فعالیت نهاد‌های مردمی تاثیرگذار و ارزشمند است
احمدرضا غنی عباس عبدی را کمتر کسی است که نشناسد. روزنامه‌نگار و تحلیلگر مسائل سیاسی. شاید یکی از بهترین افرادی که می‌شد با او در مورد جنبش ضد تحریم به گفت‌و‌گو نشست، عباس عبدی بود. اگرچه حال و هوا و حوصله اش طوری نبود تا با او به گفت‌و‌گوی طولانی بنشینیم، اما با خوشرویی پیشنهادمان را پذیرفت تا با او گفت‌و‌گوی کوتاهی داشته باشیم. حاصل این گفت‌و‌گو را می‌خوانید.
آقای عبدی؛ در حال حاضر وضعیت نهاد‌های مدنی و ارگان‌های اجتماعی در ایران چگونه است؟
وضعیت این نهاد‌ها متناسب با ساختار اجتماعی ایران نیست و در واقع شرایط امیدوارکننده نیست. می‌شود اینطور گفت که در حال حاضر این نهادها نمی‌توانند کارآیی مطلوبی داشته باشند.
مسبب این وضعیت نامطلوب چه کسی است؟ خودشان یا دولت قبلی؟
نمی شود در یک جامعه یکی از این موارد را به شکل متغیری کاملا مستقل تعریف کرد که بقیه متغیرهای تابع، متاثر از آن هستند. زمینه‌هایی وجود دارد. به هر حال هر دو طرف مقصر هستند؛ اما می‌شود امید داشت با تغییر دولتی که اتفاق افتاده، شاهد شرایط بهتری باشیم. البته خود مردم هم باید برای ایجاد و تقویت نهاد‌های مدنی تلاش کنند.
به نظر شما آیا این جنبش ضد تحریم که اخیرا راه افتاده، می‌تواند در شرایط فعلی کشور ایران تاثیرگذار باشد؟
اگر منظورتان از تاثیرگذاری به این معنی است که مانند بیماری باشد که پیش دکتر می‌رود و با یک نسخه درمان می‌شود، نه چنین نخواهد بود؛ زیرا در حوزه اجتماعی چنین چیزی نداریم، اما این حرکت اهمیت دارد. هم از این نظر که دولت تغییر کرده و دولت جدید قطعا راه و روش دولت پیشین را ادامه نخواهد داد و این اقدام به نوعی حمایت از دولت جدید هم هست و هم از این نظر که مردم باید مخالفت خود را با تحریم‌ها ابراز و حضورمدنی خود را اعلام کنند حالا بدون اینکه منتظر نتیجه خیلی روشنی باشند. ببینید یک قاعده‌ای بین نظامی‌ها هست که می‌گویند وقتی هواپیما حمله می‌کند، شما حتی اگر فقط یک کلت دارید، با همان به سمت هواپیما شلیک کنید. با اینکه همه می‌دانند کلت هیچ اثری بر هواپیما ندارد؛ اما برای اثبات خود و اینکه نباید در برابر حمله منفعل بود می‌گویند که این حرکت را انجام دهید، چون بحث روحیه نیز مطرح است؛ بنابراین اصل مخالفت با تحریم فقط برای این نیست که طرف مقابل کوتاه بیاید یا عقب‌نشینی کند، برای این است که این طرف نشان دهد که حضور دارد و مخالف تحریم است، اما به نظر من این کارها اثر دارد و بسیار هم مهم است و دنیا می‌فهمد که از نظر مردم این دولت با دولت قبلی متفاوت است و حس مردم در برابر تحریم‌ها را نیز متوجه می‌شود.
آیا شما عزم دولت را برای تقویت نهاد‌های مردمی و تاثیرگذاری آنها، جدی می‌بینید؟
من نمی‌دانم که واقعا عزم دولت جدید جدی است و این کار را می‌کنند یا نه، ولی چیزی که مهم است اینکه حداقل مانعی هم برای این کار ایجاد نمی‌کنند؛ یعنی تا الان که برداشت اینگونه بوده است. بنابراین نهاد‌های مردمی خودشان باید اقدام کنند پیش از اینکه منتظر باشند دولت کاری برایشان انجام دهد. دولت همان اندازه که با اینگونه فعالیت‌ها مخالفت نکند به نظر من کفایت می‌کند.
با فعالیت‌هایی که در حال حاضر نهادهای مدنی انجام می‌دهند، چشم‌انداز تحریم‌ها را چگونه می‌بینید؟
بخشی از چشم‌انداز تحریم‌ها، به سیاست‌های خارجی ایران برمی گردد. بخشی از آن هم متاثر از فضای داخلی ایران است، ولی با همه اینها اگر قرار بر لغو باشد که به این زودی‌ها محقق نخواهد شد، اما اگر در همین جا هم متوقف شود، یک نقطه امیدی خواهد بود. فعالیت این جنبش ضدتحریم هم به تقویت نهادهای مدنی و هم کاهش تحریم‌ها کمک جدی می‌کند.
آیا فعالیت نهاد‌های مردمی، بر رفتار و تصمیم گیری طرف مقابل یعنی غربی‌ها تاثیر می‌گذارد؟ آیا اصلا گوش شنوایی برای شنیدن صدای مردم ایران دارند؟
قطعا چنین چیزی تاثیرگذار است؛ ولی درباره میزان آن باید محتاط بود. حالا چه گوش شنوایی باشد و چه نباشد. وقتی در نهاد‌های مردمی ایران چهره‌های شناخته شده‌ای در عرصه بین‌المللی و البته خارج از دولت، در حال فعالیت و مخالفت با تحریم‌ها هستند، این بر نهادهای مردمی و افکار عمومی غرب تاثیر می‌گذارد. در آنجا نیز این تاثیر کمابیش در سیاست‌هایشان انعکاس پیدا می‌کند، ولی اینطور نیست که فکر کنیم به سرعت این کار‌ها و اقدامات نتیجه می‌دهد و تحریم‌ها رفع می‌شود. این کار‌ها نیازمند زمان است اما همین که اقدامات نهاد‌های مردمی ۱۰ درصد تاثیر هم داشته باشد، بسیار ارزشمند است.