شبکه‌های اجتماعی؛ الزام ارتباطی یا زالوی زمان؟
احمد لطفی‌زاده، استاد دانشگاه در زمینه علوم کامپیوتر و هوش مصنوعی، در خصوص شبکه‌های اجتماعی و نقش آن در ارتباطات اجتماعی افراد و اهمیت مساله زمان، در گفت‌وگو با ایسنا، اظهار کرد: از حدود پنجاه سال گذشته تاکنون، بشر و جوامع بشری شاهد پیشرفت زیادی در زمینه ارتباطات بوده است. این حجم از پیشرفت تکنولوژی و ارتباطات در کمتر از نیم قرن که شامل تلفن‌های همراه، اینترنت و شبکه‌های اجتماعی می‌شود، به شکلی در تاریخ بشر بی‌سابقه بوده است و می‌توان گفت بشر امروزی هنوز نتوانسته خودش را به درستی با شرایط جدیدی که ایجاد کرده، تطبیق دهد. وی ادامه داد: سبک زندگی در کمتر از پنجاه سال به شدت دچار تغییر شده است. رویای دهکده جهانی در دنیای مجازی تا حدود زیادی به وقوع پیوسته و در کنار این اتفاق نیز گسستگی‌هایی در جوامع کوچک‌تر مانند خانواده‌ها ایجاد شده است. برای مثال اتفاقی که امروزه آن را زیاد می‌بینیم و تا حدودی به آن عادت کرده‌ایم، این است که حتی زمانی که خانواده‌ها گرد هم جمع می‌شوند، اکثر افراد حاضر در جمع با تلفن همراه خود در شبکه‌های اجتماعی در حال ارتباط با افرادی در دوردست هستند، در حالی که ارتباط ما با افرادی که در نزدیکی ما هستند دچار آسیب شده است!
این استاد دانشگاه با بیان اینکه بحث استفاده از شبکه‌های اجتماعی مبحثی مفصل و تخصصی است، افزود: اما در خصوص بعد اجتماعی و شخصی مساله، شبکه‌های اجتماعی بیشترین درصد زمان آزاد افراد را به خود اختصاص می‌دهند. در گذشته، افراد زمانی را صرف تفریح، ورزش یا مطالعه می‌کردند، اما امروزه این شبکه‌ها با بازسازی و القاء حس مطالعه همراه با پیام‌های اغلب تهی از بار علمی و به نوعی با بمباران اطلاعاتی که حتی ممکن است موثق و معتبر هم نباشند، مدت زمان زیادی از افراد را در طول شبانه روز به خود اختصاص می‌دهند.
وی در در رابطه با میزان زمانی که شبکه‌های اجتماعی از هر شخص می‌گیرد، ادامه داد: به طور متوسط و بر اساس آمار معتبر، افراد بین یک تا سه ساعت از زمان خود را در طول شبانه روز صرف شبکه‌های اجتماعی می‌کنند و تعداد بسیاری زیادی از جوانان و نوجوانان حتی بیش از سه ساعت از ۲۴ ساعت خود را در این محیط می‌گذرانند.
وی با تاکید بر اینکه چنین اتلاف وقت توسط افراد، می‌تواند به هر جامعه‌ای خسارت زیادی وارد می‌کند، افزود: با توجه به اینکه بسیاری از افراد یک سوم و گاهی نیمی از اوقات فراغت خود را در شبکه‌های اجتماعی می‌گذرانند، در طول این مدت چنین شبکه‌هایی اغلب با بمباران اطلاعاتی افراد، اطلاعات مخربی را در اختیار اشخاص قرار می‌دهند، اطلاعاتی که حتی ممکن است فرد هیچ علاقه‌ای به دانستن آن نداشته باشد به مرور زمان شخص را با تنش‌های روحی مواجه می‌کند و از او فردی دارای اختلال در تمرکز و ارتباط اجتماعی عمل می‌آورد. لطفی‌زاده با اشاره به ناکارآمدی اعمال محدودیت صرف زمان از سوی برخی از این نرم افزارها، گفت: برخی از این نرم‌افزارها با اعمال محدودیت‌ها و برنامه‌هایی پس از مدت صرف مدت زمان مشخصی از برنامه، به کاربر اطلاع می‌دهد که برای مثال امروز یک ساعت از نرم افزار استفاده کردید و زمان امروز برای استفاده شما به پایان رسیده، اما در بسیاری از مواقع کاربر با کلیک بر روی گزینه ok به کار خود ادامه می‌دهد و زمان استفاده از شبکه‌های مجازی به سادگی به بیش از آنچه که برای خود مقرر کرده بودیم، تجاوز می‌کند. این استاد دانشگاه درباره راهکار کنترل و مدیریت زمان در خصوص استفاده از شبکه‌های مجازی، خاطرنشان کرد: یکی از بهترین روش‌ها برای کنترل و مدیریت زمانی که صرف این شبکه‌ها می‌کنیم، درگیر کردن زمان خود و صرف آن برای انجام کارهای مورد علاقه، انجام ورزش‌های دسته جمعی و تفریح گروهی است تا از این طریق افراد در محیط واقعی اجتماعی قرار گیرند و ناچار به پناه بردن به محیط اجتماعی مجازی نشوند. وی با بیان اینکه سرگرم شدن در شبکه‌های مجازی از نوع سرگرمی‌های کم ارزش و دم دستی است، ادامه داد: انجام فعالیت‌هایی مورد علاقه با توجه با خصوصیات فردی و شخصی افراد مانند پیاده روی، کشیدن نقاشی، خطاطی و… می‌تواند راهکار مناسب دیگری باشد، چرا که وقتی انسان درگیر کار و سرگرمی مورد علاقه خود می‌شود، ناخودآگاه کمتر به سمت دنیای مجازی کشیده می‌شود و حداقل برای زمانی معین از تلفن همراه خود فاصله می‌گیرد.
