اخبار تاريخ و اقتصاد - روزنامه شماره ۵۸۹۴

• 

  اینجا زمانی بهشت کارگران بود

  دنیای‌اقتصاد: حکم ورشکستگی کارخانه چیت‌سازی بهشهر اوایل دهه۱۳۸۰ صادر شد؛ کارخانه‌ای که در سال ۱۳۱۵ بنا نهاده شد و جزو نخستین دستاوردهای مدرنیته در ایران بود. شیوا خادمی، عکاس، نویسنده و پژوهشگر، در کتاب «خاک کارخانه»، سراغ کارگرانی رفته که با تعطیلی کارخانه، کاری را که شورمندانه دوست می‌داشته‌اند و جایی را که به آنها هویت می‌داده، از دست داده‌اند و طعم فقدانی بزرگ را چشیده‌اند. در اینجا بخش‌هایی از خاک کارخانه را می‌خوانید که در نوع خود از مستندنگاری‌های درخشان در حوزه تاریخ شفاهی است.
• 

  کتابدارباشی؛ سارق کتابخانه سلطنتی!

  کتابخانه‌ مخصوص کتب سلطنتی به دستور ناصرالدین شاه بنا شد. کتاب‌ها اعم از خطی و چاپی و مرقعات نفیس در آنجا جمع‌آوری و زیرنظر مستقیم خود وی اداره می‌شد. ناصرالدین‌شاه خود ناظر و چشم مراقب این کتابخانه بود و آن را به شیوه‌ها و عناوین مختلف مورد تفتیش و بررسی قرار می‌داد تا به آن دستبرد نزنند. بصیر‌الملک شیبانی در روزنامه خاطرات خود ذیل وقایع۱۳۰۶، چنین می‌نویسد: «ناصرالدین‌شاه... مواظب کتابخانه سلطنتی بود هر کتابی به هر عنوانی که از مجموعه خارج می‌شد، باید نسبت به ثبت دفتر استیفا شود و رسید اخذ شود.» از جمله اقدامات ناصرالدین‌شاه برای حفظ و حراست از کتابخانه سلطنتی علاوه بر وجود «دفتر استیفا» و دادن «رسید» در قبال هر کتاب، «تسویه بعد از تحویل» بود و اینکه بر اکثر کتاب‌ها «مهر مخصوص» زده می‌شد که این مهر بعدها باعث شد برخی کتاب‌های سرقتی از دربار و کتابخانه سلطنتی، پیدا و به کتابخانه بازگردانده شود. بنابر گفته‌های لسان‌الدوله، میزان کتاب‌های موجود در کتابخانه زمانی که کتابخانه را تحویل گرفت پنج الی شش‌هزار جلد کتاب بود و چیدمان کتابخانه سلطنتی هم بر اساس «حروف الفبا» بوده است.

• آرزوهای بزرگ امین‌الضرب

  امین الضرب در نامه‌هایی که منجر به تشکیل مجلس وکلای تجار شد، به مقامات رسمی به خاطر سوءاستفاده از مقام‌شان و اخاذی پول از بازرگانان حمله کرد و در این مساله تا آنجا پیش رفت که حتی پسر بزرگ و قدرتمند شاه، مسعود میرزا، ظل‌السلطان حاکم اصفهان را نیز هدف انتقادهایش قرار داد.