلی که حدود یک میلیون و۳۰۰ هزار تن است، می‌تواند حدود یک میلیون تن صادرات در سال داشته باشد. اما با توجه به مسائل و مشکلات تولیدکنندگان و ضربه ای که بیشتر از ناحیه سیاستگذاری‌های کلان اقتصادی در سال‌های گذشته خورده‌اند، صنایع شیرینی و شکلات کشور در مجموع سالانه حدود یک میلیون و ۴۰۰ هزار تن تولید دارند که نشان می‌دهد فقط نیاز بازار داخلی را تامین کرده و بخشی را هم صادر کرده‌اند. در چنین شرایطی توقع این است که سیاستگذاران اقتصادی کشور زمینه را برای تولید بیشتر از طریق تسهیل قوانین صادراتی و همچنین رساندن مواد اولیه به دست تولیدکنندگان با قیمت رقابتی، فراهم کنند. در این صورت قادر خواهیم بود تا علاوه بر بالابردن ظرفیت تولید به صدور بیشتر محصولات خود روی آورده و اقتصاد مقاومتی را به معنای واقعی نهادینه کنیم و به اجرا درآوریم.

ظرفیت‌های صادراتی این صنعت تا چه‌اندازه است؟

صنعت شیرینی و شکلات ایران بدون اغراق یکی از پیشروترین صنایع کشور است که با توجه به سرمایه‌گذاری‌های صورت گرفته از سوی بخش خصوصی و مدیریت علمی به یک صنعت رقابتی تبدیل شده است. به همین خاطر در شرایط رکود فعلی کماکان با قدرت به تولید مشغول‌ایم و علاوه بر تامین نیاز داخل توانسته‌ایم محصولات تولیدی را به حدود ۲۰ کشور اروپایی به ویژه اروپای شرقی صادر کنیم. طبیعتا اگر شرایط مناسب برای صادرات فراهم شود قادر خواهیم بود با فعال کردن بخش خفته تولید، میزان بیشتری از محصولات را به کشورهای دیگر صادر کنیم. در این راه سیاستگذاری‌های مناسب دولت در فضای اقتصاد کلان بسیار مفید خواهد بود. اگر دولت تنها در سیاست‌های ارزی خود تجدید نظر کند و قیمت ارز را به سمت واقعی سازی پیش ببرد، توان تولیدکنندگان بالا رفته و می‌توانند با همتایان خارجی خود به رقابت بپردازند. اما اگر چنین اقدامی صورت نگیرد، تولید داخلی گران‌تر تمام می‌شود و توان رقابت‌پذیری خود را از دست می‌دهد که این موضوع دیگر خارج از سیاستگذاری‌های بخش خصوصی بر‌ای بنگاه خود است.

به غیر از موضوعات کلان در بخش خرد اقتصادی با چه مشکلاتی دست و پنجه نرم می‌کنید؟

در این بخش با مشکل توزیع عادلانه مواد اولیه مانند آرد، روغن و شکر روبرو هستیم. حتما می‌دانید که در ماه‌های اخیر قیمت شکر بالا رفته و بازار با کمبود مواجه شده است. در چنین شرایطی قیمت تمام شده تولید بالا می‌رود و تولیدکننده نمی‌تواند یکباره تغییراتی در قیمت به وجود آورد. از اصناف مرتبط درخواست می‌کنیم خود را به عنوان بخشی از زنجیره این صنعت بدانند و به این باور برسند که اگر تولیدکنندگان شیرینی و شکلات نباشند، آنها با مازاد تولید مواجه خواهند شد. از این رو توصیه ما این است که محصولاتشان را در بازار رقابتی و به دور از انحصار و تبانی به ما برسانند. نمی‌خواهیم در این رابطه پای نهادهای دولتی مثل تعزیرات و سازمان حمایت باز شود، چرا که معتقدیم نظام عرضه و تقاضا باید قیمت‌ها را تعیین کند. صنف‌های تولید کننده آرد، روغن و شکر هم به این موضوع توجه داشته باشند که اگر نتوانند کالای خود را به قیمت مناسب به ما بفروشند مجبوریم به دنبال اخذ مجوز برای ورود محصولات مشابه خارجی با قیمت مناسب‌تر باشیم.

وضعیت بازار شیرینی و شکلات را در سال جاری چگونه ارزیابی می‌کنید؟

معتقدم که اگر دولت با همین قدرت به بازسازی ساختارهای اقتصادی کشور بپردازد و ثبات را در فضای کلان اقتصاد حفظ کند، خواهیم توانست با توجه به واقعی سازی قیمت ارز محصولات مان را با کیفیت و قیمت مناسب روانه بازارهای داخلی و خارجی کنیم که در این صورت با تمام ظرفیت خود کار کرده و به مهد تولید شیرینی و شکلات منطقه تبدیل خواهیم شد. این حرف ادعا نیست و عین حقیقت است. مردم باید به نمایشگاه شیرینی و شکلات امسال بیایند تا ببینند چه ظرفیت‌های بالقوه و بالفعلی در کشور وجود دارد و چه تولیدات باکیفیتی در شیرینی و شکلات داریم.